شعار سال: دوشنبه هفته گذشته حریق در پارک ملی گلستان باعث خسارت به عرصه‌های جنگلی و مرتع این پارک شد که در این خصوص ضمن تقدیر از تلاش‌های مسوولان در استان گلستان شاهد حضور نیروهای استان خراسان شمالی در منطقه بودیم که کمک این عزیزان برای کنترل حریق و جلوگیری از خسارت‌های بیشتر جای تقدیر دارد.

اما در این بین با وجود تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات سریع و موثر مسوولان و نیروهای امدادی استان گلستان با مشارکت داوطلبانه نیروهای امدادی در خراسان شمالی، شاهد نقدهای غیرمنتظره برخی از رسانه‌ها به ویژه یک رسانه رسمی همسو با سیاست‌های دولتی در فضای مجازی و پیام رسان‌های خارجی بوده‌ایم.

این امر در شرایطی رخ داد که سیاست و تاکید و دستور دولت و دستگاه قضایی بر ممنوع بودن استفاده دستگاه‌ها و نهادهای دولتی از پیامرسان‌های خارجی به ویژه تلگرام بوده است.

یکی از مدیرانی که به شدت مورد نقد از سوی این رسانه قرار گرفت مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان گلستان بود، هرچند که این اداره‌کل در پاسخ به نقدهای بیان شده پاسخ و بیانیه رسمی صادر کرد اما با توجه به موضوع پیش آمده و ارائه آمارهای متناقض توسط مسوولان در زمان مهار و اطفا حریق و به منظور اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف، گفت‌وگویی با امیر عبدوس مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان انجام داده‌ایم که مشرح گفت‌وگو را در ذیل می‌خوانید.

فجناب عبدوس ضمن سلام و خسته نباشید و تشکر از اینکه در ین گفت‌وگو شرکت کرده‌اید، در ابتدا لطفا گزارشی از آنچه در حریق اخیر پارک ملی گلستان رخ داد ارائه بفرمائید.

عبدوس: سلام و سپاس از تلاش شما برای اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق و تشکر از اینکه شرایط این گفت‌وگو را فراهم کردید و تشکر از تمام کسانی که در حریق پارک ملی گلستان تلاش کردند تا این حریق مهار و اطفا شود.

ساعت شروع حریق 16 و 20 دقیقه عصر روز دوشنبه بوده که عامل حریق نیز سهل‌انگاری یک زوج گردشگر بوده که پس از شناسایی، با دستور مقام قضایی در خراسان شمالی دستگیر و تحویل مراجع قضایی شده است.

قبل از وقوع این حریق، دو حریق کوچک دیگر در منطقه به وقوع پیوسته بود که همکاران من در پارک ملی موفق شده بودن آن‌ها را مهار کنند اما در خصوص این خریق آخر با وجود تلاش‌های بسیار اما زمانی که دیدند قادر به کنترل حریق نیستند، ساعت 17 به من موضوع را اطلاع داده که من بلافاصله به سمت پارک ملی حرکت کردم.

در مسیر به روابط عمومی اداره‌کل اعلام کردم زمانی که به محل حادثه رسیدگ گزارش چگونگی وضعیت حریق را به شما اعلام می‌کنم و شما نیز بلافاصله اطلاع‌رسانی را انجام بده تا رسانه‌ها و مردم در جریان چگونگی وضعیت حریق در پارک ملی قرار بگیرند.

حدود ساعت 19 و 30 دقیقه من گزارش اولیه را به روابط عمومی اعلام کردم که روابط عمومی نیز 10 دقیقه بعد از اعلام من جزئیات خبر و گزارش حریق را از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی اداره‌کل و شبکه‌های اجتماعی موضوع را اطلاع‌رسانی کرد.

باقی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مختلف رسمی کشور و رسانه ملی، رادیو و تلویزیون و بخش‌های مختلف خبری تا ساعت 24 دائم با تلفن همراه من تماس می‌گرفتند و من جواب تمام آنها را داده‌ام.

شب امکان اطفا حریق وجود ندارد و شب حریق به دلیل مسائل زیستی امکان پیشروی ندارد اما بلافاصله پس از روشن شدن هوا حریق به سرعت پیشروی می‌کند و برای آنکه ما بتوانیم حریق را بهتر کنترل کنیم تصمیم گرفتیم که نیروها اذان صبح در محل حادثه باشند تا به سرعت حریق مهار و سپس اطفا شود.

با هماهنگی‌های انجام شده، عزیزان ارتش، منابع طبیعی و محیط زیست در خراسان شمالی که به صورت داوطلبانه برای کمک به ما اعلام آمادگی کرده بودند خودشان را به ما رساندند و 100 نفر از نیروهای ارتش ساعت چهار و 30 دقیقه صبح خودشان را در «میرزابایلو» به ما رساندند.

