پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۳۸۱۹۵۳
تعداد نظرات: ۳ نظر
تاریخ انتشار : ۱۳ مرداد ۱۴۰۱ - ۲۰:۴۵
امنیت غذایی و تغذیه سالم به عنوان مهمترین نیاز انسان و عاملی برای رشد و توسعه اقتصادی جوامع به شمار می رود. فرهنگ مصرفی و توانایی مالی دو رکن اساسی دسترسی افراد جامعه به تغذیه صحیح و جذب مواد غذایی و مغذی لازم می‌باشد که دولت نیز در این بین جهت افزایش بضاعت مالی و استفاده از ابزار‌های حمایتی برای هدایت فرهنگ مصرف جامعه نقش ایفا می کند. آمار ها نشان می دهند که تورم مواد غذایی در دهک های پایین بیشتر بوده بصورتی که بیشترین مقدار تورم مربوط به خانوار‌های فقیر و کمترین آن متعلق به خانوار‌های ثروتمند بوده است. لذا حذف ارز ترجیحی باعث فشار مضاعف بر خانوار‌های فقیر شده است.
شعار سال: امنیت غذایی و تغذیه سالم به عنوان مهمترین نیاز انسان و عاملی برای رشد و توسعه اقتصادی جوامع به شمار می رود. فرهنگ مصرفی و توانایی مالی دو رکن اساسی دسترسی افراد جامعه به تغذیه صحیح و جذب مواد غذایی و مغذی لازم می‌باشد که دولت نیز در این بین جهت افزایش بضاعت مالی و استفاده از ابزار‌های حمایتی برای هدایت فرهنگ مصرف جامعه نقش ایفا می کند.

گرانی مواد غذایی و اثرگذاری آن بر دهک‌های اقتصادی
بیش از ۱۶۴ سال پیش (۱۸۵۷) یک آمار دادن آلمانی به نام ارنست انگل نظریه را اعلام نمود که بعنوان قانون انگل (engel low) شناخته می شود. این قانون به ما می گویید خانواده های کم درآمد در مقایسه با خانواده هایی که دارای درآمد بیشتری هستند اگر چه مبلغ کمتری را صرف خرید مواد غذایی می کنند، ولی بخش بزرگتری از درآمد خود را در این راه خرج می کنند. آمار و اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می دهد که این قانون در ایران نیز کاملا مشهود است جدول یک نشان میدهد درسال ۱۳۹۹ یک خانوار شهری بطور متوسط سالانه حدود ۱۶ میلیون تومان صرف هزینه های خوراکی نموده است که ۲۵ درصد هزینه های زندگی او را تشکیل می‌داده است. اما در دهک اول (فقیرترین) این مبلغ حدود ۶ میلیون تومان می باشد که نشان می دهد ۴۵ درصد هزینه های زندگی او صرف مواد غذایی شده است. در دهک دهم (ثروتمندترین) با وجود اینکه ۵ برابر خانواده های فقیر هزینه خوراکی داشته‌اند، اما فقط ۱۹ درصد هزینه های زندگی ان‌ها صرف مواد غذایی شده است. در خرداد سال ۱۴۰۱ درصد این ارقام تقریبا مشابه است به صورتی که ضریب اهمیت هزینه‌های خوراکی دخانی در مورد دهک اول ۴۳ و در مورد دهک دهم ۱۷ درصد می‌باشد.
 
جدول ۱: متوسط انواع هزینه‌های خوراکی دخانی و غیر خوراکی سالانه‌ی یک خانوار شهری در هر یک از دهک‌های هزینه سالانه ۱۳۹۹ (هزار ریال)
گرانی مواد غذایی و اثرگذاری آن بر دهک‌های اقتصادی
ماخذ: مرکزآمار ایران
 
از طرفی تورم تورم به معنی مالیات غیر مستقیم از تمام مردم به میزان متفاوت است به نحوی که بیشترین هزینه آن بر دوش مستضعفین و فقرا و کمترین هزینه بر دوش ثروتمندان است به عبارتی حتی می شود گفت تورم مالیات غیر مستقیم از کارگران و تهی دستان به نفع ثروتمندان (یا مالیات از مستضعفین برای آسایش بیشتر قشر مرفه جامعه است)؛ لذا تورم مواد غذایی از دوجهت فشار بر مردم فقیر جامعه قرار می دهد. بحث‌ها و بررسی‌ها فراوان دولت محترم تصمیم گرفت ارز ترجیحی را که عمدتا برای مواد غذایی پرداخت می شد را حذف نمایید و مواد غذایی در ایران بشدت گران شد (البته در مقطعی بخاطر ترس از جنگ اوکراین مواد غذایی در جهان گران شد که پس از فروکش شاخص ترس قیمت مواد غذایی در دنیا کاهش پیدا نمود).
 
