شعار سال: عید سعید فطر، هدیه پروردگار عالمیان به مومنان و پرهیزگارانی محسوب می‌شود که با روزه داری ها، شب زنده داری‌ها و نیایش‌های عارفانه خود، زنگار گناه از قلب زدوده اند و قلب و وجود خویش را از محبت هرچه غیر از معبود بی همتا پاک کرده اند. فطر؛ موسم شکرگزاری به حریم کبریایی حضرت حق برای توفیق یافتن یک ماه بندگی و عبادت‌های خالصانه است؛ آنانی که با درک حقیقت ماه ضیافت الهی بر خوان گسترده پروردگار نشستند و در پرتو فضایل بی شمار این ماه در نبرد با هوا‌های نفسانی، پیروز و در عید پاکیزگی و طهارت به دور از هر گونه گناه و پلیدی در پیشگاه خالق خویش حاضر شدند.

غسل کردن پس از غروب آفتاب، خواندن دعای رویت هلال ماه، خواندن زیارت امام حسین (ع)، احیای آن شب به دعا، نماز و استغفار از مهمترین اعمالی که بزرگان دین برای شب عید فطر برشمرده اند. برپایی نماز وحدت بخش عید فطر، جلوه‌ای از شکوه اتحاد مسلمانان به شمار می‌رود تا در صف‌هایی به هم پیوسته، قدرت جهان اسلام را بار دیگر به جهانیان نشان دهند و شکرگزار نعمت‌های بی پایان خدای متعال باشند.

امام علی (ع) در روایتی درباره فضیلت عید فطر می‌فرمایند: «این عید کسی است که آمرزیده شده است.»

عید فطر جشن بندگی یک ماهه مسلمان در درگاه حق تعالی است و روز عیدی گرفتن ماست و برای ما از ارزش والایی برخوردار است. از این رو پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر به گفتگو با حجت الاسلام «علیرضا مولایی» استاد حوزه علمیه قم و پژوهشگر تاریخ اسلام پرداخت.

عید فطر، روز فطرت و بازگشت به سرشت خویش

حجت الاسلام علیرضا مولایی عید فطر روز فطرت و بازگشت به سرشت خویش دانست و گفت: این عید سعید، نقطه عطف و بازگشت به سرشت خویش و آغاز یک دوره جدید برای روزه‌داران و مسلمانان است که بعد از یک ماه بهره‌گیری از خوان گسترده الهی و برای جلب رضای خدای متعال از گناهان دوری کرده و در برابر هوا‌های نفس و شیطان پیروز شدند و اکنون در این روز بزرگ جشن می‌گیرند و از پروردگار اجر و پاداش یک ماه صبر، بردباری و صیام را می‌گیرند. در میان مسلمانان۲ عید مهم بزرگ مانند عید سعید فطر و عید قربان که عربی آن اضحی است، بسیار حرمت و جایگاه والایی دارد، اما برای ما شیعیان افزون بر آنها، عید غدیر، جشن ولایت مولی علی (ع) هم عید بزرگی است؛ همه اعیاد دینی و اسلامی دارای فلسفه‌ها و ابعاد وسیعی است.

او در ادامه بیان داشت: کلمه عید فقط یک بار در قرآن مجید در آیه ۱۱۴ سوره مائده ذکر شده است که روز یکم ماه شوال را عید نامیدند، زیرا در آن به روزه‌داران دستور داده شده که روزه خود را افطار کنند و این بزرگترین عید برای روزه‌داران است.

مراسم و آیین‌های روز عید فطر

استاد حوزه علمیه با بیان این موضوع که روزه دار بعد از یک ماه روزه داری و دوری از گناه و هوای نفس به میهمانی پروردگار دعوت می‌شود، تصریح کرد: در عید فطر مسلمانان بهترین لباس و جامه‌های خود را به تن کرده و در حالی که هم جسم و روح آن‌ها پاکیزه است به نماز می‌ایستند و در این اجتماع بزرگ فرصتی برای همدلی و همبستگی میان مسلمانان ایجاد خواهد شد. در عید فطر مسلمانان در اجتماع بزرگی، نماز عید فطر را اقامه می‌کنند و در این اجتماع همدلی و همبستگی خود را نشان می‌دهند؛ دید و بازدید و صله رحم از دیگر فلسفه‌های این عید است که امسال با وجود بحران کرونا مسلمانان هم در ارتباط با نماز عید و هم در مورد صله رحم محدودیت‌هایی دارند. مسلمانان امسال از برکات دنیا و اخروی پرداخت زکات فطریه، بیشتر فیض خواهند برد، زیرا در این دوران سخت کرونایی در کشور‌های اسلامی خانواده‌های نیازمند چشم انتظار این زکات هستند.