نیروهای سپاه، منابع طبیعی و محیط زیست خراسان شمالی بعد از آن خودشان را به ما رساندند که با اقدامات انجام شده ساعت هشت صبح نیروها اعلام کردند که آتش‌بر به صورت کامل زده شده و جلوی پیشروی آتش گرفته شده است.

یعنی تمام پیشروی آتش همان شب اول صورت گرفت و ما توانستیم بلافاصله از پیشروی آتش جلوگیری کنیم و وارد مرحله اطفا بشویم و تا ساعت 18 همانروز با بالگرد منطقه را بازدید کردیم که هیچ آتش روشنی را در منطقه ندیدیم و همکاران در حال لکه‌گیری بودند که تا همین امروز به دلیل آنکه آتش زیر خاکستر ممکن است وجود داشته باشد همکاران ما در منطقه حضور دارند و به محض آنکه هر اشتعالی را در منطقه ببینند سریع آن را اطفا خواهند کرد تا زمانی که مطمئن شوند هیچ حریق سطحی در منطقه وجود ندارد.

چه میزان از عرصه‌های جنگلی و حریق در این آتش‌سوزی دچار سوختگی شد، با توجه به اینکه آمارهای ضد و نقیضی در رسانه‌ها از زبان شما و مدیرکل حفاظت از محیط زیست خراسان شمالی بیان شده است.

عبدوس: شب اول حادثه من با مدیرکل حفاظت از محیط زیست خراسان شمالی تماس تلفنی داشتم که اعلام کردند در خارج استان حضور دارند و در منطقه نیستند اما همکاهنگ کرده‌اند که همکارانشان به ما کمک کنند.

نمی‌دانم چرا با توجه به اینکه ایشان در محل حضور نداشتند به رسانه‌ها اعلام کردند که بیش از 300 هکتار از پارک ملی گلستان در آتش سوخت و برخی از رسانه‌ها به نقل از ایشان مساحت حریق پارک را 300 هکتار اعلام کردند که این باعث ایجاد تناقض در آمار شد.

این اتفاق با توجه به این موضوع رخ داد که مدیریت و فرماندهی کنترل بحران در پارک در اختیار ما بود و اطلاع‌رسانی از سمت همکاران ما در خراسان شمالی دلیل نداشت و رسانه‌ها باید به آماری اکتفا و استناد کنند که توسط گلستان اعلام شود و من هم در هیچ یک از مصاحبه‌ها آمار قطعی اعلام نکردم و تمام آمارها را تخمینی اعلام کرده‌ام.

در حال حاضر پس از بررسی نهایی، همکاران ما در منطقه «جی پی اس» زده‌اند و مشخص شده در این آتش سوزی حدود 14 هکتار از اراضی جنگلی و 226 هکتار مرتع و علفزار در این حریق سوخته است.

مدیریت مجموعه پارک ملی گلستان با کدام نهاد و دستگاه است؟

عبدوس: به طور قطع مدیریت پارک ملی گلستان با اداره‌کل حفاظت از محیط زیست استان گلستان است که بخشی از این پارک در مساحت سیاسی استان خراسان شمالی است.

چون این حادثه در محدوده سیاسی استان خراسان شمالی بود، استاندار خراسان شمالی، ستاد مدیریت بحران این استان، اداره منابع طبیعی این استان، ارتش مستقر در این استان، همکاران ما در حفاظت محیط زیست این استان و سپاه و بسیج به صورت داوطلبانه به کمک ما آمدند که من صمیمانه از آنها تشکر کردم و به موقع به ما کمک کردند.

برای برخی این سوال ایجاد می‌شود، مگر خودمان توان مهار و اطفا حریق را در استان نداریم که از توان دستگاه‌های استان خراسان شمالی استفاده کرده‌ایم.

عبدوس: نیروهای استان ما همزمان در حال اطفا حریق جنگل‌های کلاله بودند که به مراتب وضعیت حریق در کلاله بسیار خطرناک‌تر از پارک ملی گلستان بود زیرا سطح درخت‌های سوزنی‌برگ در کلاله و سطح جنگلی طعمه شده در حریق بسیار بیشتر از حریق در پارک ملی گلستان بود.

در حریق پارک ملی گلستان سطح مرتع سوخته شده بیشتر بود و با توجه به اینکه جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران در فرمانداری کلاله با ریاست معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان برگزار شد تصمیم بر این شد به دلیل اعلام آمادگی استان خراسان شمالی برای کمک، تقسیم کار صورت گیرد که در پارک ملی گلستان فرماندهی عملیات را با استفاده از نیروهای خراسان شمالی من در پارک داشته باشم و نیروهای استان در کلاله با قدرت بیشتر اقدام به مهار و اطفا حریق کنند.

