در مناسبت های برگزار شده برای روز جهانی هوانوردی ، شاهد بودیم که دو تن از مدیران محترم این حوزه یعنی جناب مهندس عابدزاده و سرکار خانم دکتر شرفبافی ، تقاضای اختیارات بیشتر برای پاسخگویی به مسئولیت ها و وظایف محوله را نموده بودند. تاکید این دو مدیر بزرگوار بر حساسیت های حوزه و صنعت هوانوردی و شرایط خاص دوره تحریم، قرار داشت. همچنین، هیچ کدام از این دو بزرگوار، اشاره ای نکردند که مصادیق اختیارات ویژه،حدود اختیارات ویژه و همچنین شیوه نظارت و کنترل قابل اعمال بر این اختیارات ، چه می تواند باشد.

*** مشکلات مورد اشاره در سخنان رئیس سازمان هواپیمایی کشوری :

قبل از بیان گلایه های خودمان از عملکرد حوزه هوانوردی(با تاکید بر عملکرد سازمان هواپیمایی کشوری و نقد درخواست اختیارات بیشتر) ، ضروری است به مهمترین مشکلات مورد اشاره در سخنان جناب عابدزاده درباره فعالیت در حوزه هوانوردی و همچنین برخی از فرصت های بیان شده توسط نامبرده ،اشاره شود. برخی از مهمترین مشکلات و چالش های مورد اشاره ایشان عبارت بودند از :

- وارد شدن دو شوک همزمان شامل تحریم مسبوق به سابقه با افزایش 2/5 تا 3 برابری نرخ ارز(قبلا اگر 30 درصد افزایش نرخ ارز داشتیم، با مشکل مواجه می شدیم).

- انتقاد از عملکرد ائکائو و اشاره به پیش بینی نشدن شرایط تحریم احتمالی کشورها، در ضوابط و مقررات این سازمان.

- محدود شدن شبکه پروازی کشور و فعالیت شبکه با حداقل سطح و ظرفیت پروازی(مشهد بجای اتصال به 35 نقطه می توانست به 60 نقطه متصل باشد/ کیش بجای 13 نقطه می توانست به 50 نقطه متصل باشد).

- گلایه از دخالت های احتمالی و کارهای تکلیفی واگذار شده به صنعت هوانوردی و سازمان هواپیمایی کشوری .

- گلایه از در کنار صنعت هوانوردی قرار نگرفتن برخی از دستگاه ها . 

- ..........

برخی از مهمترین فرصت های پیش رو توسط ایشان (برای صنعت هوانوردی کشور)، عبارت بودند از :

- بازار داخلی اشباع نشده (تا 2-3 برابر ظرفیت موجود کشش دارد).

- استفاده از ظرفیت ها و بازار کشورهای همسایه خصوصا عراق،ترکیه،افغانستان و کشورهای CIS.

- در اختیار داشتن نیروی جوان متخصص .

- استفاده از همکاری ها و توانمندی های سایر بخش ها خصوصا دستاوردهای وزارت دفاع .

- ..............

صنعت هوانوردی اختیارات بیشتر نیاز دارد یا مدیریت و انضباط بیشتر(با تاکید بر عملکرد سازمان هواپیمایی کشوری) : 

از تشکر از زحمات قدیم و جدید ریاست محترم سازمان هواپیمایی کشوری ، باید از ایشان پرسید :

- تا چه میزان در سازمان تحت امر شما و صنعت هوانوردی کشور، درک و توانمندی راهبردی از تحریم و روش های دور زدن و مدیریت تحریم وجود دارد؟ آیا بدون در اختیار داشتن سطح مناسبی از تحلیل ها و توانمندی های راهبردی و بهره مندی از ساختار تخصصی، توان فعالیت در این حوزه را حتی با افزایش اختیارات درخواستی ، خواهید داشت؟

بعد از سال های سال، هنوز به این وفاق نظر نرسیده ایم که هواپیمای غربی می خواهیم یا شرقی؟ هواپیمای دست دوم مورد نیاز ماست یا نو؟ هنوز که هنوز است، اگر تقی به توقی بخورد، بجای سیستم محور بودن و تخصص گرایی، دنبال افراد خاص و در بهترین شرایط، ستاره گرایی هستیم. 

