پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۲۸۱۳۱۶
تاریخ انتشار : ۲۳ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۴:۵۸
به باور جاست و پاپ (۱۹۷۸) نهاده‎های کشاورزی دارای دو اثر می‎باشند: اثر بر میانگین تولید و اثر بر واریانس (ریسک) تولید. آن‎ها معتقدند یک نهاده با اثرگذاری کاهنده بر ریسک تولید در گذر زمان می‎تواند به نهاده‎ای با ماهیت ریسک خنثی و یا ریسک فزاینده تبدیل شود.

شعار سال: نهاده دیگر اثر قابل‌انتظار را نخواهد داشت و حتی شاید محصولات کشاورزی نسبت به آن نهاده مقاوم شوند. به نظر می‎رسد بتوان به دیدگاه جاست و پاپ این مطلب را نیز اضافه کرد که نهاده‎ها در گذر زمان اثرات جانبی (Externalities) نیز خواهند داشت. در علم پزشکی نیز این قضیه وجود دارد که در اثر استفاده از برخی از داروها برای مدت طولانی، یا اثرگذاری مثبت خود را از دست می‎دهند (مقاومت دارویی) و یا دارای اثرات جانبی (Side effects) خواهند شد.

  • قاعده درمانی یا نسخه تجویزی هم این است که در چنین شرایطی برای اثربخشی و کارآمدسازی اثر نهاده‎ها یا داروها، باید نهاده‎های با ویژگی بالا را از عرصه تولید و یا حفاظت کشاورزی و یا دارو را از فرایند مصرف برای درمان بیماری خارج و به جای آن نهاده‌‎ها و یا داروهای جدید جایگزین کرد تا انتظارات از مصرف آن‎ها در فرایند تولید یا حفاظت کشاورزی و یا درمان بیماری‎ها تحقق یابد. این یک رفتار عقلایی در عرصه مدیریت کشاورزی و نیز مدیریت درمان بیماری‎ها محسوب می‎شود.
  • سؤال این است که آیا سیاست‎های کشاورزی در بخش کشاورزی همین ماهیت را دارند؟ آیا برای مشکلات کشاورزی در ایران که ماهیتی تکرارشونده دارند، سیاست‎های تجویزی تکراری اثربخشی لازم را دارند؟ چرا سیاست‎های تکراری نمی‎توانند حتی برای چالش‎های تکرارشونده کارایی لازم را داشته باشند و خود یک چالش محسوب می‎شوند؟
  •  به اعتقاد نویسنده سیاست‎های کشاورزی نیز مانند یک نهاده در بخش کشاورزی برای حل مشکلات کشاورزی و تولید ستاده مطلوب عمل می‎کنند. به‌عبارت‌دیگر، هدف سیاست‎های کشاورزی این است که بر بخش کشاورزی اثر مثبت به جهت حل مشکل داشته باشد تا علاوه بر افزایش تولید، هزینه‎های بخش کشاورزی کاهش یابد و همه ذینفعان بتوانند منافع خود را به‎طور منصفانه داشته باشند؛ بنابراین، طبیعی خواهد بود که استفاده از این سیاست‌‎ها به دفعات در گذر زمان برای حل مشکلات کشاورزی اثربخشی لازم را نداشته باشد. درواقع، سیاست‎ها دارای تاریخ انقضاء بوده و به دفعات بر مشکلات تکراری اثرگذاری مثبت نخواهند داشت و نمی‌توانند مفید و مؤثر واقع شوند به‌بیان‌دیگر، چالش‎های کشاورزی در برابر سیاست‎های تکراری و تخفیف‎دهنده مقاوم می‎شوند و به‌نوعی از خود مقاومت نشان می‎دهند مگر این‌که تغییراتی در ساختار سیاست‌‎های مورداستفاده ایجاد شود.
