شعارسال: کرونا بیش از هر چیزی صنعت گردشگری را به نابودی کشاند و بسیاری از کسب‌وکار‌ها از رونق افتادند. بوم‌گردی و هتلداری به مرحله ویرانی رسید و جذب گردشگر خارجی با عدد صفر مواجه شد؛ البته تنها این اوضاع کشور ما نبود بسیاری از کشور‌ها که مرکز جذب توریست هستند هم امسال وضعیتی مشابه با ما را داشتند. شیوع کرونا گردشگری را نابود کرد و ضرر چند صد میلیاردی روی دوش این صنعت در جهان گذاشت. بعید نیست اگر کمی دیگر بیماری کرونا ادامه‌دار شود، بسیاری از هتل‌ها و مراکز گردشگری ورشکست شوند. کارشناسان گردشگری هر روز پیشنهاد‌های جدیدی برای رونق این حوزه می‌دهند.
چند ماهی است به دلیل شیوع ویروس کرونا میل مردم به سفر کم شده است. در این میان هتلداران بیشترین ضرر را کرده‌اند چراکه کمتر کسی حاضر است به سفر رفته و در اقامتگاه‌ها سکونت کند.
«جمشید حمزه‌زاده» رییس جامعه هتلداران کشور به «صبح‌نو» می‌گوید: «وضعیت هتل‌ها تعریفی ندارد. ورودی گردشگر خارجی نزدیک به صفر است و گردشگر داخلی هم با افزایشی که در این چند هفته داشته، به ۵ درصد رسیده است.» حمزه‌زاده با بیان اینکه تا به حال پیشنهاد‌های زیادی در رابطه با رونق هتل‌ها به دولت داده است، می‌گوید: «ما به صورت کتبی و حضوری با رییس جمهور مکاتبه و جلسه داشتیم و اعلام کردیم برای دوران پساکرونا باید برنامه‌ای داشته باشند؛ مثلا پیشنهاد کردیم که دو دوره تعطیلی برای فصل پاییز و فصل زمستان در نظر بگیرند. به علاوه، سهمیه بنزین هم اختصاص دهند. پیشنهاد دیگر ما اختصاص وام سفر برای کارکنان دولت و مردم است.»
رییس جامعه هتلداران کشور در ادامه صحبت‌هایش به برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «هر سال در فصل تابستان با برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌ها توریست‌های زیادی را به شهر‌های مختلف کشور می‌کشاندیم، اما به دلیل کرونا همه این برنامه‌ها لغو شده است. به نظر من باید این برنامه‌ها دوباره با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شوند.»  
او به افزایش قیمت خدمات هتل‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «با وجود اینکه به دلیل استفاده هتلداران از مواد گندزدا، تب‌سنج، چکاپ کامل کارکنان، ضدعفونی کردن اتاق‌ها و جانمایی تونل ضدعفونی حداقل ۲۰ درصد به هزینه هتل‌ها اضافه شده است، اما در حال حاضر تا مهر ۹۹ قصد افزایش نرخ نداریم. قبل از سال هم افزایش نرخ نداشتیم. فقط مهر سال ۹۸ نرخ بالا رفت. حتی همان زمان هم برخی هتل‌ها افزایش نرخ نداشتند، چون برایشان به‌صرفه نبود.»
او ادامه می‌دهد: «اکنون ضریب اشغال هتل‌ها در برخی استان‌ها کمتر از ۱۰ درصد است و برخی استان‌هایی که مسافر دارند، این ضریب به کمتر از ۴۰ درصد می‌رسد. فقط در برخی مناطق مانند شمال کشور یا جزیره کیش میزان اقامت مسافران خوب بود که ضریب هتل‌های آن‌ها هم به بالای ۵۰ درصد نرسید. اکنون فعالیت هتل‌های کشور مجاز است، منتها برخی از هتل‌ها خودشان نمی‌خواهند باز کنند.»
وی در ادامه می‌افزاید: «ما به دولت پیشنهاد کردیم که مهمان‌سرا‌های دولتی را به بخش خصوصی واگذار کند یا تغییر کاربری بدهند یا اینکه با هماهنگی بخش خصوصی خدمات ارائه دهند چرا که بخش اعظم کارکنان دولت در این مهمان‌سرا‌ها اقامت می‌کنند و عملا به هتل‌ها مراجعه نمی‌کنند و همین موضوع باعث پایین آمدن سرانه استفاده از هتل‌ها می‌شود.»
حمزه‌زاده به تجربه خلاقانه صنعت هتلداری فرانسه بعد از کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «فرانسه به دنبال سیاست تحریک تقاضای سفر، اخیرا اعلام کرد برای شرکت‌ها، مشاغل و کسب‌وکار‌هایی که در شرایط فعلی در سفرهایشان از هتل‌های این کشور استفاده کنند،
٣٠ درصد معافیت مالیاتی در نظر می‌گیرد؛ چنین ابتکار‌هایی می‌تواند در کشور ما هم مورد توجه قرار بگیرد.»
 
