شعار سال: براساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای استان تهران طبق بررسی مجموع بارندگی در ۹ ماه سپری شده از سال آبی جاری، با کاهش بیش از ۳۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته روبرو هستیم.

همچنین طبق آمار میزان ذخایر آب‌های سطحی استان تهران از ۹۰ درصد به ۵۳ درصد کاهش یافته است.

سد‌های پنجگانه تهران نیز حال و روز خوشی ندارد و بر اساس آخرین اعلام از منابع ذخایر سد‌ها امسال با کاهش ۳۶۰ میلیون مترمکعبی ذخایر در مقایسه با مدت مشابه سال قبل روبرو است؛ یعنی چیزی معادل حجم سد‌های ماملو و لتیان.

۷۰ درصد آب تهران از منابع سطحی و ۳۰ درصد آب توسط منابع زیرزمینی تامین می‌شود که با کم شدن دخایر آبی در صورتی که مجبور به برداشت بیش از حد از منابع زیر زمینی شویم با پدیده فرونشست و معضلات آن روبرو خواهیم شد.

بحران کم آبی در تهران مسئولان را به فکر انداخته است و درصدد هستند تا با جلب مشارکت‌های مردمی در درست مصرف کردن، شاهد تامین آب پایدار در تابستان امسال باشیم.

هشدار‌هایی از ورود تهران به وضعیت نارنجی نیز زنگ خطری برای روز‌های کم آبی است تا شاید شاهد مدیریت مناسبت در مصرف آب باشیم.

وضعیت بحرانی منابع آبی تهران در روز‌های گرم تابستان مهمترین مساله است که باید به داد آن رسید؛ چراکه استان تهران بعد از سیستان و بلوچستان دومین استان فقیر از نظر منابع آبی است.

لازم به یادآوری است که جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر در تهران زندگی می‌کنند یعنی در یک درصد مساحت کشور حدود ۲۰ درصد جمعیت کل کشور قرار دارند.

سرانه آب هر تهرانی در حالی حدود ۳۵۰ متر مکعب است که این رقم در کشور یک هزار و ۶۰۰ متر مکعب است و بر این اساس سرانه آب در تهران حدود یک پنجم متوسط کشور است.

این آمار‌ها از اختصاص آب به هر تهرانی خبر می‌دهد در حالی که بر اساس آمار موجود هر تهرانی به طور متوسط ۲۴۰ لیتر در شبانه روز آب مصرف می‌کند در حالی‌که متوسط کشوری این عدد تنها ۲۰۰ لیتر در شبانه روز آب است.

 

افزایش ۱۲ درصدی مصرف آب در عصر کرونا

طبق آمار شرکت آب و فاضلاب استان تهران، میزان مصرف آب در مقایسه با سال ۹۸ و قبل از همه‌گیری کرونا حدود ۱۲ درصد رشد داشته است.

همچنین به صورت میانگین، میزان مصرف آب این روز‌های تهران حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار متر مکعب و معادل ۱.۲ برابر مخزن دریاچه چیتگر است.

۵۰ درصد مردم تهران کمتر از حد نرمال که ۱۴ متر مکعب در ماه است، آب مصرف می‌کنند، ۳۰ درصد تهرانی‌ها کمی بیش از الگوی مصرف و ۲۰ درصد مصرف غیر متعارف دارند.

از این ۲۰ درصد، حدود پنج درصد مشترکان بیش از ۲ برابر آب مصرف می‌کنند که حدود ۱۰ درصد آب تهران را شامل می‌شود.

اخطاریه قطع آب به مشترکان بد مصرف

شرکت آب و فاضلاب استان تهران از تیرماه امسال به مشترکان پرمصرف و بد مصرف اخطاریه صادر کرده است.

در این باره مدیرعامل این شرکت به خبرنگار ایرنا می‌گوید: ۱۷۰ هزار مشترک پرمصرف در تهران اخطار قطع آب دریافت کردند.

