شعار سال: ایران سرزمین گنجینه‌هایازیادرفته است. هر گوشه از این سرا حکایتی شگفتدر خود نهفته دارد کهچشم‌ها را به تماشافرامی‌خواند. دریا و رودخانه‌ها، کوه‌ها و آبشارها، جنگل‌های انبوهو چشمه‌های آب‌معدنی، غارها و دیوارنوشته‌ها، دشت و کویر، بناهای کهن و اماکن مقدس چون جامه‌ای سرشار از نقش و نگار این مرزوبوم کهن را در برگرفته است.

بی‌تردیداین نعمات ارزشمند در صنعت گردشگریبسیار حائز اهمیت است و حتی گوشه‌ای از این موهبت عظیم می‌تواند اقتصاد کشور را متحول سازد،امادر روزگاری که اقتصاد کشور و معیشت مردمدر سایهسیاه تحریم‌هابیمار است، ما اغلب از یاد می‌بریم که نفت تنها سرمایه کشور نیست.

نگاهی به اخبار منتشرشده نشان می‌دهد کهسال گذشته 8/11 میلیارد دلار درآمد ارزی از طریق گردشگری نصیب ایرانشده است. این رقم اما می‌تواند با توجه بیش‌تر متولیان امر بهگردشگری رشد چشمگیری داشته باشد.

بررسی ظرفیت‌هایگردشگری در استان‌های مختلف کشور و تلاشبرای بهره‌مند شدن از آن‌ها با نگرشگسترش گردشگری پایدار مسیری ارزشمند برای افزایش درآمدهای ارزی، ایجاد فرصت‌های شغلی و بهبود معیشت مردم است. توجه به ظرفیت‌های پنهان گردشگری و تلاش به‌منظورمهیا کردن زیرساخت‌های مناسب و معرفی جاذبه‌های گردشگری ازجمله مواردی است که در این حوزه باید موردتوجه قرار گیرد.

ظرفیت‌های گردشگری

گیلان همواره از استان‌های هدف گردشگریبه‌شمار آمده و اینبه‌سبب طبیعت بهشت‌گونه اینخطه سبز است؛ اما واقعیت این استکه جاذبه‌های طبیعی تنها ظرفیت گیلان در این حوزه نیست.

گردشگری سلامت با توجه به همسایگی گیلان با جمهوری آذربایجان، گردشگری دریایی،صنایع‌دستی متنوع و کاربردی و جاذبه‌های تاریخی گیلان ازجمله ظرفیت‌هایی است کهبهره‌مند شدن از آن‌ها نیازمند اهتمام بیش‌تر مسئولان و فعالان حوزه گردشگری است.

گردشگری فرهنگی

گردشگری فرهنگی می‌تواند نگاه گردشگران بسیاری را به خود بخواند و گیلان برای گسترش فعالیت‌ها در این عرصه از ظرفیت‌های لازم برخوردار است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه گیلان دراین‌باره به مهر می‌گوید: گردشگری فرهنگی در گیلان با مراسم، آیین‌ها و فعالیت‌های جشنواره‌ای شناخته می‌شود. گیلان دارای ظرفیت‌های بسیاری در زمینه گردشگری فرهنگی است و بیش‌تر گردشگرانی که راهی این استان می‌شوند، پس از طبیعت‌گردی به‌ گردشگری فرهنگی روی می‌آورند.

روشن بابایی همتی با اشاره به اهمیت برگزاری همایش‌های تخصصی با توجه به گردشگری فرهنگی از سوی نظام اداری متولی می‌گوید: بخشی از گردشگری فرهنگی، ورود گردشگران خارجی را شامل می‌شود که بیش‌ترین درآمدزایی در حوزه گردشگری با حضور آن‌ها رخ می‌دهد. هر گردشگری که وارد ایران می‌شود، به‌طور متوسط یک‌هزار و 530 دلار هزینه می‌کند و این مبلغ که قانوناً باید به چرخه اقتصاد گردشگری وارد شود، اگر بخواهد از محل گردشگری فرهنگی باشد، در کنار نفع اقتصادی می‌تواند موجب معرفی فرهنگ و هنر گیلان نیز شود؛ چراکه در زمینه گردشگری فرهنگی مبحث هنر و معرفی هنرمندان نیز مطرح می‌شود.