هر گردشگر، ۱۵۰ شغل ایجاد می‌کند
«کرونا را به یک زلزله اقتصادی می‌توان تشبیه کرد که تمام شالوده‌های اقتصادی در ایران را متزلزل کرد؛ حتی خیلی از هتل‌های معروف دنیا هم در حال ورشکستگی هستند.»  این‌ها بخشی از صحبت‌های مرتضی خاکسار، استاد دانشگاه و کارشناس حوزه گردشگری است.
او در گفتگو با «صبح‌نو» می‌گوید: «ما به صنعت سبز گردشگری، صنعت بدون دود می‌گوییم. در گردشگری ۱۵۰ شغل از حرکت یک گردشگر دچار انتفاع می‌شوند. از ترانسفر ریلی گرفته تا شبکه‌هایی که سفر را آماده می‌کنند، مثل آژانس‌های مسافرتی، هتل‌ها، اماکن زیارتی، رستوران‌ها، بیمارستان‌ها، پارک‌ها، شهربازی‌ها و... حالا اگر بخواهیم بررسی کنیم پدیده ویروس کرونا را در سطح بهداشت مسافر و متزلزل بودن ناوگان هوایی، سرویس‌ها، ناوگان ریلی و تمام اتفاقات ریلی که در جنوب کشور ما، در سیستان و بلوچستان و بندرعباس افتاد، جابه‌جا و واژگون شدن ریل در سطح جهانی روی گردشگری ما اثرگذار خواهد بود.»
این استاد دانشگاه، درباره تاثیر ویروس کرونا بر گردشگری داخلی گفت: «ویروس کرونا بدتر از هر معضلی، حتی گردشگری داخلی را هم تحت تاثیر قرار داده است. وقتی گردشگری ما تحت تاثیر قرار بگیرد، یعنی در اقتصاد داخلی کشور خودمان هم دچار تزلزل می‌شویم. به عبارت ساده‌تر می‌گویم شما وقتی به اصناف مراجعه می‌کنید، با این ویروس کرونا که سلامت جانی مردم را تهدید می‌کند، همه موظف هستند در خانه‌های خود بمانند و حرکتی نداشته باشند. طبعا همه اقتصاد‌های دنیا از پویایی و حرکت جان می‌گیرند و گردشگری هم از این مورد مستثنا نیست.» این کارشناس حوزه گردشگری ادامه می‌دهد: «برنامه‌ریزی در جامعه مقصد یا میزبان از مهمانان خارجی و داخلی، می‌تواند جزو مواردی باشد که به اقتصاد گردشگری و صنعت گردشگری کمک می‌کند و با برنامه‌ریزی در مجلس یازدهم، ان‌شاءالله سیاست‌های مثبت جاذب گردشگری را تدوین و هموار کنند. این امر برای وزارت گردشگری و همه بخش‌ها به‌خصوص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این برهه از سال و در روز‌های باقیمانده تا پایان تابستان و همچنین سازمان میراث فرهنگی و فرمانداری‌ها و مکان‌های تفریحی شهرها، واجب است. بیایند در مکان‌های گردشگری و بهداشتی، به مسافران آموزش بدهند؛ مسافرانی که مجبور هستند به خانواده خود در شهرستان سر بزنند. آموزش‌های بین‌راهی وزارت بهداشت و وزارت گردشگری و کمیسیون تخصصی مجلس یازدهم می‌تواند راهگشای ما و چراغ سبزی برای اقتصاد جهانی و اقتصاد GNP ما در سطح بین‌المللی باشد.»
 
