شعار سال:یکی از ظرفیت های تجاری ایران، همسایگی با ۱۵ کشور از طریق مرز‌های آبی و خاکی است، قطعا کشور‌هایی همچون ترکیه، ترکمنستان، عراق، پاکستان، کویت، امارات، بحرین، عربستان، قزاقستان، روسیه، جمهوری آذربایجان، عمان، قطر، افغانستان و ارمنستان با بیش از ۶۰۰ میلیون نفر جمعیت، فرصتی است که نباید سوخت شود.اهمیت چنین موقعیت جغرافیایی و هم مرز بودن با کشور‌های اشاره شده زمانی محسوس‌تر می‌شود که دشمنان و معاندان نظام و کشور از هیچ تلاشی برای محدود سازی روابط و مناسبات اقتصادی ایران دریغ نمی‌کنند.

به تعبیری می‌توان اذعان کرد یکی از دستمایه‌های کشور‌های متخاصم با ایران برای ایجاد خلل در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور، به محدود سازی روابط تجاری ایران با دیگر کشور‌ها معطوف می‌شود و در این میان، تلاش برای تسهیل روابط اقتصادی با کشور‌های همسایه به مراتب به سادگی هر چه بیشتری به دست خواهد آمد.یقینا حمل و نقل از شاخص‌ها و مولفه‌های بسیار برجسته در توسعه ضریب تجارت و بازرگانی به شمار می‌رود و در فقدان چنین اصلی، کند شدن مناسبات بازرگانی و ظهور و بروز بُن بَست در عرصه‌های تجاری، نه موضوعی در حد یک احتمال، بلکه امری قطعی خواهد بود.با این اوصاف، یکی از موارد حائز اهمیت برای توجه هر چه بیشتر به امر تجارت و بازرگانی با کشور‌های همسایه ناظر بر تسهیل جابجایی و نقل و انتقال کالا‌ها و محصولاتی است که در سایه آن، تجارت قوت و رونق می‌گیرد.

 ۱۵ کشوری که در اطراف مرزهای آبی یا خاکی ما قرار دارند، در سال ۲۰۱۸حدود ۱۱۶۰ میلیارد دلار از ایران واردات داشتند، بر این اساس، نخستین بخش مطالعات ما شناسایی کالاهایی بود که سهم بزرگی در این رقم دارند.تحلیل‌های صورت گرفته برای شناسایی گروه کالاهایی که این کشورها وارد می کنند نشان داد که خودرو، قطعات خودرو، صنایع الکترونیک و تلفن همراه بیشترین سهم را در سبد واردات این کشورها به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر با تحلیل انواع کالاهای صادراتی به این کشورها مشخص شد که ایران برای تأمین اغلب کالاهای مورد نیاز این کشورها از توان صادراتی خوبی برخوردار است. به گونه‌ای که سالانه امکان صادارت سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار به کشورهای همسایه وجود دارد.

باتوجه به اینکه ساختار اقتصادی ما صادرات محور نبوده و بیشتر به تولید توجه شده است، می توان عنوان کرد: نباید فراموش کنیم که همه مشکلات کشور ناشی از تحریم نیست و یکی از عمده ترین نقایص اقتصاد ما، مربوط به ساختار است، کمبود تنوع محصولات صادراتی از جمله مشکلات این میباشد و نباید تمام توجهات معطوف به چند بخش محدود شود.در شرایطی که جمعیت کشور‌های همسایه ایران چند صد میلیون نفر برآورد می‌شود، تامین نیاز این جمعیت با تکیه بر تولیدات داخلی فرصتی است که می‌تواند به مثابه سکوی پرتاب اقتصادی کشور نقش آفرینی کند و البته بهره گیری از این فرصت مستلزم تامین و رعایت پیش نیاز‌های خاص به خود خواهد بود.

 مهدیه ضیائیان  دکترای علوم اقتصاد و پژوهشگر اقتصادی

برگرفته از فضای مجازی