شعار سال:در عصر حاضر پیشرفت‌های علمی بشر، شتاب زیادی به خود گرفته و فناوری‌های حاصل از علوم، در کم‌ترین زمان ممکن وارد صنایع و زندگی روزمره افراد شده است. در این بین صنعت بیمه نیز از این تغییرات بی‌نصیب نمانده و به‌دلیل وابستگی تنگاتنگ آن با صنایع دیگر، مسیر توسعه صنعت بیمه نیز در حال تغییر و دگرگونی است.

بی‌شک، بیمه از ارکان مهم اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود و ابزاری  است برای ثبات اقتصادی، تجهیز پس‌اندازها و توسعه سرمایه‌گذاری و بهبود فضای کسب‌وکار و مدیریت ریسک.

می‌توان گفت در دنیای کنونی، فعالیت‌ها بدون پوشش بیمه‌ای هیچ لطف و مزیتی ندارند و فعالان صنعت بیمه با علم به این موضوع، هوشمندانه تمام فعالیت‌های روزمره بشر را زیر نظر دارند تا نوع و شیوه‌ای جدید از خدمات بیمه‌ای را برای آن‌ها طراحی و اجرایی کنند.

بیمه به‌شکل حرفه‌ای و امروزی آن برای اولین‌بار در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی در کشور ما جان گرفت، اما آغاز فعالیت جدی آن را می‌توان سال ۱۳۱۰ هجری شمسی دانست. در سال ۱۳۱۰ بود که قانون و نظامنامه‌ای راجع به ثبت شرکت‌ها به تصویب رسید و متعاقب آن بسیاری از شرکت‌های بیمه خارجی به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران اقدام کردند.

در همین حال بود که به‌دنبال گسترش فزاینده تعداد و فعالیت شرکت‌های بیمه خارجی، جرقه ضرورت تأسیس یک شرکت بیمه ایرانی در ذهن مسئولان کشور زده شد تا آن‌که در نیمه شهریور سال ۱۳۱۴ اولین شرکت سهامی بیمه به‌نام شرکت سهامی بیمه ایران با سرمایه ۲۰ میلیون ریالی از سوی دولت تأسیس شد و از آن تاریخ به بعد، نقطه عطفی در تاریخ فعالیت بیمه‌ای کشور به‌وجود آمد.

با گذشت سال‌ها از توسعه صنعت بیمه در کشور ما، ولی بیمه هنوز که هنوز است نتوانسته به جایگاه حقیقی و واقعی خود دست یابد و مهم‌تر از آن نتوانسته در خانه هر ایرانی گام نهد و در قالب یک همراه دوشادوش او گام بردارد. درحالی‌که بیمه در کنار بانک در دنیای توسعه‌یافته، ضرورت اقتصاد مدرن است و هرگونه فعالیت اقتصادی بدون پشتوانه بانک و بیمه ناموفق خواهد بود.

ازاین‌رو شرکت‌های بیمه در اغلب کشورهای جهان، به‌منظور ایجاد پوشش کافی برای هزینه‌های خود، کسب درآمد و سودآوری بیش‌تر، رشد و توسعه فعالیت‌های بیمه‌ای، به‌عنوان یک نهاد مالی فعال در بازار سرمایه و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری مشارکت می‌کنند، به‌طوری‌که در برخی کشورهای توسعه‌یافته، نقش صنعت بیمه در بازار سرمایه و تجهیز منابع پس‌اندازی حتی از بازار بورس اوراق بهادار و نظام بانکی بیش‌تر است.

برای مثال در کشورهای انگلستان، آمریکا و ژاپن به‌ترتیب حدود ۶۴ درصد، ۴۹ درصد و ۳۹ درصد پس‌انداز ملی از سوی صنعت بیمه تجهیز و به‌سوی زمینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری هدایت می‌شود و این موضوع حکایت از جایگاه ارزنده بیمه در جوامع توسعه‌یافته دارد.