وی با بیان این‌که گردشگری فرهنگی امروز در دنیا، رویدادمحور است، به جشنواره‌های محصولات بومی و محلی اشاره‌ کرده و می‌گوید: این جشنواره‌ها نظیر جشنواره انار در روستای انبوه رودبار یا جشنواره گلاب‌گیری گیلده شفت از قابلیت‌های گردشگری فرهنگی استان محسوب می‌شود. همچنین از یاد نباید برد که صنایع‌دستی نیز از دیگر ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی به‌شمار می‌آید که از اهمیت بسیاری برخوردار است.

جاذبه‌های تاریخی گیلان

پیشینه زیست انسان در گیلان به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و آثار تاریخی و فرهنگ به‌جای‌مانده از سالیان دور از جاذبه‌های مغفول گردشگری در این استان است.

معاون فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان اظهار می‌کند:گیلان آثار باستانی بسیار زیادی را در خود جای‌ داده است که دوره‌های پیش‌ازتاریخ، تاریخی و اسلامی را دربرمی‌گیرد.

​ولی جهانی می‌افزاید: سه‌هزار و 500 اثر شناسایی‌شده و یک‌هزار و 100 اثر ثبتی خود حکایت از اهمیت این استان در حوزه میراث‌فرهنگی دارد.

وی ادامه می‌دهد: قدیمی‌ترین استقرار با ۲۳۰ هزار سال قبلدر غار «دربند رشی» رودبار به ثبت رسیدهو تنوع آثار اعم از محوطه، گورستان، بناها و بافت‌های تاریخی، قلعه‌ها، غارها، پناهگاه‌های سنگی و... درواقع بهشت پژوهشگران بوده و چه بسیار آثار ارزشمندی که برای شناخته شدن همت مضاعف محققان را می‌طلبد.

جهانی با اشاره بهاین‌که ویژگی‌های اختصاصی، تنوع و پراکندگی آثار در استان موجب می‌شود تا متناسب با سلیقه‌های متفاوت، رضایت گردشگران جلب شود، می‌گوید: در تمام مناطق طبیعی یا نزدیک به آن اعم از جلگه، کوه، جنگل، دریا و...بدون استثناء آثار تاریخی فاخر جلوه‌گری داشتهو البته با برنامه‌ریزی هدفمند، مهیا ساختنزیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی افزایش ماندگاری گردشگران در استان رقم خورده و درنتیجهآن توسعهاقتصادی گیلان شتاب بیش‌تری خواهد گرفت.

آثار مشهور

بخشی از آثار تاریخی گیلان از شهرت ملی و جهانی برخوردارند، اما تلاش برای استفاده از این ظرفیت در عرصه گردشگریو همچنین معرفی دیگر آثاردر گرو تلاش فعالان حوزه گردشگری است.

جهانی ادامه می‌دهد: بی‌تردید آثار شاخص استان ازجمله تپه باستانی مارلیک، دژ قلعه رودخان، شهرک تاریخی ماسوله، بازار و بافت تاریخی شهر رشت، خانه‌های تاریخی صوفی در املش، بقعه شیخ زاهد لاهیجان در سطح ملی معرف حضور مردم فرهنگ‌دوست و علاقه‌مندان به میراث‌فرهنگی بوده و حتی در سطح جهان نیز از شهرت برخوردارند.

وی بیان می‌کند: اشیای ارزشمند تپه مارلیک در موزه‌های بزرگ جهان به معرض نمایش درآمده است؛ اگرچه که ثبت آثار در فهرست میراث جهانی یونسکو بسیار می‌تواند بر شهرت آثار بیفزاید و سیاست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل نیز در راستای تحقق این مهم بنا گذاشته شده است.

این باستان‌شناس یادآور می‌شود:بی‌شک بازدید و استقبال از آثار و بناهای شاخص استان همچون موزه میراث روستایی، شهرک تاریخی ماسوله و قلعه رودخان درخور و بسیار بالا بوده و همین توجه لزوم حفاظت از آثار را دوچندان می‌کند. حفاظت فیزیکی از طریق یگان حفاظت میراث‌فرهنگی، استحکام‌بخشی بناها و جلوگیری از ورود مضاعف بازدیدکنندگان ازجمله اقداماتی است که به‌منظور کنترل ازدحام جمعیتدر این اماکن صورت می‌پذیرد.

