شعار سال: بازدید سرزده‌ی آقای رییسی از ایران‌خودرو و دستور‌های هشت‌گانه‌ی خودرویی که در جریان این بازدید صادر کردند، شاید اولین مواجهه‌ی جدی ایشان با زخم ناسوری به نام”خودروسازی” در اقتصاد ایران باشد. دستور‌هایی که طبق روال، از کانال مشاورین ایشان تهیه و توسط ایشان اعلام گردید. این دستورها، البته محل تأمل و موشکافی به نظر می‌رسند.

در مبحث هدف‌گذاری بنگاه‌های اقتصادی و به ویژه صنعتی، دو مفهوم چشم‌انداز (Vision) و ماموریت (Mission) واجد تعاریف و کارکرد‌های مشخص و جداگانه‌ای برای سازمان هستند. چشم‌انداز، شرح تصویری از آینده‌ی آرمانی بنگاه اقتصادی است و ماموریت شرح اهدافی که برای رسیدن به چشم انداز می‌بایست انجام شود. دستور‌های هشت‌گانه‌ی خودرویی رییس جمهور، اما در هیچیک از این دو حوزه قابل دسته بندی نیستند. این دستورها، در مواردی از ماموریت کمتر و در مواردی فراتر از چشم‌انداز هستند.

به عنوان مثال، افزایش زمان گارانتی خودرو به سه سال یا تامین قطعات کسری خودرو‌های کف تا دو ماه آینده در اندازه‌ی معاونت‌های خودروسازی است، در حالی که تولید خودروی خودران و اقتصادی داخلی با توجه به ظرفیت تکنولوژیکی داخل کشور عملا فراتر از چشم‌انداز بوده و شرح آمال و آرزوهاست. این مورد از جمله چشم‌انداز‌های خودروسازان بزرگ جهان به شمار می‌رود و برای آن‌ها نیز در دسترس نیست.

از سویی، بعضی از این دستور‌ها نوعی تلبیس و قالب کردن کار انجام نشده به عنوان دستاورد به شمار می‌روند. مثلاً افزایش پنجاه درصدی تولید خودرو در سال آتی نسبت به سال جاری، در واقع تثبیت تولید محقق نشده‌ی امسال است. چرا که هدف‌گذاری صنعت خودرو در سال ۱۴۰۰ تولید یک میلیون و دویست و پنجاه هزار دستگاه بوده و تا کنون ۷۰ درصد آن محقق شده است. بدین ترتیب تولید سال آینده اگر معادل هدف محقق نشده‌ی امسال شود، خودروسازان رسیدن به هدف سال گذشته را به عنوان افزایش تولید به افکار عمومی قالب خواهند کرد!

در مورد توقف عرضه سه خودرو قدیمی و همچنین تولید بیست هزار دستگاه خودرو تجاری سنگین و نیمه سنگین نیز از مواردی است که محل سوال و تامل است. در شرایطی که بیش از پنجاه درصد تولید خودروسازان اصلی از همین سه خودرو قدیمی است، چگونه می‌توان با توقف تولید آن‌ها و در شرایطی که ظرفیت تولید قطعات خودرو‌های جدیدتر به مراتب پایین‌تر و قیمت آن‌ها نیز بسیار بیشتر از خودرو‌های قدیمی است، به پنجاه درصد افزایش تولید رسید؟ از سوی دیگر، کل تولید خودر‌های تجاری سنگین و نیمه سنگین در سال جاری حدود ده هزار دستگاه بوده است. آیا وعده‌ی دو برابر کردن تولید این خودرو‌ها تبلیغاتی و نمایشی نیست؟

در مورد کیفیت پایین قطعات و خودرو‌ها هم دستور‌هایی صادر شده که نشان از تجاهل یا بی‌اطلاعی از صنعت خودرو ایران دارد. آن‌چه در افکار عمومی به عنوان کیفیت در مورد خودرو تصور می‌شود با آنچه درون صنعت خودرو وجود دارد، دو مفهوم متفاوت هستند. کیفیت به عنوان انطباق با الزامات فنی، لزوماً به معنای بی‌نقص و عالی بودن آن نیست. وقتی الزامات فنی زیر بار سنگین وضعیت اقتصادی فاجعه بار، زیان ده بودن خودروساز و عقب ماندگی بیست و چندساله صنعت خودرو از دانش روز دنیا، معوج شده و بر اساس “هر چه ارزانتر، هرچه سریعتر” تعیین می‌شود بدیهی است که خودرو سی سال پیش دنیا چهار ستاره کیفیت از دستگاه ناظر دریافت می‌کند و در همین حال مشتری به شدت از وضعیت کیفی خودرو شاکی است.

با اینکه گفتنی در باره این هشت‌گانه بسیار است، اما بیش از این حوصله‌ی موشکافی نیست. چرا که این مانور هم مثل بسیاری از دیگر بازدید‌های آقای رییسی کارکرد عوام‌گرایانه و نمایشی دارد. زخم ناسور خودروسازی ایران هر سال دردناک‌تر می‌شود و چاره‌ی کار این قبیل چسب زدن‌های نمایشی و بی‌فایده نیست. خودروسازی، یک فعالیت اقتصادی است و وضعیت آن تنها زمانی رو به بهبود خواهد رفت که از حداقل‌های یک فعالیت اقتصادی سالم، مانند رفع انحصار و سودآوری و حضور در چرخه‌ی رقابتی عرضه و تقاضای جهانی برخوردار شود. کاش بدانند که دیگر نمی‌توان به مردم رویا فروخت.



شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی امتداد نو، تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۴۰۰، کد خبر: ۶۴۹۵، emtedad.news