نبود منابع مالی علت روی زمین ماندن طرح‌های آبی

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان با بیان این‌که کافی نبودن منابع مالی علت روی زمین ماندن بسیاری از طرح‌های آبی است، گفت: در شرایط کنونی رایزنی برای جذب اعتبارات در بخش قنات‌ها انجام شده و طبق بررسی‌ها دو هزار میلیارد ریال اعتبار برای این بخش نیاز است. وحدت برخورداری افزود: جنوب استان کرمان 907 رشته قنات دارد که مساحتی بیش از 700 کیلومتر را پوشش می‌دهند که باید گفت با توجه به کاهش بارندگی، امسال مشکل این بخش حاد است. وی عنوان کرد: در زمینه بندهای تأمین آب نیز تاکنون ساخت 70 مورد در جنوب کرمان کلید خورده؛ اما اعتباری برای انجام این طرح‌ها در دسترس نیست. برخورداری با بیان این‌که 23 هزار موتور پمپ در جنوب کرمان وجود دارد، اضافه کرد: از این تعداد 9 هزار پمپ دیزلی است که همین موضوع، مشکلات این بخش را زیاد می‌کند. وی تصریح کرد: سال گذشته 190 میلی‌متر بارندگی در منطقه جنوب کرمان رخ داده که با توجه به اقلیم خشک منطقه این میزان بارندگی، کم بوده؛ چراکه تبخیر آب در این منطقه چهار هزار میلی‌متر در سال است. مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان به یکپارچه‌سازی و تسطیح اراضی کشاورزی در جنوب کرمان اشاره کرد و گفت: تسطیح لیزری در جنوب کرمان در حال انجام است و طی سال گذشته تاکنون در شهرستان‌های کهنوج و قلعه‌گنج یک‌هزار و 630 هکتار زمین کشاورزی با سیستم لیزری تسطیح شده است. مدیر آب و خاک جنوب کرمان با بیان این که دولت تدبیر و امید با خدمات قابل توجهی که در بخش آبیاری نوین انجام داده به دولت آب شناخته می‌شود، ادامه داد: دولت آب نیازمند همکاری کشاورزان برای تحقق اهداف خود در این بخش است؛ از این رو انتظار می‌رود کشاورزان برای ادامه حیات اقتصادی خود با دولت همکاری بیش‌تر و جدی‌تری داشته باشند. برخورداری افزود: با وجود عملکرد جهادی دولت در بخش آب متأسفانه شاهد مصرف نادرست آن توسط کشاورزان هستیم که این مسأله زنگ خطری برای آینده کشاورزی و مردم است. وی عنوان کرد: مسأله آب یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولان کشور است و برای برنامه‌ریزی در این بخش، نیازمند همکاری کشاورزان هستیم؛ چراکه معضل آب در آینده یک چالش جدی خواهد بود و اگر امروز مدیریت نشود مردم و نسل آینده با مشکلات اساسی مواجه می‌شوند. به گفته برخورداری، سازمان جهاد کشاورزی با برگزاری دوره‌های آموزشی و پرداخت کمک‌های بلاعوض 85 درصدی، در زمینه توسعه آبیاری تحت فشار گام‌های خوبی برداشته است و به‌طور قطع موضوع مهم مدیریت آب با همکاری کشاورزان محقق می‌شود.