جناب عابدزاده عزیز، مسئول خرید و مذاکرات منجر به خرید هواپیماهای برجامی،کدام مشاور جناب آخوندی بودند؟ چرا همه چیز بجای تخصص محور بودگی و سیستم گرایی، خلاصه شده در ید قدرت آن مشاور عزیر و چند نفر خاص بود؟

- در این مدت چندین ساله ، تا چه اندازه وارد مذاکرات چندجانبه سازمانی، حقوقی و آئین نامه ای ، دیپلماسی عمومی و حتی ارتباط شخصی و حرفه ای با سازمان های بین المللی نظیر ایکائو و سایر سازمان های تخصصی، برای کاهش اثرات و پیامدهای تحریم شده اید؟ به چه میزان از توانمندی های تیم های تخصصی درون سازمانی و برون سازمانی تخصصی کشور، برای تسهیل در این امور استفاده کرده اید؟ آیا واقعا اطلاع دارید که نمایندگان ما در ایکائو چه عملکردی در این خصوص داشته اند؟ باور بفرمائید که این پست، پستی تشریفاتی نبوده و بسیار هم راهبردی و استراتژیک است.

برادر خوبم، مهیا کردن و سرخط نمودن چند واسطه برای تامین قطعات و مهندسی مالی این جریان، هرچند در شرایط حاضر ، کار کوچکی نیست، اما به هیچ وجه ، اقدام کافی و قابل قبولی نبوده و نخواهد بود. آیا اختیارات بیشتر را برای این کار می خواهید؟

- در شرایطی که بخشی از ناوگان و شرکت های هواپیمایی ما دچار تحریم شده و عملا توان استفاده حداکثری برون مرزی از آنها وجود ندارد، سیاست ها و اقدامات موثر مقابله ای در پیش گرفته شده توسط حضرتعالی و مجموعه تحت امر شما چه بوده است؟ آیا پاسخ به این سوال در حد کمک به تاسیس و ایجاد تسهیل برای فعالیت چند شرکت هواپیمایی ، خلاصه می شود؟ شرکت هایی که گویا قبل ما، متاسفانه اسامی آنها در اختیار رسانه های بیگانه بود(خدای ناکرده قصد زیر سوال بردن حضرتعالی و مجموعه معظم شما وجود ندارد. شاید کم توجهی های برخی از دوستان خودی خارج از مجموعه شما، باعث این کار شده باشد. کما اینکه در جلسه ای دوستانه، از این مورد گله گذاری نیز می کردید).

مدیر گرامی و عزیر ، در سازمانی که چابکی لازم برای چنین کاری وجود نداشته و سیاست های توسعه ایرلاین ها در هاله ای از ابهام و عدم شفافیت است(حداقل از دید ما)،آیا بحث از افزایش اختیارات ، طراحی نوعی بازی فرار به جلو نیست؟

- مسلما مستحضر هستید که بحث تحقیق و تفحص از قراردادهای خرید هواپیما در مجلس،کلید خورده است. سوالات و ابهاماتی نظیر، حضور تیم آمریکایی (گویا برخی نظامی بوده اند) در جریان اخذ مجوزهای اوفک ، محرمانگی زیاده از حد قرارداد با شرکت فرانسوی(تا حدی که اسناد و اطلاعات ریز مذاکرات،گویا در اختیار نمایندگان مجلس هم  قرار نگرفته است)، کم توجهی به اخذ ضمانت های مرتبط با خدمات پس از فروش ، جای سوال داشتن وضعیت مناسب بودن ناوگان خریداری شده با شرایط کشور، محدودیت های احتمالی برای جابجایی کارکنان و افراد منتسب به برخی از دستگاه ها و غیره در این خصوص وجود داشته و تحقیق و تفحص نیز بر همین اساس، جریان پیدا کرده است. آیا در تشکیلات شما یا ساختارهای مرتبط در وزارت راه و شهرسازی، امکان توجیه و ارایه ادله کافی به نمایندگان محترم مجلس وجود نداشت؟ یا نمایندگان مجلس،خدای ناکرده دچار زیاده طلبی و گلوگاه سازی شده اند؟