ضرورت توجه به ظرفیت‌های متعدد گردشگری در گیلان

گیلان از ظرفیت‌های متعددیبرخوردار است کهبرای بهره‌مند شدن از آن‌ها باید کوشید. مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی وگردشگری گیلان می‌گوید:تصمیم نظامبرای حرکت به‌سمت توسعه گردشگری با اولویت گردشگری فرهنگی است. این بخش گردشگری حوزه‌های مذهبی، تاریخی، میراث و سلامت را نیز دربرگرفته و البته در استان‌هایی چون گیلان گردشگری خوراکنیز در این راستا مدنظر قرار می‌گیرد.

شهرود امیرانتخابی درباره گردشگری مذهبی در گیلان می‌افزاید: همسایگی با جمهوری آذربایجان، ویژگی استراتژیکی است که گیلان از آن برخوردار است. درواقع همسایگیبا جمهوری آذربایجان ظرفیتی است که می‌توان از آن بهره‌مند شد.

وی ادامه می‌دهد: در همه ایران تعداد اماکن مذهبی به حدود هشت‌هزار و 900 می‌رسد، در گیلان هم اماکن مذهبی نظیر آرامگاه سید جلال‌الدین اشرف و خواهر اماموجوددارد، اما متأسفانه در این زمینه تاکنون برنامه‌ریزی نداشته‌ایم.

ارتقای گردشگری گیلان، یاری‌رسان اقتصاد کشور

امیرانتخابی با اشاره به فعالیت ۷۵ دفتر خدمات گردشگری در استان گیلان، ادامه می‌دهد:این دفاتر از ما برنامه دریافت کرده‌اند و در زمینه جذب گردشگرو برنامه‌ریزی مناسب در این عرصه باید فعالیت داشته باشند.

وی یادآور می‌شود: واقعیت این است کهدر استان و کشوراز هر نوع گردشگری صحبت می‌کنیم، منظور تلاش برای جذب گردشگر خارجی است که برای کشور ارزآوری به‌همراه دارد. هم‌اکنون برنامه‌ای در حال ارائه به دفاتر خدمات گردشگری است تا عملکردشانبا توجه به میزان گردشگرانی که وارد گیلان می‌کنند، محاسبه شود و تمدید مجوز فعالیتشان را منوط به برنامه‌ریزی آن‌ها برای جذب گردشگران مذهبی، سلامت و خوراک از کشورهای همسایه و منطقه به استان گیلان دانسته‌ایم؛ چراکه گردشگری یک صنعت بین‌المللی است و فعالان این حوزه باید برای افزایش ورود گردشگران خارجی تلاش کنند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی گیلانبا تأکید بر اهمیت تبلیغات و فعالیت در فضای مجازی، یادآور می‌شود: امروزه فعالان عرصه بوم‌گردی نیز به فعالیت در فضای مجازی برای جذب گردشگر توصیه می‌شوند. ظرفیت توسعه گردشگری در استان گیلان وجود دارد و امید می‌رود کهدر قالب‌های طراحی‌شده گام برداریم و به اهدافی که در استان گیلان ترسیم کرده‌ایم، دست‌ یابیم.

وی ادامه می‌دهد: باید هدف‌گذاری کرد گردشگری که وارد استان می‌شود، یک‌چهارم هزینه‌ای که در استان گیلان می‌کند، برای خرید صنایع‌دستی فاخر استان باشد. برای برندسازی و افزایش کیفیت صنایع‌دستی استان هم باید بکوشیم. ارزآوری برای کشور در حوزه گردشگری با جذب گردشگران خارجی میسر می‌شود.

واقعیت این است که شاهراه دستیابی گیلان به توسعه پایدار و کاهش مشکلات اقتصادی این استان در گروگسترشصنعت گردشگریدر گیلان و همچنین تلاش برای حفظ و نگهداریجاذبه‌هایمتعدد گردشگریموجوداست.البته از یاد نباید برد کهارتقای گردشگری گیلان نه‌تنها در بهبود اقتصاد این استان موثر است، بلکه می‌تواند یاری‌رسان اقتصاد کشور باشد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 3 آبان 98، شماره: 77636