تجهیز 26 هزار هکتار از زمین‌های جنوب کرمان به سیستم آبیاری نوین

مدیر آب و خاک جنوب استان کرمان گفت: با حمایت‌های دولت یازدهم و دوازدهم 26 هزار هکتار از اراضی کشاورزی جنوب کرمان به سامانه نوین آبیاری تحت فشار مجهز شده است. برخورداری افزود: تنها طی یک‌سال گذشته در 10 هزار هکتار از اراضی کشاورزی این منطقه، سیستم آبیاری نوین اجرا شده و همچنین بیش از هفت‌هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی منطقه جنوب کرمان در سال جاری به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز می‌شود. وی ادامه داد: منطقه جنوب کرمان به‌ویژه شهرستان رودبار جنوب با اجرای بیش از چهارهزار هکتار سیستم آبیاری تحت فشار در سال گذشته الگویی برای سایر استان‌های کشور بود. این کارشناس مسئول گفت: در سال 1365 دولت وقت در نخستین گام، عملیات زهکشی چاه‌ها و قنوات را با هدف جمع‌آوری و جلوگیری از هدر رفت آب آغاز کرد که آن زمان در منطقه جنوب کرمان چندین چاه آرتزین وجود داشت که امروز هیچ اثری از آن‌ها نیست. برخورداری یادآور شد: در دولت دوازدهم 85 درصد، کمک بلاعوض دولتی به طرح‌های آبیاری تحت فشار ارائه شد که این حمایت‌ها، کمک قابل توجهی به اجرای این سامانه‌ها به‌شمار می‌رود. وی با تأکید بر این‌که اجرای سامانه‌های آبیاری نوین در راستای فرمایشات رهبر معظم انقلاب و تأکید وزیر جهاد کشاورزی در دستورکار قرار گرفته، افزود: یکی از طرح‌های اقتصاد مقاومتی، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری است که با اجرای صحیح این طرح، در هر هکتار چهارهزار و 400 مترمکعب آب صرفه‌جویی می‌شود. مدیر آب و خاک جنوب استان کرمان تصریح کرد: آبیاری تحت فشار حداقل 30 درصد افزایش تولید و 25 درصد کاهش سم، کود و دیگر نهادهای کشاورزی را به همراه دارد. وی به طرح همیاران آب نیز اشاره و عنوان کرد: در بخش آموزش با نهادینه کردن اهمیت آب و خاک در نسل جوان و طرح همیار آب زمینه برای مصرف صحیح این نعمت‌الهی فراهم می‌شود.

تأمین هزینه‌های مربوط به طرح‌های آبی از عهده کشاورز خارج است

استاد دانشگاه و کارشناس آب جنوب کرمان نیز عنوان کرد: اگر بخواهیم مشکل اضافه برداشت آب برای همیشه حل شود باید از تجربه کشورهایی که در این حوزه موفق بوده‌اند استفاده و تکنولوژی آن‌ها را به کشور وارد کنیم؛ اما این حرکت نیز به منابع مالی قابل توجهی نیاز دارد، چراکه تأمین چنین هزینه‌هایی از عهده کشاورز خارج است. امان‌الله جلالی از کمبود اعتبارات طرح‌های آبخیزداری انتقاد کرد و افزود: در سنوات گذشته مشاهده می‌کردیم بسیاری از این طرح‌ها به واسطه نبود اعتبار لازم، نیمه کاره رها شده است که با این همه هزینه، علاوه‌بر این‌که هیچ کاری انجام نداده‌ایم بلکه بسیاری از باغ‌ها و خانه‌های مسکونی مردم را با خطر سیل مواجه کرده‌ایم. وی تأکید کرد: مدیریت درست منابع آب به منابع مالی قابل توجهی نیاز دارد و هر چقدر در این حوزه هزینه کنیم به حفظ منابع آب و پایداری اقتصاد منطقه کمک کرده‌ایم. جلالی اظهار داشت: باید قبول کنیم که تاکنون برای کنترل و مدیریت آب، اقدامات قابل توجهی انجام نداده‌ایم؛ اما تا فرصت باقی است باید دست از حرف زدن و کاغذ بازی‌های اداری برداشت و به‌طور جهادی به عملیات نجات جنوب کرمان ورود کنیم. جلالی گفت: در بحث برداشت آب از چاه‌ها نیز باید واقع‌بینانه تصمیم گرفت و اگر قانون یا آیین‌نامه‌ای می‌نویسیم، تمام جوانب کار را در آن لحاظ کنیم. وی ادامه داد: برای ساماندهی و مدیریت صحیح منابع آب، به پول زیاد نیاز داریم و باید هرچه سریع‌تر برای تهیه این پول تدابیری اتخاذ شود؛ چراکه چندین سال هم اگر بگذرد، کشاورزان قادر نخواهند بود از پس تأمین چنین هزینه‌هایی برآیند. این استاد دانشگاه با تأکید بر این‌که اجرای سامانه‌های جدید آبیاری می‌تواند تا اندازه زیادی از هدر رفت آب در بخش کشاورزی جلوگیری کند، عنوان کرد: جوانان تحصیل‌کرده جنوب کرمان از دانش خوبی در حوزه‌های آب و خاک برخوردارند؛ اما این دانش بدون کمک‌های مالی دولت کاری از پیش نخواهد برد.

