شعار سال: ایران‌ایر از کمبود هواپیما و بدهی انباشته رنج می‌برد و نیازمند کمک دولتی است. کمکی که، از راه نرسیدن آن، در حکم تیر خلاص بر پیکر ناتوان این سرمایه ملی خواهد بود. هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران هما یا همان ایران ایر که روزگاری سر آمد ایرلاین‌های منطقه و حتی شاید جهان بود این روز‌ها حال و روز خوبی ندارد. ۴ دهه تحریم فشار زیادی را به این شرکت هواپیمایی وارد کرده و همزمان، سومدیریت نیز ایرلاین حامل پرچم ایران را از رمق انداخته است. از یک سو تحریم مانع نوسازی و گسترش ناوگان هما و دریافت خدمات زمینی در فرودگاه‌های جهان توسط این شرکت شده و از سوی دیگر، برای چند دهه، هزینه ایران‌ایر بیش از درآمدش بوده است. کار به جایی رسیده که اکنون مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه نوروز ۱۴۰۰ ایران ایر کمتر از ۱۰ فروند هواپیمای فعال دارد، میگوید: زیان انباشته ایران ایر حدود ۸۰۰ میلیون دلار ارزی و ۳ هزار میلیارد تومان ریالی است.

علیرضا برخور مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران با بیان این که زیان انباشته ایران ایر حدود ۸۰۰ میلیون دلار ارزی و ۳ هزار میلیارد تومان ریالی است، اظهار داشت: اگر کار انقلابی انجام نشود این بدهی هما به مدیرعامل بعدی می‌رسد و مدیرعامل بعدی هم نمی‌تواند هیچ کاری انجام دهد.

وی گفت: مشکلی امروز هما با یک قرص درمان نمیشود، حرکتی جهادی و انقلابی از کل دولت را میطلبد تا ایرلاین حامل پرچم کشور را نجات دهند، در واقع ایران ایر نیاز به جراحی بسیار سنگین دارد. اگر دولت حرکتی انقلابی نکند، وضعیت ایران ایر هیچ وقت بهتر نخواهد شد.

برخور با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۴۰ فروند هواپیما در ناوگان هما داریم، اظهار داشت: در حال حاضر ۱۲ فروند هواپیما با توجه به زمان چک‌های هواپیما فعال است و به شما می‌گویم در ایام نوروز حدود ۷ تا ۸ فروند هواپیمای فعال خواهیم داشت.

مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که آیا میتوان گفت شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر ورشکسته است؟ اظهار داشت: خیر، هما ورشکسته نیست.

 

پیشتر نیز رییس سازمان هواپیمایی کشوری و مدیرعامل سابق ایران‌ایر درباره وضعیت این شرکت هواپیمایی گفته بود: زمانی که من مدیرعامل ایران ایر بودم اعلام کردم که عزم ملی برای کمک به هما نیاز است و این مشکلات ایران ایر چیزی نیست که توسط یک وزارتخانه رفع شود و باید کل حاکمیت تصمیم درستی درباره هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران بگیرد تا ایران ایر از این وضعیت فعلی خارج شود.

تورج دهقانی زنگه نیز در این رابطه گفت: ایران ایر توانمندی‌های بالقوه زیادی دارد که باید بالفعل شود، همه مشکلات هم پول نیست پول عامل موثر است، اما می‌تواند عامل اصلی نباشد، و در این باره باید از ظرفیت‌های هما استفاده کرد. در زمانی که من مدیر عامل ایران ایر بودم برای پرداخت حقوق کارکنان، املاکی از هما را نفروختم، اما در حال حاضر هما در فشار‌های اقتصادی قرار دارد.

وی ادامه داد: ایران ایر یک شرکت هواپیمایی عیالوار است که صندوق بازنشستگی آن چندین برابر پرسنل شاغل آن هستند (حدود ۱۳ هزار نفر) که این‌ها هم مشکلات معیشتی دارند، ضمن آنکه طبق قانون، صندوق بازنشستگی هما باید حقوق پرسنل را تامین کند و کسری آن را ایران ایر بدهد، اما امروز ایران ایر بار صندوق بازنشستگی را به دوش می‌کشد و این فشار مضاعفی بر هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران است.

 

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اظهار داشت: ایران ایر درآمد-هزینه‌ای است، اما به تازگی با پیگیری‌های مدیرعامل هما، مساعدت وزیر راه و شهرسازی و مسئول دفتر رئیس جمهور، بودجه‌ای (یک هزار میلیارد تومان) برای صندوق بازنشستگی هما در نظر گرفته شده است، علاوه بر آن وعده‌های داده شده است که به هما در تهاتر‌ها کمک شود. اگر بخواهیم ایران‌ایر به یک جریان سوده تبدیل شود حداقل باید ۵۰ فروند هواپیمای آماده داشته باشد، اما امروز حدود ۱۰ فروند هواپیمای سر خط دارد.

هنگامی که برجام به امضا رسید، امید‌های زیادی وجود داشت که ایران‌ایر بتواند به دوران شکوه گذشته خود بازگردد. پس از برجام این شرکت اقدام به خریداری ۲۰۰ فروند هواپیما از شرکت‌های بویینگ، ایرباس و ای‌تی‌آر کرد. اما با خروج آمریکا از برجام نهایتا موفق شد سه فروند هواپیمای پهن‌پیکر و میان‌پیکر ایرباس و ۱۳ فروند هواپیمای کوچک ای‌تی‌آر تحویل بگیرد. حال رییس سازمان هواپیمایی می‌گوید که تحویل هواپیما‌های کوچک به جای پهن‌پیکر نیز با برنامه ریزی قبلی و برای زیان رساندن به این شرکت بوده است. تورج دهقانی زنگنه گفت: در زمان برجام گام‌هایی برداشته و هواپیما‌هایی وارد ایران ایر شد، این موجب شد هما تا اندازه‌ای تقویت شود، اما این حرکت دوام نیاورد. کشور‌های استکباری هم به جای آن که هواپیما‌های بزرگ و پهن پیکر تحویل ایران ایر دهند، هواپیما‌های کوچک (ATR) تحویل هما دادند.

زنگنه در پاسخ به این سوال که آیا این کار برنامه‌ریزی شده بود؟ گفت: بعید می‌دانم استکبار در این موضوع بدون برنامه ریزی کار کرده باشد، چطور رفتند و برای این هواپیما‌ها (ATR) از اوفک (کارگروه مقابله با ایران در خزانه داری آمریکا) مجوز گرفتند، می‌توانستند این مجوز‌ها را برای ایرباس ۳۳۰ یا ایرباس ۳۲۱ بگیرند و من یقین دارم حتماً این موضوع برنامه‌ریزی شده بود.

اکنون که ترامپ صحنه سیاسی ایالات متحده آمریکا را ترک کرده، ایران‌ایر منتظر چراغ سبز بایدن است تا بتواند مجددا خرید هواپیما و نوسازی ناوگان خود را از سر بگیرد. حال باید دید که آیا این فرصت برای هما فراهم می‌شود، و با هواپیمایی ملی ایران سال‌های آخر خود را پشت سر می‌گذارد.

شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از اقتصادسرآمد، تاریخ انتشار: ۲۹ بهمن ۱۳۹۹، کد خبر: ۶۰۷۴۷، www.eghtesadsaramad.ir