شعار سال: حالا شاید می‌توان شک کرد همه چیز از کرونا شروع شده باشد. شاید علت آن کم شدن دانشجویان دانشگاه آزاد یا بی رغبتی به درس و مدرک دانشگاهی است. هر چه هست الان خلوتی دانشگاه‌ها گریبان استادانی را گرفته که زمانی به خود می‌بالیدند در دانشگاه آزاد اسلامی تدریس می‌کنند. دانشگاهی که گفته می‌شود وقف عام است، ولی بار‌ها ریاست آن با تغییر دولت بین جناح‌های سیاسی دست به دست شده است.

دانشگاه آزاد، اما در آخرین ماه سال گذشته بخشنامه‌ای را ابلاغ کرد که حقوق اعضای هیات علمی و استادان دانشگاه آزاد را به شدت کم کرد. بخشنامه‌ای که با عنوان رسمی «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع الف و ب» شناخته شده است، ولی دانشگاه آزادی‌ها به آن «طرح الف‌ب» می‌گویند. این طرح آمده تا استادان دانشگاه هم مانند کارمندان سر ساعت بیایند، ساعت حضور اعلام کنند و موظف باشند حتی اگر کاری برای انجام ندارند در محل کار حضور داشته باشند.

صدای استادان دانشگاه، اما از این طرح درآمده است. آنچه چند نفر از این استادان در میان گذاشته اند نشان می‌دهد طرح الف ب باعث ایجاد نارضایتی در بین استادان شده. البته نارضایتی‌ای که بخشی از آن طبیعی است، چون ساعات آزاد بودن استادان دانشگاه را محدود کرده و در قسمتی دیگر گویی حق با استادان دانشگاه است، استاد دانشگاه کار فکری می‌کند و کار فکری، ساعت حضور پشت میز و حضور موظفی نمی‌شناسد.

هر چه هست، این طرح مستقیما به استادان دانشگاه آزاد ارتباط دارد و شاید نشانه‌ای از وضعیت نامناسب مالی دانشگاهی است که حالا گویا برای جبران کسری بودجه، شروع به فروختن برخی ساختمان‌های خود کرده است.

 

طرح الف-ب چه می‌گوید؟

طرحی که به نام الف-ب مشهور است می‌گوید باید هیات علمی دانشگاه آزاد به صورت تمام وقت در این دانشگاه حضور داشته باشد. بند ۹ از ماده ۳ بخشنامه این طرح که در تاریخ ۱۰ اسفندماه سال ۱۳۹۹ و با شماره ۳۸۹۵/۱۰/ص/۹۹ منتشر شده نشان می‌دهد «درآمدزایی» یکی معیار‌هایی است که واریز حقوق برای استادان دانشگاه آزاد را مشخص می‌کند. این بند می‌گوید واحد دانشگاه می‌تواند متناسب با درآمدزایی استادان در موارد درآمد‌های غیر شهریه‌ای به آن‌ها پرداخت‌هایی صورت دهد.

بند ۱۵ این ماده باز هم به درآمدزایی استادان تاکید کرده و نوشته عضو هیات علمی می‌تواند از این درآمد‌ها متنفع شود.

همچنین بند ۱۳ این ماده هم می‌گوید اگر استادی تعهدات مندرج در این بخشنامه را انجام نداد جریمه می‌شود.

بند‌های دیگر این طرح می‌گوید باید استادان به دو نوع الف و ب تقسیم شوند. نوع الف باید ساعات مشخصی در دانشگاه حضور داشته باشند و تعهدات معلومی را انجام دهند تا به عنوان استاد تمام وقت شناخته شوند و نوع ب که به صورت پاره وقت باید در دانشگاه حاضری بزنند.

برخی دستورالعمل‌ها که برای اجرای این بخشنامه صادر شده هم نشان می‌دهد استادانی که از بدو استخدام دارای درجه مربی بوده و ارتقا نیافته اند، نوع ب خواهند بود. همچنین استادان بورسیه که در ۴ سال تحصیل مجاز هستند امکان نوع الف دارند بقیه نوع ب خواهند بود. (اعم از اینکه لغو قرارداد شده اند یا سنوات تمام شده یا دفاع کرده و در حال ارتقا باشند)

همچنین دستورالعمل‌های جدید می‌گوید استادیاران مشمول رکود ۱ سال فرصت داده شده است که از رکود خارج شوند در غیر اینصورت تبدیل به ب خواهند شد. ساعات حضور خارج از ساعات تدریس بایستی باشد و در شرایط کرونا ۲ روز حضور الزامی است و بعد از کرونا حداقل ۴ روز استادان باید در دانشگاه باشند.