محمدرضا بختیاری ادامه می‌دهد: این تعداد مشترک که بیش از ۲ برابر حد مجاز آب مصرف می‌کنند اخطاریه دریافت کرده اند و اگر در مهلت مقرر تا مردادماه نسبت به رعایت الگوی مصرف اقدام نکنند با محدودیت قطع آب روبرو خواهند شد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران می‌گوید: این مشترکان بخش کوچکی از مشترکان را تشکیل می‌دهند که به هیچ عنوان توجهی به شرایط محدودیت منابع آبی تهران و حتی کشور ندارند و بر اساس روش‌های های غلط اقدام به اسراف آب می‌کنند.

این مقام مسئول تاکید می‌کند که در این شرایط بحرانی آبی کشور وظیفه تک تک همه ماست که الگوی مصرف را رعایت کنیم چراکه این شرکت در شرایط کرونایی با تمام محدودیت‌ها سعی کرده است تا منابع آبی پایدار را با سختی تامین کند و قطعی آب به خاطر کمبود نداشته باشیم.

وی اضافه می‌کند: بیشتر این مشترکان پرمصرف در شمال غرب تهران هستند ضمن اینکه در مناطق بخش جنوبی استان تهران نیز شاهد مصرف بالا هستیم.

وی همچنین از مشترکان دعوت می‌کند تا با راهکار‌های ساده منابع آبی را درست مصرف کنند تا تابستان امسال را بدون قطعی سپری کنیم.

روز‌های بی‌تابی کم آبی در تهران

راهکار‌های مدیریت آب در تهران

ارائه راهکار‌های ساده مدیریت مصرف آب نیازمند آگاهی بخشی است که گام نخست و بنیادین در حرکت به سوی توسعه پایدار و حفاظت از منابع آب است.

در این زمینه در سطح شهر تهران به موضوع درست مصرف کردن با عنوان "جان شما، جان آب" از سوی شرکت آب و فاضلاب این استان پرداخته شده است.

تصویری از ضربان قلب در کنار نیمه خالی لیوان آب که تلنگری به مصرف درست آب می‌زند.

همچنین راهنمایی با عنوان "توصیه‌های ساده برای مدیریت مصرف آب" توسط دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفا تهیه شده است.

این راهنما دارای سه بخش اصلی است که در بخش اول، مفاهیم پایه در مورد منابع و مصارف آب، تغییرات اقلیمی و شرایط خاص آب و هوایی و منابع آب ایران و بخصوص نحوه تامین آب و مدیریت فاضالب شهر‌ها تا حد امکان به زبان ساده تشریح شده است.

در بخش دوم، قوانین و مقررات، استاندارد‌ها و تعرفه‌های مرتبط با آب و بخش سوم به راهکار‌های مدیریت مصرف آب در کاربری‌های غیرخانگی و خانگی اختصاص دارد.

با توجه به اینکه، در مشاغل و محیط‌های کاری مختلف، آب به شیوه‌های متفاوتی مصرف و یا به هدر میرود، این بخش از راهنما، به توصیه‌های عمومی می‌پردازد.

اقداماتی برای حفاظت از منابع آبی در تهران

ارائه الگوی درست مصرف کردن به شهروندان در کنار طرح ملی سازگاری با کم‌آبی راهکاری جدی برای مقابله با چالش آب در کشور و به تبع در تهرانی با جمعیت روز افزون است.

تشکیل کارگروه ملی سازگاری با کم آبی به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، کشور و صنعت، معدن، تجارت و سازمان‌های حفاظت محیط زیست و برنامه و بودجه کشور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اسفند سال ۱۳۹۶ به تصویب هیات وزیران رسید است.

هدف از تشکیل این کارگروه که سازمان هواشناسی کشور نیز به آن اضافه شد، هماهنگی و انسجام در برنامه‌های سازگاری با کم آبی در سطح کشور و متعادل سازی منابع و مصارف آب بوده است.

مدیر دفتر حفاظت از منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران در این باره معتقد است: حجم بهره برداری از منابع آبی استان تهران با توجه به تراکم جمعیت، حجمی معادل چهار هزار و دویست میلیون متر مکعب یعنی چیزی در حدود ۸۶ درصد از کل منابع آبی قابل دسترس در استان است.

