شعار سال:تقریبا تمام آنچه که در دو سال گذشته برای اقتصاد ایران اتفاق افتاد حالا بخشی از تاریخ است و آنچه که حالا بیشتر از همه اهمیت دارد، اتفاق‌هایی است که قرار است در سال ۹۹ و پس از آن رقم بخورد. به صورت مشخص تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا حالا برای اقتصاد همیشه وخیم ایران حکم قوز بالای قوز را دارد و باید دید که این‌بار جاذبه‌های ایران تا چه اندازه می‌تواند سرمایه‌‌گذاران خارجی را برای پذیرفتن همه ریسک‌های سرمایه‌‌گذاری رام و مسحور خود کند.

کارنامه سال گذشته ایران در جذب سرمایه‌‌گذار خارجی چندان درخشان نبود. در مجموع، راه‌‌اندازی ۸۲ طرح برای سرمایه‌گذاران خارجی جذابیت داشت و از این راه ۸۴۵ میلیون دلار عاید ایران شد و این آمار در قیاس با درآمد یک میلیارد دلاری که سال ۹۷ از همین طریق نصیب ایران شد حکایت از پسرفت دارد.
به گزارش اقتصاد24، تقریبا تمام آنچه که در دو سال گذشته برای اقتصاد ایران اتفاق افتاد حالا بخشی از تاریخ است و آنچه که حالا بیشتر از همه اهمیت دارد، اتفاق‌هایی است که قرار است در سال ۹۹ و پس از آن رقم بخورد. به صورت مشخص تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا حالا برای اقتصاد همیشه وخیم ایران حکم قوز بالای قوز را دارد و کمترین برآوردها حاکی از آن است که برای جبران این خرابی باید معادل 15 تولید ناخالص ملی هزینه شد. در این شرایط باید دید که این‌بار جاذبه‌های ایران تا چه اندازه می‌تواند سرمایه‌‌گذاران خارجی را برای پذیرفتن همه ریسک‌های سرمایه‌‌گذاری رام و مسحور خود کند.

راهی دشوارتر از هر زمان دیگر
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان در توضیح دورنمای حضور سرمایه‌‌گذاران خارجی در اقتصاد ایران می‌گوید: برآورد این وضعیت بیش از آنکه نیازمند حل معادلات اقتصادی باشد، به حل شدن معادلات سیاسی و بین المللی وابسته است. در همه جای دنیا افزایش ریسک عمومی سرمایه‌‌گذاری از ویژگی‌های دوران پساکرونا خواهد بود و دور از انتظار نیست که همه کشور‌ها در بحث‌های مربوط به جذب سرمایه خارجی رفتار‌های محتاطانه‌‌تری را از ناحیه سرمایه‌‌گذاران مشاهده کنند. پیش‌‌بینی‌ها از آن حکایت دارد که این وضعیت کم‌کم تا سال ۲۰۲۲ ادامه خواهد یافت.
وی در ادامه به شرایط خاص ایران برای جلب توجه سرمایه‌‌گذاران خارجی پرداخته و می‌گوید: اقتصاد ایران سال‌‌هاست که به کوهی از مشکلات گره خورده است. بارزترین این مشکلات، سایه سنگین تحریم‌ها است که در هر مقطعی به طریقی بلای جان اقتصاد ایران شده است. زمانی فروش نفت و زمانی سیستم بانکی تحریم می‌شوند و حالا باید به فهرست این مشکلات، تلاش‌های آمریکا برای احیای تحریم سنگین قبلی، مشکل FATF و ویرانی ناشی از کرونا را نیز اضافه کنیم.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در تکمیل دیدگاه‌های خود می‌گوید: بالاخره در ایران آن‌هایی که دست در کار جذب سرمایه‌‌گذار خارجی دارند نباید معطل کنند و باید برنامه‌ای حساب‌شده تهیه کنند تا اگر سرمایه‌‌گذاری حاضر شد ریسک ورود به اقتصاد ایران را بپذیرد بتوان او را جذب کرد، اما قطع به یقین عموم سرمایه‌‌گذاران خارجی ترجیح می‌دهند تا در رابطه با ایران منتظر مشخص شدن نتیجه انتخابات پیش‌روی آمریکا بمانند و بعد دانستن اینکه دولت بعدی چه نگرش کلی در رابطه با ایران دارد در مورد ورود به ایران تصمیم‌‌گیری کنند.
این استاد دانشگاه همان‌قدر که قائل است انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری آمریکا برای آتیه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران حائز اهمیت است، باور دارد که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری که قرار است بهار سال آینده در ایران برگزار شود در تصمیم‌‌گیری سرمایه‌‌گذاران خارجی اهمیت خاص خود را دارد. وی می‌گوید: دست‌کم در ایران هربار که یک کابینه یا مجلس جابه‌جا شده‌اند نگاه‌ها نیز نسبت به سرمایه‌‌گذاران خارجی تغییر کرده است. در تمام این جابه‌جایی‌ها نه شرکای اقتصادی خارجی و نه حوزه‌های فعالیت اقتصادی ماندگار و مشخص نبوده‌‌اند و هر بار با یک تغییر، همه چیز عوض شده است.
شقاقی‌‌شهری در جمع‌‌بندی توقع و انتظار احتمالی که سرمایه‌‌گذاران خارجی برای ورود به اقتصاد ایران دارند می‌گوید: این امر هرجای دیگری نیز مصداق دارد و تنها محدود به ایران نیست، سرمایه‌‌گذاری خارجی اقامت کوتاه‌‌مدت نیست یک برنامه‌‌ریزی میان‌‌مدت و بلندمدت است. همان‌قدر که برای اقتصاد ملی منافعی تعریف شده، برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز باید منافعی در نظر گرفته شود. اشتراک این منافع است که معادلات جهانی را به سوی همکاری‌های اقتصادی سوق می‌دهد. این‌بار راه ایران برای جلب سرمایه خارجی دشوارتر از هر زمان دیگری است، اقتصادی بیمار به علاوه ویرانی‌های کرونا و در نهایت تحریم‌هایی که خیال بازگشت دارند همه این‌ها بر سختی راه افزوده‌‌اند. ایران باید برنامه بلندمدت همکاری اقتصادی خود با خارجی‌ها را طوری تنظیم کند که طرف غیرایرانی با ریسک مشکلات را پذیرفته و وارد ایران شود.

