شعار سال: علی فرخزاد معاون عمرانی استاندار قزوین در این خصوص با اشاره به اینکه این پل به پشتوانه طرح جامع ترافیک شهر در مراجع استانی و ملی تصویب شده و شهرداری تاکنون 200 میلیارد تومان برای اجرای آن هزینه کرده تا به باغستان رسیده، اظهار داشت: در حال حاضر این پروژه متوقف شده و هیچ اقدامی در این خصوص انجام نمی‌شود تا به یک نتیجه و اجماع واحد در نهادهای تصمیم گیر استان و با مشورت سازمان‌های غیردولتی برسیم. وی افزود: اعتقاد داریم که پروژه‌های عمرانی نباید داخل باغ‌ها اجرا شود.
چندی پیش طرحی از جانب این مسئول در رسانه‌ها مبنی بر ایجاد 100هکتار باغ به ازای 500هکتار از باغ‌های سنتی مطرح شد که مورد انتقادات زیادی نیز قرار گرفت، اما فرخزاد با بیان اینکه برخی رسانه‌ها این موضوع را وارونه انعکاس داده‌اند، گفت: برداشتی که از صحبت هایم در این زمینه شده غیرکارشناسانه بود. اینکه به جای 500هکتار باغ‌های سنتی 100هکتار در ضلع شمالی اتوبان ایجاد کنیم نه شدنی و نه کارشناسی است. صحبتم این بود که 100هکتار از اراضی بایر شمال اتوبان را برای تأمین منابع مالی احیای 500هکتار از باغستان جنوب شهر استفاده کنیم. هم‌اکنون دوهزار و 500 هکتار از اراضی باغستان باقی مانده که 500هکتار آن در معرض از بین رفتن است. این قسمت در حاشیه بلوارهاست که قابلیت تغییر کاربری در آنها وجود دارد. حرفم این بود که ما 100هکتار را به‌صورت تهاتری واگذار کنیم تا آن 500هکتار از مالکیت شخصی خارج شود و تحت مالکیت دولت درآید. این مسأله در حد پیشنهاد بود که برخی برداشت اشتباه داشتند.
باغستان در حال از بین رفتن است
وی افزود: باغستان روز به روز در حال از بین رفتن است و مالکیت آن با مردم است و به اجبار نمی‌توانیم به مالکان بگوییم باغ‌ها را آبیاری، هرس و سمپاشی کنند و برخی این کار را عمداً نمی‌کنند و برخی حتی درختان را آتش می‌زنند چون انگیزه‌ای برای بهره‌برداری ندارند؛ بنابراین باید برای آن چاره‌ای بیندیشیم. حفظ باغستان سنتی تنها با شعار محقق نمی‌شود و باید اقدام‌های عملی و منافع تمام گروه‌ها اعم از باغداران و شهر در نظر گرفته شود و یک اقدام همه جانبه صورت گیرد.

طرحی برای حمایت از باغستان نداریم
اما در این میان، شکوه کرمانشاهانی از فعالان محیط زیست و عضو یکی از سازمان‌های غیردولتی که دغدغه زیادی برای حفظ و نجات باغستان دارد، گفت: موضوع اراضی بالای اتوبان، خود جای بحث جداگانه دارد و به آن ورود نمی‌کنم، اما مسأله تملک 500 هکتار از باغستان و معاوضه آن با زمینی در هر جای دیگر به نظرم به دلایل متعدد تیر خلاص بر پیکر باغستان است. بیش از 15 سال است که شهرداری برای باغستان مشاور گرفته و پس از این زمان طولانی مسئولان می‌گویند که طرحی برای حمایت از باغستان نداریم. تاکنون حتی برای یک محل از باغستان به‌صورت پایلوت هیچ طرح احیایی پیاده نشده است. حالا سؤال اینجاست که این 500 هکتار از باغستان که در معرض نابودی است با کدام طرح قراراست احیا شود و اگر چنین طرحی وجود دارد چرا همین حالا و با حضور باغدار اجرا نمی‌شود؟ حتی در جلسه‌ای که با آقای فرخزاد داشتیم، وی صراحتاً گفت که هنوز هیچ طرح و ایده‌ای در این زمینه وجود ندارد.