 

"مصطفی دهقان" می‌افزاید: این آمار در کنار گرمای بی سابقه تابستان امسال، از یک وضعیت آبی فوق بحرانی در استان خبر می‌دهد و لزوم برنامه ریزی دقیق برای سازگاری با کم آبی و مدیریت مصرف بهینه آب و توجه به صرفه جویی در مصرف آب را بیش از پیش روشن می‌سازد.

وی با بیان این مطلب، می‌گوید: به طور کلی حجم ذخیره آب‌های زیرزمینی استان تهران در طول سال‌ها بهره برداری بیش از چهار میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده است که حجمی معادل ۲۰-۱۸ برابر یک سد بزرگ مانند سد امیرکبیر است.

به گفته دهقان، کاهش میزان ذخایر آبی علاوه بر فرونشست باعث کاهش کمیت و کیفیت منابع آب هم می‌شود به طوری که هم اکنون شاهد کاهش شدید کیفیت آب در دشت ورامین هستیم و اگر همین روند ادامه پیدا کند با کاهش جدی در تامین منابع آب شرب مواجه خواهیم شد.

وی با اشاره به اینکه شهرستان‌های ورامین، شهریار، پیشوا، پاکدشت و ری قطب‌های مهم کشاورزی استان تهران هستند که بیشترین سرانه مصرف آب را به خود اختصاص می‌دهند، اضافه می‌کند: بیش از ۳۵ درصد از منابع آبی استان یعنی حدود ۲ هزار و ۴۱۰ میلیون مترمکعب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که نشان از ضرورت اصلاح جدی الگوی مصرف آب در این بخش دارد.

مدیر دفتر حفاظت از منابع آب شرکت در خصوص اقدامات انجام شده توسط این شرکت در جهت اجرای طرح سازگاری با کم آبی می‌گوید: انسداد بیش از هشت هزار و ۲۰۰ حلقه چاه غیر مجاز، نصب ۲ هزار و ۶۰۰ دستگاه کنتور حجمی هوشمند بر روی چاه‌های دارای پروانه بهره برداری، توقیف ۹۵۶ دستگاه ادوات حفاری غیر مجاز و تقلیل منصوبات از ۳۳۱ حلقه چاه از جمله اقدامات شرکت آب منطقه‌ای تهران طی ۶ سال اخیر در جهت اجرای طرح سازگاری با کم آبی است.

از جمله دیگر اقداماتی که برای سازگاری با کم آبی انجام شده است می‌توان به همکاری شرکت آب منطقه‌ای تهران با سایر شرکت‌های متولی نظیر آب و فاضلاب، جهاد کشاورزی سازمان صنعت و معدن و سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اشاره کرد که به گفته دهقان با تصمیمات اتخاذ شده و برنامه ریزی صحیح و مدون انتظار می‌رود طی پنج سال آتی، حجمی معادل ۴۲۰ میلیون متر مکعب کاهش سرانه مصرف را در استان شاهد باشیم.

همچنین برای مدیریت منابع آبی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران نیز در روز گذشته در جلسه هم اندیشی مدیران شرکت و مدیران امور‌های منابع آب استان، بر لزوم تلاش مضاعف و برنامه ریزی هر چه دقیق‌تر در شرایط ویژه امسال، برای حفاظت از منابع آبی استان تاکید کرد.

در این جلسه که به صورت ویدئو کنفرانسی برگزار شده بود، تاکید شد که با توجه به بحران کم آبی، لزوم مدیریت جدی‌تر در بهره برداری از منابع آبی و برنامه ریزی قوی و قابل اجرا برای همه حوزه‌ها به ویژه بخش آب‌های سطحی امری اجتناب ناپذیر است.

تمام نهاد‌های متولی در حوزه آب با استفاد از راهکار‌های مختلف و همکاری بخش کشاورزی و صنعت درصدد مدیریت منابع هستید که این امر بدون مشارکت‌های مردمی در رعایت الگوی مصرف امکان پذیر نیست.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت ایران آنلاین، تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: ۷۲۱۲۳۳، www.ion.ir