اگر حریق کلاله نبود، نیروهای گلستان بدون هیچگونه مشکلی می‌توانستند حریق پارک را کنترل کنند.

با توجه به این موضوعات و اتفاقات و تلاش‌های انجام شده، به نظر شما شیطنت‌های رسانه‌ای که روزهای گذشته از طرف برخی از رسانه‌ها انجام شد به چه دلیل بوده است.

عبدوس: سوال سختی است اما فقط این را بگویم که در روز نخست من از لحظه‌ای که به منطقه حریق رسیدم و اطلاع‌رسانی اول از طریق روابط عمومی اداره‌کل انجام شد تا ساعت 24 پاسخگوی تماس تمام رسانه‌ها و خبرنگاران رسمی کشور بوده‌ام.

حتی همان دوستانی که نسبت به عملکرد من در این حریق نقد دارند که غیرمنصفانه بود بارها با من تماس گرفتند و آمارها و تخمین اولیه حریق، وضعیت منطقه و شرایط عملیات را جویا شده و من کامل به آن ها پاسخ دادم.

متاسفانه همین رسانه با وجود آنکه در استان در حال فعالیت است و اطلاع‌رسانی اولیه از طریق روابط عمومی اداره‌کل انجام شد، همان خبر اول را به نقل از مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان شمالی منتشر کرده و دلیلی ندارد زمانی که من پاسخگو هستم و بارها با آن ها مصاحبه کرده‌ام، خبر را از زبان همکار من در خراسان شمالی منتشر کند، در حالی که مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان خراسان شمالی همانطور که در ابتدا عرض کردم تلفنی به ما اعلام کرد که در منطقه حضور ندارد و در تهران است اما به نیروهای تحت امرش دستور داد که به گلستان کمک کنید.

در خبرها داشتیم که مقصر وقوع این حریق در خراسان شمالی دستگیر شده است و همکار شما در خراسان شمالی در این خصوص مصاحبه کرده است، در این باره هم توضیح دهید که چرا این فرد توسط خراسان شمالی دستگیر شده است.

عبدوس: با توجه به اینکه شروع و وقوع حریق اول در حوزه سیاسی خراسان شمالی بوده و متهم در این استان ساکن بوده، پس از شناسایی فرد، با دستور قضایی دادستان بجنورد و نیابتی که به مسوولان حوزه قضایی مربوطه دادند، فرد دستگیر و برای طی مراحل قانونی به دستگاه قضایی معرفی شد.

این حریق به هیچ عنوان در حوزه سیاسی استان گلستان نبوده و تمام حریق در محدوده سیاسی استان خراسان شمالی بوده است.

 نقش شورای مشورتی پارک ملی گلستان در این بین چیست و آیا این شورا توان تصمیم‌گیری اجرایی برای مسائل پارک را دارد یا خیر.

عبدوس: این شورا یک شورای مشورتی است و قصد تشکیل این شورا برای استفاده بهتر از ظرفیت‌های موجود در دو استان خراسان شمالی و گلستان است.

دو مدل تصمیم اجرایی در این بخش وجود دارد، یک تصمیم اجرایی داریم که به بودجه و اعتبارات پارک کمک می‌کند که چون رئیس این شورا استاندار گلستان است می‌تواند به بهتر شدن فعالیت‌های پارک کمک کند.

اگر منظور شما این است که این شورا به فعالیتی در پارک مجوز بدهد یا ندهد یا هر چیز مشابه دیگر، این شورا چنین توانی را ندارد چون قانون به این شورا چنین اجازه‌ای نداده است.

اینکه مدیریت پارک ملی با کدام استان باشد را سازمان حفاظت از محیط زیست تصمیم‌ می‌گیرد و باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که مدیریت پارک‌های ملی به استانی سپرده می‌شود که مساحت بیشتری از پارک ملی در آن استان قرار داشته باشد که مساحت قرار گرفته شده پارک ملی گلستان در استان گلستان بیشتر است و دسترسی آن استان به نقاط مختلف پارک بهتر باشد که باز هم دسترسی گلستان به پارک ملی گلستان بیشتر و بهتر است.

مدیریت پارک ملی گلستان همیشه بر اساس منطق و اصول علمی و توان مدیریت باید در اختیار استان گلستان باشد و این اتفاق همیشه بوده و خواهد شد و هیچ زمانی امکان اینکه این مدیریت به استان دیگری سپرده شود وجود ندارد.

نکته دیگری وجود دارد که پرسیده نشده و یا شما بخواهید بیان کنید.

عبدوس: سپاسگذارم از اطلاع‌رسانی شما و امیدوارم همه ما به حفظ محیط زیست از هر طریقی کمک کنیم.

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار 17 تیر 97، کد مطلب: 13970416001152، www.farsnews.com