به مردم بن گردشگری بدهیم

همه می‌دانیم که در تابستان مردم اگر قصد رفتن به مسافرت داشته باشند، می‌روند. پاییز و زمستان به دلیل اینکه فصل مدرسه و دانشگاه است و هوا رو به سردی می‌رود، مردم کمتر به مسافرت می‌روند. این یعنی اینکه در ۶ ماه آینده با آمار بسیار پایینی از مسافرت روبه‌رو هستیم.
«محمد طالاری» کارشناس گردشگری نیز در رابطه با وضعیت صنعت گردشگری در کشور می‌گوید: «نه‌تن‌ها ایران بلکه تمام کشور‌ها با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند؛ حتی به نظر من یکسری ناپرهیزی‌ها هم شده است، مثلا ما در چند هفته گذشته آمار بالایی در مسافرت داشتیم، با این حال مشکلی در زمینه گردشگری ما حل نشد چرا که مردم به‌خاطر عدم‌اطمینان به طبیعت‌گردی روی آورده‌اند و از امکانات رفاهی مثل رستوران‌ها و هتل‌ها کمتر استفاده می‌کنند.»
این کارشناس گردشگری ادامه می‌دهد: «در این میان بیش از همه هتل‌ها و بوم‌گردی ما دچار آسیب شده است. به نظر من باید برای هتل‌ها صندوق رفاهی در نظر گرفت و به آن‌ها وام بدهند تا تجهیزات رفاهی خود را تقویت کنند؛ یعنی آنقدر بتوانند در زمینه بهداشت پیشرفت کنند که هر مسافری با خیال آسوده به هتل مراجعه کند.» به گفته طالاری، پیش‌بینی می‌شود تا چند ماه دیگر اوضاع بدتر هم شود؛ چه‌بسا در مناطق گردشگری سوپرمارکت‌ها و اغذیه‌فروشی‌ها هم آسیب ببینند. به نظر من باید بن گردشگری به خانواده‌ها داده شود و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی مسافرت‌های داخلی انجام شود، ولی با نصف ظرفیت! مثلا یک هواپیما با نصف ظرفیت پرواز کند، می‌خواهند از یک موزه بازدید کنند با نصف ظرفیت؛ به این ترتیب هم پروتکل‌ها رعایت می‌شود و هم اینکه آمار گردشگری بالا می‌آید و هتل‌ها و مراکز دیگر از ورشکستگی نجات پیدا می‌کنند.»
 