دستورالعمل‌ها می‌گویند رشته‌هایی که دانشجو ندارند از ترم بعد اساتیدشان ب خواهد بود و استادانی که طبق بخشنامه نوع کار خود را مشخص خواهند کرد و پس از تایید ناحیه دانشگاه بایستی به وظایف خود عمل کنند، در صورت عدم انجام وظایف و یا کوتاهی علاوه بر تبدیل شدن به نوع ب، پرداختی‌های مازاد نیز مسترد خواهد شد.

همچنین مدیران گروه‌های علمی نوع الف، ۲ روز تدریس، ۲ روز حضور و ۱ روز نیز بابت کار‌های مدیرگروهی بایستی در دانشگاه حضور داشته باشند. براساس بند‌های این شیوه نامه، عضو هیأت علمی نوع الف در ترم تابستان موظفی تدریس ندارد، اما فعالیت‌های علمی و پژوهشی تداوم می‌یابد.

استادان دانشگاه آزاد چه می‌گویند؟

تقریبا تمام استادانی که با آن‌ها گفتگو شده از اجرای این طرح ناراضی هستند. یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات که تمایل دارد نامش محفوظ بماند در این باره گفت: به نظر می‌رسد مدیران دانشگاه آزاد به دنبال کاهش هزینه‌ها نیستند بلکه دنبال بهانه هستند و می‌خواهند استادان را اخراج کنند. طرح الف و ب در دنیا سابقه ندارد و آدم‌های عجیب و غریبی آمده اند که می‌خواهند استاد دانشگاه را به عنوان یک کارمند ساعتی به خدمت بگیرند.

او در این باره می‌گوید: زمانی که استادان استخدام شده اند به عنوان هیات علمی آمده اند و عرف کار هیات علمی دانشگاه‌ها در تمام دنیا مشخص است. قاعدتا هیات علمی باید کلاس برگزار کند و در فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان مشارکت کند. این هیات علمی را نمی‌شود پشت یک میز نشاند و گفت تو فقط بنشین تا ساعت کارت پر شود. اگر همین استاد در دانشگاه دولتی عضو هیات علمی شود برای او اتاق و دفتر در نظر می‌گیرند و کارهایش را با دانشجویان هماهنگ می‌کند، ولی در این طرح، استاد دانشگاه را مانند کارمندان اداری به خدمت گرفته اند که باید ساعت مشخصی را در طول هفته در دانشگاه به سر ببرد و حاضری بزند و اگر حاضری نزند، جریمه می‌شود.

یکی دیگر از استادان دانشگاه آزاد که در واحد شیراز تدریس می‌کند و او هم تمایلی برای معرفی خود در این گزارش ندارد می‌گوید: به نظر می‌رسد دانشگاه آزاد با هدف تصفیه مخالفان خود و استادانی که ساکت مانده اند این طرح را تصویب کرده است. نکته جالب اینجاست که طبق این طرح اگر استادی خودش انتخاب نکند که در گروه الف قرار بگیرد و به صورت تمام وقت در دانشگاه حضور داشته باشد دانشگاه اختیار دارد او را در گروه ب جا داده و به عنوان استاد پاره وقت با او برخورد کند.

 

پذیرفته شدگان بدون کنکور دانشگاه آزاد معرفی شدند/تمدید مهلت نامنویسی در مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد

او دراین باره می‌گوید:حقوق استادان نوع ب حقوق نصف دیگر استادان دانشگاه آزاد و کمتر از یک چهارم حقوق معمول استادان هیات علمی دانشگاه‌های دولتی است. این بخشنامه استثمار واقعی نیروی متخصص و آموزش دهنده کشور است و باعث نارضایتی شدید استادان شده، ولی آن‌ها به دلیل اینکه اخراج نشوند، خیلی به صورت آشکار درباره این بخشنامه اعتراض نمی‌کنند.

