شعار سال: محمد علی حضرتی در این باره اظهار کرد: مقبره سنگی سلطان ویس که سلطان قیس یا سلطان اویس نیز خوانده می‌شود با توجه به شواهد تاریخی مکتوب، شیوه معماری بنا، شکل طاق بندی سقف داخل و نمای قسمت ورودی مقبره متعلق به دوره سلجوقی است و از مقابر شایان احترام استان به شمار می رود.

وی صیانت از مواریث ارزشمند تاریخی و جلوگیری از هرگونه تخریب و تعرض به این آثار را از وظایف مهم میراث فرهنگی خواند و اظهار داشت: با توجه به آسیب‌های جدی که توسط غارتگران و ویران کنندگان بناهای فرهنگی طی سال‌های گذشته بر پیکره این بنای ارزشمند تاریخی وارد آمده انجام اقدام حفاظتی ضروری بوده و برای جلوگیری از تخریب و آسیب بیشتر در این اثر ارزنده عملیات اجرایی مرمت آن در دستور کار قرار گرفت و مرمت و بهسازی آن شامل ساماندهی محوطه، بازسازی ایوان، گنبد طاق و تویزه ها، بند کشی و کف سازی بنا با برآورد هزینه‌ای بالغ بر دویست میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی میراث فرهنگی از اواسط مرداد ماه سال جاری تحت نظارت و کارشناسی مهندس مهران یعقوبی آغاز می‌شود.

مقبره سنگی سلطان ویس از آثار ارزشمند سده ششم هجری قمری در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ۱۲۸۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این اثر تاریخی بر فراز کوه «اله تره» واقع در پشت روستای الولک ـ۱۵ کیلومتری شمال قزوین ـ است. بعضی از مورخین اهل سنت بر آنند که " اویس قرنی " در نبرد با دیلمیان مستقر در کوه های شمال قزوین به شهادت رسیده است. حمد ا... مستوفی در " تاریخ گزیده " حضور وی را در قزوین " به گاه غزو با دیلم " تایید کرده، در نزهه القلوب آورده است:

... در شمال قزوین است و کوه بلند با دیگر جبال این دیار پیوسته و در آنجا مسجدی است که قدوم اولیا فراوان رسیده است. دعا را آنجا اجابت بوده و دو مـحـراب است و در عجــایب المخلوقات آمده و عوام نیز گویند که مزار اویس قرنی رضی ا... عنه در آنجا ست. بر قله کوه بر آن روی که بر رودبار است پیوسته برف باشد. " این مقبره از بیرون، معرف یک برج هشت ضلعی به ارتفاع شش متر است که طول هر ضلع در داخل دو و در خارج سه مترمی باشد. ورودی اصلی که دارای قوسی در قسمت بالا و پنجره ای نور گیر در بالاتر است از جانب شرق باز می شود و محرابی در دیوار جنوبی مقبره جا سازی شده که جز طرحی به صورت مقرنس در بالای فرو رفتگی آن تزیین دیگری ندارد. دو تالار که عرض هر یک سه متر و طولشان ۶۰/۸ متر در جهت شمالی جنوبی به موازات یکدیگر در قسمت جنوب مقبره ساخته شده و به هم راه دارند به وسیله دالان سر پوشیده باریکی به بنای مقبره ملحق گشته اند. محراب دیگر بنا در جنوب تالار شرقی قرار دارد و هر تالار دارای تعدادی تاقچه و درگاهی با قوس تیزه دار یا نعل اسبی است.

مصالح به کار رفته برای بر پا ساختن این بنا و گنبد خوش تناسب آن، تنها سنگ های لاشه کوه است که به هیچ وجه تراش داده نشده اند. علاوه بر هنر معماری آنچه بر اهمیت بنا افزوده، مشکل انتقال آب مورد نیاز بنایی از دره های عمیق پایین کوه به بالای آن است که از عشق و ایمانی راستین حکایت دارد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 10 مرداد 96، کدمطلب: 4047528:www. mehrnews.com