شعار سال:  استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان درباره چشم انداز فقرزدایی در جامعه ایران اظهار می دارد: وجود فقر یعنی محرومیت مردم از معیشت و محرومیت جامعه در عدم سرمایه گزاری و محرومیت جامعه در استفاده از فرصت‌های اقتصادی که معمولاً به وجود می‌آیند و وجود دارد و با این اتفاق فعالیت معادن و صنایع کم می‌شود. در این میان فضای کسب و کار محدود و محدودتر می شود و این اتفاق خوبی نیست. زمانی که فضای کسب و کار محدود شود شرایط را بدتر می‌کند و چشم‌انداز نامناسبی را رقم می زند.
 
در دهه اخیر به واسطه تحریم های بین المللی و اقتصادی از جذب سرمایه گذاران خارجی محروم بودیم
 
دکتر سیدکمیل طیبی، در پاسخ به این سوال که با توجه به این که در چهار دهه اخیر قرار بود فقر و فاصله طبقاتی کاهش پیدا کند، و این اتفاق نیفتاد و خصوصا در سال‌های اخیر شاهد گسترش فقر و وضعیت سخت معیشتی مردم بودیم؛ مهمترین چالش‌های فقر زدایی چیست و چه راهکارهایی را می‌توان برای این معضل در نظر گرفت؟ اظهار داشت: عوامل زیادی می توانند این چالش یا مشکل را به وجود آورند. رشد فقر به طور کلی محرومیت از امکانات رفاه اقتصادی را به همراه دارد. عوامل اقتصادی و محیط زیستی مانند کمبود آب یا آلودگی هوا هم به صورت مستقیم وغیرمستقیم می‌تواند عامل تأثیرگذار محسوب شود. از جنبه اقتصادی، درباره اقتصاد کلان و شاخص های آن مانند رشد اقتصادی و سرمایه گذاری تجارت و… حال و روز خوبی وجود نداشت و به ویژه در یک دهه اخیر به دلیل اوضاع نابسامان اقتصادی و با وجود نبود رشد اقتصادی و مقطعی بودن آن، طبیعتاً زمینه های افزایش رشد اقتصادی را  تعطیل می‌کند و سرمایه گذاری کمتری در اقتصاد اتفاق می افتد. مسئله مهم درباره مبارزه با فقر و کاهش آن، سرمایه‌گذاری در زمان های مختلف و متناسب با نیاز به توسعه فعالیت‌های اقتصادی است. فرض کنید در دهه اخیر به واسطه تحریم های بین المللی و اقتصادی از جذب سرمایه گذاران خارجی محروم بودیم و به خوبی می دانیم که سرمایه گذار خارجی می‌تواند برای ما انتقال تکنولوژی، بهبود مدیریت و بهبود مالکیت در صنایع و بخش اقتصادی به وجود آورد.
 
اقتصاد ما دوران زیادی را در تورم بوده است
 
وی افزود: سرمایه گذار داخلی هم می تواند هم اختصاص به جنبه دولتی داشته باشد و هم جنبه اقتصادی و محیط زیستی و مربوط به ایجاد و به روز کردن زیربناها است. زیرا وقتی زیربنا وجود داشته باشد، امکان فعالیت اقتصادی برقرار است و این یعنی مبارزه و تلاش در جهت کاهش فقر. پس مجموعه ای از عوامل دخیل هستند و واضح است که اقتصاد ما دوران زیادی را در تورم بوده و آن هم تورم دو رقمی و مزمن. وقتی تورم وجود داشته باشد، ریسک برای سرمایه گزاری بالاتر میرود و فاکتور مهم در این حوزه سرمایه گذاری در ابعاد مختلف مانند ابعاد زیربنایی است که زمینه را برای رشد و بالندگی جامعه فراهم می کند. به طور مثال می تواند جامعه را از جاده های به روز و مناسب، فرودگاه و یا اقداماتی که در مسیرهای آبی و غیره مانند سیل بندها ایجاد می شود و همچنین بهبود سیستم حمل و نقل، برخوردار کند.
 