استاد دیگری از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد که به او قول داده ایم نامش در این گزارش درج نمی‌شود، درباره این بخشنامه می‌گوید: طراحان این طرح احتمالا می‌دانند برخی افراد غیروابسته به تیم مدیریتی جدید و چهره‌های برجسته عضو هیات علمی این نوع رفتار با آن‌ها را طاقت نمی‌آورند و نهایتا آن‌ها به صورت قهری وارد گروه ب خواهند شد؛ لذا دست طراحان این طرح باز می‌شود تا آن‌ها بتوانند دوستان جدید خود را به عنوان هیات علمی به دانشگاه بیاورند. به نظر می‌رسد یکی از اهداف این طرح آن است که آدم‌هایی که بیرون خط دارند را داخل دانشگاه بیاورند و کادرسازی برای آینده کنند.

او معتقد است: اکثر مدیران ارشد دانشگاه آزاد، عضو هیات علمی دانشگاه‌های دولتی هستند و آنجا حقوق کافی دریافت می‌کنند، در حالی که اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد چنین شرایطی ندارند و مجبور می‌شوند با این طرح نهایتا ۴ تا ۵ میلیون تومان درماه دریافتی داشته باشند. حالا طراحان بگویند آیا می‌شود یک نفر استاد دانشگاه با این پول زندگی کند؟

این استاد دانشگاه معتقد است: با طرح الف ب حتی برخی از همکاران ما به بهانه‌های مختلف جریمه شده اند و دریافتی آن‌ها پایین‌تر از حقوق پایه اداره کار برای کارگر ساده آمده است، ولی آن‌ها هم قادر به اعتراض نیستند، چون اعتراض به این طرح باعث می‌شود تبعات اعتراض مستقیما متوجه فرد معترض شود.

دانشگاه آزاد تابع چه مقررات استخدامی است؟

واقعیت این است که دانشگاه آزاد اسلامی تابع مقررات قانون کار یا قانون مدیریت خدمات کشوری و لشگری نیست. این دانشگاه وضعیت خاصی از لحاظ حقوق استخدامی و روابط کارفرما با کارکنان دارد. زیرا ماهیت این دانشگاه خاص است، چون اساسنامه آن در خلال سال‌های ۶۵ و ۶۶ به تصویب شورای انقلاب فرهنگی رسیده است و از آنجایی که مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی لازم الاجراست، بر این اعتبار اساسنامه این دانشگاه در حکم قانون و واجد اعتبار قانونی شناخته شده است.

برابر ماده ۵ و ۶ اساسنامه دانشگاه موسسه‌ای است غیرانتفاعی که درآمد‌های آن منحصرا صرف هزینه‌ها و پیشرفت و توسعه فعالیت‌های آن خواهد شد و دانشگاه تابع کلیه مقررات آیین نامه‌های مربوط به موسسات آموزش عالی غیر دولتی غیرانتفاعی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر حسب مورد وزارت فرهنگ و آموزش عالی یا وزارت بهداشت درمان درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.

بند “ح” از ماده ۱۲ اساسنامه دانشگاه آزاد هم اختیار و صلاحیت تصویب مقررات استخدامی اعضا هیات علمی دانشگاه و تعیین میزان حقوق و دستمزد و مزایای آنان را از وظایف هیات امنا قرار داده و بر این اساس دو آیین نامه قبلی حقوق و دستمزد اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد با نام آیین نامه استخدام هیات علمی تمام وقت و آیین نامه استخدامی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۳۷۱ به تصویب هیات امنا رسیده است.

از این رو از سال ۱۳۷۱ اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد دارای نظام حقوق منحصر به فردی از لحاظ ضوابط رابطه استخدامی و نوع و میزان دستمزد خود هستند و به این ترتیب بخشنامه الف ب هم اعتبار قانونی دارد.

نکته اینجاست که دیوان عدالت اداری هم به این جهت که دانشگاه آزاد دستگاه دولتی یا عمومی مصرح در قانون تشکیل و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نیست، به شکایات مربوط به این دانشگاه رسیدگی نمی‌کند و همه شکایاتی که درباره نظام‌ها و مقررات این دانشگاه است باید در هیات امنای دانشگاه و پس از آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبرآنلاین، تاریخ انتشار: ۹ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: ۲۳۴۷۲۳۱، www.khabaronline.ir