- برای پیگیری چنین قراردادهایی، آمادگی و ساختاری و سازمانی شما در تیم سازی های چند تخصصی(بین رشته ای)، متشکل از حوزه های فنی ، حقوقی و مهندسی مالی، به چه صورتی می باشد؟ آیا اساسا می توان انتظار حضور چنین تیم هایی را از آن سازمان معظم داشت؟

- به کرات از شما ، روابط عمومی سازمان و جریانات منتسب به شما، دغدغه هایتان را در مورد آزاد سازی بلیت هواپیما و حمایت از چارتر با توسل به بند ب ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه را شنیده ایم، آیا ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه بندهای الف،ج ،د ، ندارد؟ آیا اصلاح اساسنامه فلان شرکت هواپیمایی در برنامه ذکر نشده است؟ چندبار پیگیر چنین موضوعاتی بوده اید؟

- ........... 

 داستان های راستان زیادی را می توان درباره سازمان تحت مدیریت شما ردیف کرد و به شماره آورد. بندهایی که تداوم آنها شاید باعث ملال و یا خدای ناکرده سو تعبیر شود. بر این اساس ترجیح بر آن است که تا همین جا ،گلایه را ختم نموده و وارد بحث در خصوص سوال اصلی مان بشویم. صنعت هوانوردی(با تاکید بر سازمان هواپیمایی کشوری)، اختیارات بیشتر نیاز دارد یا مدیریت و انضباط بیشتر؟

توصیه های راهبردی :

با توجه به فرمایشات حضرتعالی و ادله های خاص ذکر شده توسط ما ،بنظر شما اولویت نخست موثر بر موفقیت صنعت هوانوردی کشور(با تاکید بر شرایط سازمان هواپیمایی)،بر ارایه اختیارات بیشتر است یا مدیریت و انضباط بیشر؟ تقاضامندیم، بحث را شخصی سازی ننموده و منتسب به خود نکنید. رویکرد در پیش گرفته شده در بحث، کلی بوده و به هیچ وجه متمرکز بر نقد فرد خاص نیست(حتی معترف هستیم که زحمات گذشته و حال شما، قابل تقدیر هم می باشد).

مشکل ارز ایرلاین ها،گویا با مذاکرات مهندس اسلامی رفع گردیده است(حداقل بدین صورت در رسانه ها منعکس شده است). افزایش قیمت بلیت هواپیما اگر در چارچوب باشد، بعید می دانیم مورد مخالفت قرار گیرد(مردم بشدت دلزده و معترض به فساد مافیای چارتر هستند). استفاده از ظرفیت ها ، توانمندی ها و دستاوردهای نظامی در حوزه غیر نظامی هم که آرزوی قلبی همه ماست. در خصوص گلایه از دستگاه هایی که در کنارتان قرار نگرفته اند نیز نمی توان قضاوت نمود،چون خیلی سربسته صحبت کرده اید و .... . 

لذا ،هنور بر ما روشن نشده که شما چه اختیاراتی افزون بر میزان موجود ، نیاز دارید. کما اینکه، معتقدیم، حوزه تحت مدیریت کلان شما، بیشتر مدیریت و انضباط می خواهد تا اختیار بیشتر. 

منتظر روشنگری ها ، توضیحات بیشتر و جهت دهی های آن برادر بزرگوار هستیم . تقاضامندیم افکار عمومی و متخصصان بخش را بی نصیب از توضیحات تکمیلی نگذارید.