 

عید سعید فطر، نقطه عطفی برای مسلمانان

حجت الاسلام مولایی، گفت: مسلمانان مؤمن در زمان افطار و عید فطر منتظر پاداش هستند، این نکته ابعاد معنوی دارد و توجه به نعمت‌های الهی و تکالیف را متوجه مسلمانان می‌کند، عید فطر حفظ تقوا و توجه به عموم مردم است. طبق دعای امام سجاد (ع) که فرمود «سلام بر تو‌ای بزرگترین ماه خدا و بزرگترین عید اولیای بزرگ خدا» پس ماه مبارک رمضان هم عید مسلمانان است. در کنار اینکه در عید فطر توجه به تزکیه و تذهیب نفس می‌شود به مستمندان و محرومان هم در این عید توجه خاصی شده است. فلسفه وجودی زکات فطریه را توجه و دستگیری از نیازمندان است. در برخی دعا و ادعیه‌ها آمده که ما نه‌تن‌ها به جامعه مسلمانان بلکه همه جوامع بشری توجه داریم و در این دعا همه نیازمندان را دعا می‌کنیم در عید فطر با پرداخت زکات عید فطر به نیازمندان توجه ویژه‌ای شده است. محرومیت زدایی، توجه به عدالت اجتماعی و دستگیری از نیازمندان جامعه اسلامی از اهداف و فلسفه مهم زکات فطریه است در این عید بزرگ همه در شادی و نشاط سهیم هستند و وجود این زکات پاک کردن آثار منفی محرومیت از جوامع اسلامی است.

 

 

عید فرصتی برای زدودن کینه‌ها

این پژوهشگر تاریخ اسلام عید فطر را فرصتی برای زدودن کینه‌ها دانست و اظهار داشت: مسلمانان در این عید بزرگ وظایف بسیاری دارند در سطح کلان باید کینه‌ها و کدورت‌ها را کنار زده و الفت و مهربانی جایگزین آن شود؛ امسال که عید فطر در ایران با کشور‌های اسلامی در یک روز مشترک است، باید تلاش شود تا همبستگی‌ها را بیشتر کنیم. برخی از کشور‌های استکبارگر هموار در تلاش هستند تا از همبستگی‌های مسلمانان در کشور‌های اسلامی جلوگیری کنند. در واقع کشور‌های اسلامی و مسلمانان، عید مشترک و سنت‌های مشترک دارند و میان آن‌ها هم‌بستگی وجود دارد، اما هستند کشور‌های مستکبر و قدرت طلبی که بخواهند میان کشور‌های اسلامی کدورت و فاصله ایجاد کنند. در این ماه و روز فطرت پاک انسانی، انسان پس از یکسال در اثر غبار‌های جهل، نادانی و غفلت به انواع گناهان و معصیت الهی مبتلا شده در پرتوی فضای معنوی آن ماه و تلاش‌های خویش به یک زندگی نوین دست می‌یابد، از این روی این زندگی را می‌توان به بازگشت به خویشتن نامید. همانطور که امام سجاد (ع)، در یکی از دعا‌های خود در این زمینه می‌فرماید: «خداوندا در این روز عید فطرمان که برای مومنان روز خوشحالی و روز اجتماع و گردهمایی قرار داده‌ای از گناهی که مرتکب شده ایم و هر کار بدی که کرده ایم و هر نیت ناشایسته‌ای که در ضمیرمان نقش بسته است، بسوی تو باز می‌گردیم.»

عید سعید فطر، رسیدن به صلح و سلامتی

حجت الاسلام مولایی در پایان با اشاره به شیوع ویروس کرونا در کشور‌های مختلف و محدود شدن برگزاری مراسم و آیین‌های مشترک میان مسلمان، گفت: عید سعید فطر، تجلی همبستگی و تحکیم پیوند‌های اجتماعی و انسانی میان مسلمانان بوده و همه ملت‌های مسلمان باید با اتحاد و یکپارچگی برای رسیدن به صلح و سلامتی گام بردارند. این عید بزرگ اسلامی را در این ۲ سال اخیر و با شیوع ویروس کرونا در کشور‌های مختلف در حالی جشن می‌گیریم که همه‌گیری بیماری کرونا چالشی مشترک ایجاد کرده و اکنون نیاز است، کشور‌های اسلامی با اتحاد و انسجام بیشتر در مقابل این همه‌گیری ایستاده تا بر این بحران غلبه نمایند. از این رو توصیه می‌شود، برگزاری نماز عید فطر با رعایت پروتکل بهداشتی در تمام مساجد برگزار شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ایرنا، تاریخ انتشار: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: ۸۴۳۲۷۶۴۲، www.irna.ir