خارجی‌ها حواس‌شان جمع است
وی در ادامه صحبت‌های خود به تجربه برخورد‌هایش با سرمایه‌‌گذاران خارجی در رابطه با ارزیابی بازار ایران پرداخته و در این‌‌باره می‌‌گوید: به صورت مشخص بعد از برجام و برداشته شدن بخشی از تحریم‌های اقتصادی، سرمایه‌‌گذاران چینی از رفتار ایران و تغییر مسیرش به سمت اروپا دلخور شدند و حالا با احتیاط بیشتری به مراودات خود با ایران ادامه می‌دهند، همین‌طور برای مقامات ژاپنی خیلی مهم بود که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ چه خواهد شد و در نهایت با تشکیل کابینه جدید رویکرد همکاری‌های اقتصادی به چه نحوی ادامه خواهد یافت. مطمئن باشید که همین حالا هم سرمایه‌‌گذاران خارجی متوجه اوضاع ایران هستند و در این روز‌ها که رشد شاخص‌های بازار سهام ایران همه را حیرت‌زده کرده آن‌ها علت کار را خوب می‌دانند و حواس‌شان جمع است.
این مدرس علم اقتصاد در ادامه می‌گوید: قطع به یقین تعریفی که در ذهن یک ایرانی از همکاری مشترک اقتصادی وجود دارد با برداشت ذهنی یک سرمایه‌‌گذار خارجی متفاوت است. اصولا هرکدام با نگاه خود حوزه‌های همکاری مشترک خاص خود را داشته باشند، اما در نهایت آنچه که اتفاق می‌افتد باید برآیندی از اشتراک منافع طرفین باشد. اینکه کدام حوزه فعالیت به دلیل وجود زیرساخت‌ها، نزدیکی به بازار‌های مصرفی یا نیروی انسانی یا مواد اولیه و... انتخاب برای همکاری مشترک یک بخش اقتصادی یک جامعه با سرمایه‌‌گذاری خارجی انتخاب شود بستگی به مهارت متولیان امر در برنامه ریزی و جلب نظر و نگه داشتن طرف خارجی دارد؛ برای همین است که صحبت کردن در این خصوص قبل از هرچیز نیازمند توانایی در حل معادلات حوزه اقتصاد و سیاست روابط بین‌‌الملل است.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار،تاریخ انتشار:17اردیبهشت1399،کد خبر:155879،www.ebtekarnews.com