آیا در ایران هم به توسعه صنعت بیمه با همین دید نگاه می‌شود؟

بررسی روند جذب پرتفوی شرکت‌های بیمه‌ای در این سال‌ها، شناسایی ریسک‌ها و ورود به پرتفوهای جدید توسط آن‌ها، دست‌کم عملکرد قوی را از فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای به تصویر نمی‌کشد. بی‌تردید، شرکت‌های بیمه‌ای فعال در ایران نیاز مبرم و جدی به دگرگونی و تغییر دارند.

گفته می‌شود کمبود نوآوری و عدم توانایی در ارائه محصولات منطبق با نیازهای جدید مشتریان از سوی شرکت‌های بیمه در ایران دلایل مختلفی دارد.
محمد رضایی، یکی از اعضای هیئت‌مدیره شرکت بیمه ایران، گفت: صنعت بیمه ایران خود را با بازارهای جهانی تطبیق نداده است. وی نبود علم روز و عملکرد سنتی شرکت‌های بیمه را از دلایل دیگر این موضوع برشمرد و گفت: صنعت بیمه در کشور به دور خود حصاری کشیده و بازار و نیازهای بیمه‌گذاران را شناسایی نمی‌کند تا بتواند براساس نیازهای موجود و جدید، بیمه‌نامه‌های تازه‌ای را طراحی کند.

به‌اعتقاد رضایی شرایط اقتصادی و سیاسی تأثیر مستقیمی بر صنعت بیمه داشته و تغییرات شدید این حوزه سبب نگرانی شرکت‌های بیمه‌ای از ورود به پرتفوهای جدید و طرح‌های نوآورانه محصولات شده است.

وی اظهار داشت: شرکت‌های بیمه‌ای به‌دلیل سختی این کار حاضر به ریسک‌پذیری نیستند و به صدور بیمه‌نامه‌های اجباری خود اکتفا می‌کنند؛ برای مثال حتی یک شرکت بیمه هم حاضر نشده بیمه‌نامه اعتبار صادرات بفروشد، درحالی‌که در آیین‌نامه 34 شورای‌عالی بیمه تدوین شده و اگر این اعتبار در صادرات مدنظر قرار گیرد، اقتصاد کشور رشد می‌کند.

عضو هیئت‌مدیره شرکت بیمه ایران گسترش صنعت بیمه را در گرو شناخت علم روز صنعت بیمه دانست و افزود: این مسأله نیازمند ارتباط مستقیم و مذاکره با بیمه‌گران خارجی است، اما صنعت بیمه در ایران حتی نتوانسته خود را با بازارهای جهانی تطبیق دهد و به‌دلیل حصاری که دور خود کشیده، علم بیمه‌ای کشور در 40 سال قبل محصور شده است.

وی تصریح کرد: بیمه‌نامه‌هایی که در دنیا طراحی می‌شود جدید است، اما در کشور ما هنوز بیمه‌نامه نوین وجود ندارد و بیش‌تر بیمه‌نامه‌ها ترکیبی است؛ یعنی یک بیمه‌نامه عمر را به‌عنوان طرح جدید مطرح می‌کنند، بعد بیمه درمان را با آن می‌فروشند یا خدمات دیگری به آن  اضافه می‌کنند  و در مقوله آتش‌سوزی  هم همین کار را کرده‌اند.

به‌نظر می‌رسد ترکیب نامتناسب پرتفوی صنعت بیمه در کشور ناشی از عوامل بسیاری است، اما بر کسی پوشیده نیست که صنعت بیمه برای نجات خود از شرایط کنونی اقتصاد، مشکلات مالی فراروی آن‌ها و رسیدن به رشد و پویایی باید در شناسایی بازارهای جدید و صنایع  نوپدید، پویاتر عمل کند.

شاید بتوان گفت صنعت بیمه در کشور نیازمند یک دگرگونی و تحول اساسی  بوده که در این بین، نبود مدیرانی ریسک‌پذیر با اطلاعات فنی روز به‌خوبی حس می‌شود. باید دید که صنعت بیمه آماده پوست اندازی هست یا خیر.