مهم‌ترین ستون باغستان، باغدار است
وی افزود: مسأله دوم و مهم این است که پیش از ارائه هر طرحی باید باغستان را به‌عنوان یک موجودیت چندبعدی و پیچیده که بیش از یکهزار سال در همه شرایط و احوال پایدار مانده، بشناسیم. باغستان فضای سبز نیست، حتی باغ کشاورزی هم نیست، باغستان مجموعه‌ای متشکل از المان‌هایی است که در پیوند با هم آن را ساخته‌اند و در پیوند با شهر یک اکوسیستم پایدار را شکل داده است. باغستان سازه‌ای انسانی است که از طرفی محور و ستون اکوسیستم انسانی قزوین محسوب می‌شود و از طرف دیگر، خود بر ستون‌هایی استوار است که از محیط و مشخصه‌های طبیعی منطقه‌اش ناشی شده و تخریب یا تزلزل هریک از این ستون‌ها پیکر او را فرو خواهد ریخت. مهم‌ترین ستون باغستان، باغدار است. سامانه تقسیم آب باغستان (که در فهرست آثار ملی ثبت هم شده است)، سامانه اشتراکی نگهداری باغ، مدیریت محل، آب، رسوم و فرهنگ باغداری و.... همه بر محور حضور و مالکیت باغدار استوار است و نمی‌توانیم باغدار را حذف و باغستان سنتی و تاریخی را حفظ کنیم. راه نجات و احیای باغستان حمایت از باغدار است و به جز باغدار با حفظ ساختار پایدار باغستان هر اقدام دیگری موجب فروپاشی باغستان خواهد شد.

نقش بازدارندگی میراث فرهنگی
یکی دیگر از سازمان‌های متولی حفاظت از باغستان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که این فعال محیط زیست درباره این سازمان، اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی تاکنون نقش بازدارندگی خود را ایفا کرده و جلوی بخشی از تخریب‌های حاصل از طرح‌های توسعه را گرفته است. ثبت منظر فرهنگی باغستان و ثبت سامانه بومی تقسیم آب آن در فهرست آثار ملی اقدام خوبی بود و ادامه این روند تا ثبت جهانی هم اقدامی است که در حال پیگیری است و می‌تواند موجب کمک‌های بین‌المللی و رونق باغستان شود، اما بدیهی است که کار به اینجا ختم نمی‌شود و بعد از ثبت، ضوابط و طرح‌های حفاظت و احیا لازم است که تاکنون در این زمینه کاری انجام نشده است. کرمانشاهانی درباره توقف فاز دوم پل امام رضا(ع) بیان کرد: فاز دوم این طرح پس از پیگیری‌های مستمر انجمن «توسعه حیات شهر» که منجر به حضور و ارائه گزارش انجمن در جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری شد، متوقف گردید. طبق مصوبه اخیر این شورا، نه تنها این پل بلکه باقی رینگ ماشین رو پیش‌بینی شده در طرح جامع ترافیک، مغایر با مصوبات قبلی شورایعالی ارزیابی شده و عملیات اجرایی در باغستان متوقف شده است. البته تصمیم نهایی در این مورد در کمیته فنی و پس از دریافت گزارش استان انجام می‌شود که امیدواریم منجر به توقف کامل پروژه و حفظ باغستان بشود. تنها فاز دوم پل امام رضا(ع) حداقل 60 هکتار از باغستان را نابود خواهد کرد. انتقال درختان نیز حرفی کاملاً غیرکارشناسی و ناشی از نبود شناخت حداقلی از باغستان و درختان آن و سامانه آبیاری آن است؛ چرا که به گواه کارشناسان و باغداران مجرب، انتقال درختان پسته با قدمتی بیش از 200 سال که ریشه عمودی دارند، غیرممکن است. اساساً دستکاری سامانه باغستان منجر به نابودی درختان می‌شود و درخت شانسی برای زنده ماندن نخواهد داشت.

افزایش هشت درجه‌ای دمای هوا با نابودی باغستان
چندی پیش «سیده منیره قوامی»، عضو شورای شهر قزوین نیز در جلسه این شورا در خصوص احداث پل امام رضا(ع) گفته بود: مشاورانی که در احداث این پل نقش داشته‌اند بر اشتباه بودن این پل واقف بودند؛ اما چون شهرداری خواستار احداث این پل بود آن را طراحی کرده‌اند. یکی از توجیهات احداث پل امام رضا(ع) این است که برای جلوگیری از تخریب باغ‌های سنتی مجبور بوده‌اند که در این محل پل احداث کنند که نقش کمربندی را ایفا کند در صورتی که اگر کمربندی را در پشت باغ‌ها ایجاد می‌کردند شاید هزینه به یک دهم کاهش می‌یافت و یک کمربندی به معنای واقعی را شاهد بودیم. وی با بیان اینکه باغستان‌ها دمای هوای استان را متعادل می‌کنند، ادامه داد: با از بین رفتن درختان باغستان دمای هوای استان حداقل هشت درجه افزایش می‌یابد. باغستان‌های شهر قزوین نقش یک ریه را برعهده دارند و سبب می‌شوند مقدار آلاینده‌ها در سطح شهر کاهش یافته و استان قزوین مانند دیگر استان‌های پرجمعیت کشور تبدیل به استان آلوده‌ای نشود.