طیبی ادامه داد: تمام این ها به بهبود رفاه جامعه کمک می‌کند و باعث می‌شود زمینه های شغلی و کسب و کار هم فراهم شود. این مربوط به قلمرو کلان بود و طبیعتا اگر سیاست های کنترل تورم دنبال شود، یعنی اینکه ما بتوانیم پیام یا نویدی برای کنترل و جلوگیری از فقر بیشتر داشته باشیم وضعیت بهتر خواهد بود. این نکته قابل تأمل است؛ زیرا وقتی رشد اقتصادی به واسطه سرمایه‌گذاری اتفاق می‌افتد، زمینه‌های درآمدی ایجاد می‌شود و اختلافات درآمدی را کم می‌کند و زمینه ی فعالیت‌های کسب و کار برای همه فراهم می شود.
 
مشکل بیکاری مزمن شده است
 
بیکاری جوانان حدود  ۳۵ تا ۳۶ درصد است
 
این استاد اقتصاد ادامه داد: مشکل بیکاری مزمن شده و به ویژه بیکاری در جوانان تحصیل کرده که معمولاً هم گفته می‌شود که اگر میزان آنها بیش از ۳۰ درصد شود به عنوان بحران اشتغال از آن یاد می شود؛ که در ایران هم وجود دارد و بیکاری جوانان حدود  ۳۵ تا ۳۶ درصد است و این مسئله انگیزه لازم را برای سرمایه‌گذاری از بین می برد.
 
تحریم در اقتصاد ما بسیار اثرگذار بوده و این را به خوبی مشاهده می کنیم
 
وی در خصوص اینکه مسئله تحریم ها در سال‌های اخیر چقدر تاثیر گذار بوده است و با رفع احتمالی آن چه می شود؟ گفت: در این جامعه همه به وضوح اثر تحریم‌ها را مشاهده و لمس می‌کنیم. تحریم اتفاق خوبی نبود به خاطر این که از انتقال تکنولوژی و سرمایه ها جلوگیری می‌کند و بنگاه‌های اقتصادی را از ادامه فعالیت های خود مستاصل می کند. بنابراین تحریم در اقتصاد ما بسیار اثرگذار بوده و این را به خوبی مشاهده می کنیم که از زمانی که دوباره ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌ها شدت پیدا کرد و همه جانبه شد، اثرات شدیدی را به وجود آورد و می دانیم که تحریم می‌تواند تورم زا باشد و در ایران همینطور بود و باعث شد ریزش ارزش ریال اتفاق بیفتد و نرخ ارز افزایش پیدا کند و فرصت های تجاری را یا تجارت خارجی را برای اقتصاد ما بسیار کم کرد. امروزه استراتژی توسعه بر مبنای افزایش صادرات و حجم تجارت است. بنابراین از آن طرف هم این باعث می شود که دولت در اقتصاد دخالت داشته باشد و برای کنترل یک سری از شاخص‌ها مانند نرخ ارز و قیمت کالاهای اساسی و حامل های انرژی، دخالت داشته باشد و این ها اثراتی است که هم مستقیم و غیر مستقیم بر روی سطح درآمد و رفاه مردم وارد شده و نهایتاً باعث فقر و نابرابری می‌شود. این موارد زنجیره‌ای از عوامل است که باعث ایجاد مشکلات اقتصادی می‌شود و تحریم‌ها به آن دامن می‌زند.
 
نمی توانیم چشم انداز خوبی را برای فقرزدایی پیش بینی کنیم
 
طیبی در پاسخ به این سوال که اگر وضعیت به همین شکل پیش برود و تعداد افراد فقیر در جامعه افزایش پیدا کند و تورم و نابسامانی در وضعیت معیشتی مردم ادامه پیدا کند، در یک دهه آینده فقر در ایران چه وضعیتی خواهد داشت؟ اظهار داشت: نمی توانیم چشم انداز خوبی را برای آن زمان پیش بینی کنیم. وجود فقر یعنی محرومیت مردم از معیشت و محرومیت جامعه در عدم سرمایه گزاری و محرومیت جامعه در استفاده از فرصت‌های اقتصادی که معمولاً به وجود می‌آیند و وجود دارد و با این اتفاق فعالیت معادن و صنایع کم می‌شود. در این میان فضای کسب و کار محدود و محدودتر می شود و این اتفاق خوبی نیست. زمانی که فضای کسب و کار محدود شود شرایط را بدتر می‌کند و چشم‌انداز نامناسبی را رقم می زند.
 


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری شفقنا  ، تاریخ انتشار: 10 دی 1400، کدخبر: ، www.fa.shafaqna.com،1289031