امسال ۷۴ نفر گردشگر وارد ایران شدند

چند روز پیش خبری از سوی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام شد که نشان داد وضعیت گردشگری ایران تا چه اندازه بحرانی است. او گفت: «ایران در سه ماه نخست امسال با وجود کرونا ۷۴ نفر ورودی گردشگر خارجی داشت. گردشگری نزدیک به صفر شد و ۱۲ هزار میلیارد تومان تا مرداد ضرر وارد شد که برای جبران آن فقط ۱۷۵ میلیارد تومان به شرط حفظ مشاغل پرداخت شد.» علی‌اصغر مونسان بر عملکرد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مروری داشت و درباره وضعیت کنونی صنعت گردشگری توضیح داد: «گردشگری تا قبل از کرونا روند به رشدی داشت، درآمد آن در سال ۲۰۱۹ به ۷/۱۱ میلیارد دلار رسیده بود که ۸/۲ درصد از سهم تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌داد و تقریبا به متوسط سهم گردشگری در تولید ناخالص جهانی که عدد ۲/۳ درصد است، نزدیک 
شده بود.»
 او با یاد آوری اینکه تعداد گردشگران خارجی در سال گذشته به هشت میلیون و ۷۰۰ هزار گردشگر خارجی رسیده بود و برپایه داده‌های سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دوم سریع‌ترین کشور در جذب گردشگر خارجی را به دست آورده بود، افزود: «با شیوع کرونا، گردشگری با افت شدیدی در دنیا مواجه شد که به تبع آن کشور ما را هم درگیر کرد، به طوری که در سه ماهه نخست سال گذشته (۱۳۹۸) تعداد گردشگران خارجی دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بود که سه ماهه نخست امسال این عدد به ۷۴ نفر رسید؛ تقریبا به صفر نزدیک شد.» مونسان درباره بیکاری و درآمد‌های ازدست‌رفته گردشگری بر اثر شیوع ویروس کرونا و اقدامات حمایتی این وزارتخانه گفت: «برآورد خسارت‌ها تا مرداد عددی بالغ بر ۱۲ هزار میلیارد تومان بود. تعداد بیکاران هم خیلی بیشتر از اعداد مورد اشاره است. برای حمایت از این بخش، ابتدای سال اقدام فوری با استفاده از بسته حمایتی دولت انجام شد که شامل امهال اقساط وام‌ها، فرصت سه‌ماهه در بازپرداخت مالیات، عوارض، قبوض انرژی و حق بیمه بود؛ یک مُسکن سریع برای کاهش فشارها. در مرحله دوم دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای جبران خسارت همه بخش‌ها اختصاص داد که فرایند آن البته در ابتدا خیلی سخت بود. بعد از گزارشی که به رییس‌جمهور ارائه شد، پرداخت این تسهیلات سرعت گرفت، اما از ۱۲ هزار میلیارد تومان خسارتی که به صنعت گردشگری وارد شده تاکنون ۱۷۵ میلیارد تومان در قالب وام پرداخت شده که آن هم منوط به حفظ اشتغال شده است و همین جذابیت وام را برای بخش‌های گردشگری 
کاهش داد.
 
ستاد کرونا اجازه گردشگری نداده است

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره آغاز گردشگری در کشور‌های دیگر از جمله ترکیه، این نکته را متذکر شد که ترکیه مثال خوبی برای مقایسه با ایران نیست و در ادامه توضیح داد: «گردشگری در نظام اقتصادی ترکیه اولویت یک یا دو است؛ اتفاقی که هرگز در ایران رخ نداده. ضمن اینکه گردشگری ایران سال گذشته با بحران‌های زیادی مواجه بود که از همه آن‌ها عبور کرد؛ سیل، تنش‌های منظقه‌ای، بنزین، شهادت سردار قاسم سلیمانی و ماجرای هواپیمای اوکراینی، هر یک به‌تن‌هایی می‌توانستند گردشگری را صفر کنند، اما با تلاش معاونت گردشگری مدام بازار‌ها را تغییر دادیم و اجازه ندادیم آمار پایین آید، چه بسا که بالاتر هم رفت.» وی افزود: «درحال حاضر کشور‌های ترکیه و امارات، گردشگری را فعال کرده‌اند، ولی ما هنوز این اجازه را نداریم، سلامتی در اولویت ماست و به محض اینکه وزارت بهداشت مهار و کنترل این ویروس را اعلام کند، ما هم آمادگی داریم گردشگری را فعال کنیم.»
او در پاسخ به این انتقاد که گردشگری نتوانسته از فرصت حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی استفاده کند، گفت: «ما در همه نمایشگاه‌های مهم دنیا حضور داریم. سال گذشته در ۱۵ نمایشگاه شرکت کردیم و برای ۲۰ نمایشگاه دیگر برنامه‌ریزی شده بود که با کرونا مواجه شدیم. حضور در این نمایشگاه‌ها اعتبار زیادی نیاز دارد که با تفاوت نرخ ارز، این حرف (منتقدان) درست است، ما هرچه در نمایشگاه‌ها بیشتر و پررنگ‌تر حاضر شویم، سهم بیشتری از گردشگری به دست می‌آوریم.»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه صبح نو تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر: ۴۱۱۳۶:www.sobhe-no.ir