  •  سیاست‎های تکراری اگرچه می‎توانند تخفیف‎دهنده چالش‎ها برای زمانی بسیار کوتاه باشند اما حلّال مشکلات نبوده و بلافاصله چالش‎ها مجدداً ظهور پیدا کرده و حتی تشدید می‎شوند و می‎توانند بحران ایجاد کنند. سیاست‎هایی با این ویژگی اگر توأم با نوآوری و خلاقیت نباشند به تولید رانت و فساد کمک می‎کنند و علاوه بر فراهم آوردن زمینه‎های لازم برای کارکردهای غیرقانونی و غیراخلاقی، به رشد آن‎ها نیز کمک می‎کنند. این سیاست‎ها بیشتر از آن‎که اثربخش باشند و تولید منافع کنند، هزینه‎های اقتصادی و حتی بیشتر از آن، هزینه‎های اجتماعی ایجاد می‎کنند و ضمن تنزل سرمایه‌‎های اجتماعی، موجبات کاهش اعتماد بهره‎برداران و فعالان کشاورزی را به اثربخشی سیاست‎های موجود و نیز سیاست‎های جدید در حل مشکلات کشاورزی فراهم می‎آورند.
  •   در پاسخ به این‌که چرا برخی از سیاست‎های تکراری و یا سیاست‎های تاریخ گذشته، کارایی لازم را در حل چالش‎های فراروی بخش کشاورزی ندارند و باید طراحی و یا به‌کارگیری سیاست‎های جدید و یا سیاست‎های مناسب‎تر را در دستور کار قرار داد، باید اشاره شود که اگرچه در گذر زمان ظاهر چالش‎ها تغییر محسوسی نخواهند داشت اما چند عامل بسیار مهم بر اثربخشی سیاست‎ها و درنتیجه شکل و الگوی رفتاری چالش‎ها تأثیرگذارند: جغرافیای کشاورزی، پروفیل کشاورزان، پروفیل نهاده‎ها و محصولات کشاورزی، پروفیل رفتاری فعالان بازار ستاده‌‎ها و نهادهای کشاورزی، محیط اجرایی سیاست، استفاده از الگوی واحدی از سیاست برای همه، سیاست‎های موازی و یا رقیب و اثرپذیری از رفتار در سطح بین‎الملل. این مجموعه عوامل به‌شدت کارایی نسخه‎های تجویزشده بر اساس سیاست‎های تکراری (و حتی برخی از این‎ها برای سیاست‎های جدید) را تحت تأثیر قرار داده و به‌جای اثربخشی مثبت قابل‌قبول، یا اثرگذاری مثبت بسیار اندک داشته و یا اساساً بدون اثر مثبت (خنثی) و حتی با آثار منفی هزینه‎ای خواهند بود. باید توجه داشت که حداقل به دلیل تغییر جغرافیای کشاورزی و پروفیل کشاورزان استفاده از نسخه‎های قدیمی سیاست‎های کشاورزی برای چالش‎های قدیمی قابل‌قبول نیست و به‌روزرسانی سیاست‎ها، موضوع بسیار مهمی است که باید موردتوجه تصمیم‎گیران بخش کشاورزی قرار گیرد.
  •   خلاصه کلام این‌که، برای اثربخش کردن سیاست‎ها، باید اجرای سیاست‎های تاریخ گذشته و قدیمی و غیر مناسب برای چالش‎های کشاورزی و کشاورزان امروزی از دستور کار خارج و متوقف شوند، سیاست‎های جدید و مناسب با توجه به مختصات جدید چالش‎ها جایگزین آن‎ها شده و مورداستفاده قرار گیرند و یا این‌که در سیاست‎های گذشته تغییراتی را ایجاد کرد تا علاوه بر جذابیت‎بخشی برای گروه‎های هدف، با تغییر شکل و مختصات جدید مشکلات (با شناخت دقیق مسئله و ابعاد آن) متناسب شود به‎گونه‎ای که با حل مشکلات و نه رفع آن‎ها، تولید منافع ترسیم‌شده را داشته باشند.

نویسنده:محمد قربانی. استاد دانشگاه فردوسی مشهد

برگرفته از فضای مجازی

اخبار مرتبط
خواندنیها و دانستنیها
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین
پرطرفدارترین