اجرای طرح توسعه آبخیزداری و آبخوان‌د‌اری در جنوب کرمان

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی جنوب کرمان نیز به اقدامات زیربنایی آن اداره کل در مقابله با خشک‌سالی اشاره کرد و گفت: طرح توسعه آبخیزداری و آبخوان‌داری برای پیشگیری و کاهش اثرات خشک‌سالی همراه با جلوگیری از هدر رفت رواناب‌های سطحی و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی به مرحله اجرا درآمد. علی قادری کاهش خطر بروز سیلاب‌ها و به‌حداقل رساندن خسارات ناشی از آن، تثبیت فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و کشاورزی، ایجاد اشتغال، تولید و خلق ثروت و جلوگیری از مهاجرت و عواقب سوء آن را از دیگر اهداف طرح توسعه آبخیزداری عنوان کرد و افزود: ارتقای سطح دانش، بینش و مهارت در بین جوامع محلی در عرصه‌های منابع طبیعی و بهره‌برداری اصولی از عرصه‌های طبیعی و کشاورزی نیز ازجمله اهداف این طرح است. وی گفت: با توجه به وسعت کشاورزی سنتی در سطح منطقه، غرق‌آبی بودن اراضی کشاورزی و مجهز نبودن زمین‌های کشاورزی به سیستم‌های آبیاری نوین و همچنین کشت گونه‌های با مصرف آب زیاد و وجود چاه‌های غیرمجاز با برداشت‌های غیراصولی سبب هدر رفت زیاد آب در جنوب کرمان شده است. قادری تصریح کرد: کنترل و مهار کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در راستای مقابله با بیابان‌زایی و تثبیت شن‌های روان، رعایت الگوی کشت و استفاده از کشت‌های جایگزین با حداقل مصرف آب ازجمله اقدامات اداره کل منابع طبیعی طی دولت تدبیر و امید در زمینه مبارزه با خشک‌سالی و مصرف بهینه آب است. وی ادامه داد: با توجه به کاهش نزولات آسمانی، این اداره کل در سطح 13 هزار هکتار از مناطق جنوبی استان کرمان، طرح ذخیره نزولات آسمانی و مدیریت هرز آب‌ها را در قالب هلالی آبگیر انجام داد.

اجرای طرح کنترل ورود دام به مراتع

قادری افزود: طرح مدیریت چرا و کنترل ورود دام به عرصه‌های مرتعی در سطح یک‌میلیون و 941 هزار هکتار انجام شده که عملکرد خوبی در این بخش به‌شمار می‌رود. وی عنوان کرد: اداره کل منابع طبیعی جنوب کرمان در سطح 190 هزار هکتار از منابع طبیعی این منطقه عملیات نهالکاری، احداث بادشکن زنده و غیر زنده اطراف مزارع و مالچ‌پاشی توأم با نهالکاری را در قالب طرح تثبیت شن‌های روان در سطح کانون‌های بحرانی فرسایش بادی اجرا کرد. این کارشناس منابع طبیعی تصریح کرد: احیاء و بازسازی عرصه‌های معدنی، احیای رویشگاه‌های گیاهان دارویی و مرتعی در سطح 40 هزار هکتار در قالب عملیات بذرپاشی و بذرکاری نیز ازجمله اقداماتی است که با حمایت مجموعه دولت تدبیر به اتمام رسیده است. از آنچه گفته شد می‌توان به این نتیجه دست یافت که مجموعه مدیریتی استان پهناور کرمان با اجرای حجم زیادی از طرح‌های آبی و خاکی به‌دنبال کنترل و مدیریت آشفتگی آبی بوده و پر واضح است که برای تحقق اهداف مورد نظر، علاوه‌بر داشتن نیروی انسانی متخصص، به اعتبارات مالی مناسبی نیاز است در غیر این‌صورت با نیمه‌کاره رها شدن طرح‌ها هم منابع مالی و هم منابع آبی استان به هدر می‌رود. بنا به اظهارات مسئولان کشوری، سال 96 بیش از 13 هزار میلیارد ریال اعتبار به اجرای سامانه نوین آبیاری در کشور اختصاص داده شده که با این مبلغ تنها 20 درصد از اراضی کشاورزی کشور معادل یک‌میلیون و 800 هزار هکتار، به سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شده است و در شرایط موجود انتظار می‌رود که در اعتبارات مربوط به بخش سامانه‌های نوین آبیاری، تجدیدنظر شده و یک مبلغ منطقی و کارساز برای این بخش اختصاص داده شود.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت سبزینه، تاریخ انتشار14 خرداد 97، کد خبر: 45626 ،www.sabzineh.org