بررسی های مرکز آمار در گزارش شاخص قیمت مصرف کننده کل کشور بر اساس دهک‌های هزینه‌ای - خرداد ماه ۱۴۰۱ نشان می دهد پس از حذف ارز ترجیحی تورم نقطه ای (درصد تغییر شاخص قیمت مصرف کننده خانوار‌های کشور نسبت به ماه مشابه سال قبل) ماه خرداد ۱۴۰۱ پس از حذف ارز ترجیحی به ۸۱.۶ رسیده است که این تورم در مورد دهک اول ۸۹ و مورد دهک دهم ۷۹ است.
جدول ۲: تورم نقطه ای دهک های هزینه‌ای به نفکیک گروه¬های عمده در خرداد ۱۴۰۱
گرانی مواد غذایی و اثرگذاری آن بر دهک‌های اقتصادی
ماخذ: مرکزآمار ایران
همچنین تورم سالانه نیز نشان از تورم ۵۱.۶ مواد غذایی در خرداد ۱۴۰۱ دارد که این تورم در مورد دهک اول ۵۲.۲ درصد دارد.
جدول ۳: نرخ تورم سالانه در خرداد ۱۴۰۱
گرانی مواد غذایی و اثرگذاری آن بر دهک‌های اقتصادی
ماخذ: مرکزآمار ایران
 
تورم مواد غذایی ماهانه
مواد غذایی هم طی یک سال اخیر نشان میدهد که روند این تورم آرام بوده است که پس از حذف ارز ترجیحی در خرداد ماه به یکبار به عدد ۲۵.۲ رسیده است. این آمار همچنین نشان می دهد که این تورم در دهک های پایین بیشتر بوده است بصورتی که بیشترین مقدار تورم مربوط به خانوار‌های فقیر و کمترین آن متعلق به خانوار‌های ثروتمند بوده است.
 
جدول ۴: تورم ماهانه طی ۱۲ ماهه منتهی به خردادد ۱۴۰۱
گرانی مواد غذایی و اثرگذاری آن بر دهک‌های اقتصادی
ماخذ: مرکزآمار ایران
 
این گزارش نشان می دهد که حذف ارز ترجیحی باعث فشار مضاعف بر خانوار‌های فقیر شده است. هرچند دولت محترم بخشی از این تورم را با پرداخت یارانه مستقیم تعدیل نموده است، اما گران بودند مواد غذایی در کشور می توانند اثرات غیر قابل جبران پذیری در خانواده های فقیر داشته باشد. اجرایی نمودن کالا برگ الکترونیکی می توانند یکی از راه های کوتاه مدت باشد. هرچند با توجه به کاهش قیمت مواد غذایی در جهان پس فروکش کردن از ترس جنگ اوکرین  قیمت مواد غذایی در ایران نیز میتواند روند کاهشی بخود بگیرد.
نمودار زیر قیمت هر ۱۰۰ بوشل گندم را نشان میدهد که ابتدا بخاطر ترس جنگ اوکرین در ماه مارچ قیمت گندم افزایش چشمگیری داشت در ماه ژوئن قیمت گندم کاهش پیدا کرده است. سایر محصولات غذایی نیز چنین نموداری دارند.
 
گرانی مواد غذایی و اثرگذاری آن بر دهک‌های اقتصادی
قیمت ۱۰۰ بوشل گندم طی ما‌های سال ۲۰۲۲
ماخذ: https://tradingeconomics.com/commodity/wheat
 
 
نویسنده: سیداحمد محدث، مدرس دانشگاه و محقق اقتصاد
 
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از محدث، سید احمد (خرداد و تیرماه ۱۴۰۱). گران شدن مواد غذایی. ششمین خبرنامه دفتر امور اقتصادی سازمان تات. صص ۳-۷.
اخبار مرتبط
خواندنیها و دانستنیها
انتشار یافته: ۳
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۰۲ - ۱۴۰۱/۰۵/۱۳
0
2
متن نسبتا وزین و خوبی بود
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۵/۱۴
0
1
دولت متأسفانه بر علیه محر مین جامعه است. یارانه انرژی را که بیشتر ثروتمندان استفاده می‌کنند جرات نکرد حذف کند اما مواد غذایی را که بیشتر خانواده محروم استفاده می‌کند. بگویید الان چقدر یارانه انرژی سوخت هواپیما می‌دهد
دکتر امیدوار
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۰۱ - ۱۴۰۱/۰۵/۱۴
0
1
نویسنده استاد کدوم دانشگاه است. مقاله خبی ارایه شده. از شما و خصوصا دکتر محدث تشکر می کنم
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین