شعار سال: در طول دهههای گذشته و در حوزه علوم انسانی و علوم اسلامی فرصتهای بی نظیری در اختیار اندیشمندان، پژوهشگران، اهل قلم، موسسات، پژوهشگاهها، دانشگاهها و مراکز حوزوی قرار گرفت.
شمار فراوانی از شخصیتهای حقیقی و حقوقی از همه پشتیبانیها، حمایتها و حتی بودجههای دولتی برخوردار بوده اند و بنظر میرسد با توجه به این روند نباید در هیچ بخشی از خلاء رویکردی و برنامهای و درجاهایی که به مشکلی خوردیم از نسخههای برون رفت از مشکلات دستمان کوتاه باشد.
اما واقعیت متاسفانه چیز دیگری است. گفتنش و باورش سخت است، اما چه میمی شود کرد که با پدیده تلخ " دستان تقریبا خالی" روبرو هستیم.
چهار دهه است که از؛
اقتصاد اسلامی،
فرهنگ اسلامی،
علوم اسلامی،
دانشگاه اسلامی،
بانکداری اسلامی،
مدارس و دانشگاه های اسلامی،
و....
سخن میگوییم و طی این سالها به اندازه چند نسل گذشته و آینده در این حوزهها حرف تولید شده، کتاب چاپ شده، جلسه، نشست، سمینار، همایش، سمپوزیوم، میزگرد و ... تشکیل شده کلی هزینه شده، چه بسا نتیجه آنها هم به مسئولان مربوطه ابلاغ و دیکته شده، ولی کارآمدی نداشته و آنچه بعنوان آخرین وضعیت و نتیجه در پیش چشمانمان است، چیزی جز دست و پا زدن در روزمرگی و سپری کردن ایام و ساختن با آنچه رو دست مونده و رضایت به وضع موجود نیست، و کلام آخری که مکرر شنیده میشود، " اینست که هست "، یا بقول آذری زبانان عزیز، بودی که وار.
رنج آورتر اینکه نه تنها همین راه را ادامه میدهیم، که مجموعهها، زیر مجموعهها، موسسات، مجامع، دفاتر و بخشهایی جدید، با عناوین شیک و پیکتر لابد برای تزریق احساس کاذب یا اغراء بجهل و اینکه یک گام و حرکت کاملا جدیدی شروع شده، ولی بعد از ایامی میفهمی که باز در دام واژه سازی و تکرار نادانستهها در شکل و قالبی دیگر و جدید افتاده ایم و خبری از افقهای روشن، عملی و یا نسخههای برون رفت از معضلات در میان نیست.
آیا باید پذیرفت که استعداد و توانِ در این حوزهها همین است و حرفی برای گفتن نیست؟!، یا آنقدر استعداد و نخبه رانی شده که از تنورِ بضاعت بجا مانده آبی داغ نمیشود؟! در هر صورت، بدیهی است زمانی میتوان از چنین وضعی فاصله گرفت که، مسئولیت روند، کاستیها و نادرستیها را پذیرفت و بدانها اعتراف کرد و جامعه نخبگانی حوزه و دانشگاه را در راستای رسیدن به راه حلها و برون رفتها به بازی گرفت.
آلمانیها میگویند راننده عاقل کسی است که وقتی راه را به خطا رفت، اولین خروجی را مغتنم میشمارد و ادامه نمیدهد. عاقل باشیم، هنوز فرصت هست، و الا تا بجنبانی تو سر شام آمده!
باید سرنوشت ساز بودن موقعیت حساسی که بخصوص به لحاظ فکری و فرهنگی در آن قرار داریم را درک کنیم تا به قول امام جواد (ع) در مهلکه نیفتیم.
مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الْمَوارِدَ أعْیَتْهُ الْمَصادِرُ.
هرکس موقعیتشناس نباشد، جریانات او را مىرباید و هلاک خواهد شد.
بحارالانوار، ج۶۸، ص۳۴۰
محمد رضویراد
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از فضای مجازی