شعارسال: فضای انتخاباتی کشور این روز‌ها با وعده‌های عجیب برخی از نامزد‌های ریاست جمهوری روبرو شده است. یکی از نامزد‌ها وعده عجیبی را مطرح کرده که به گفته کارشناسان، نه تنها سازنده نیست بلکه غیر قابل اجراست. او گفته است که به هر خانواده سه نفره معادل اعتبار ۲۰ گرم طلا در سال یارانه داده می‌شود. به گفته او، یک خانوار پنج نفره ۱۱۰ میلیون در سال یارانه دارد و اعتباری به میزان طلا به آن‌ها داده می‌شود که مصون از تورم است. اما چرا این وعده عملی نیست؟

در صورتی که هر کدام از این خانوار‌ها ۲۰ گرم طلا دریافت کند، کشور سالانه نیازمند ۵۳۲ تن طلاست؛ این در حالی‌ست که ایران سالانه تنها هشت تن تا ۹.۸ تن طلا تولید می‌کند و برای تامین ۵۳۲ تن طلا، محتاج واردات طلا از کشور‌های دیگر خواهد بود! حتی اگر تاکید شهردار تهران بر اعتبار طلاست و نه طلای فیزیکی، باز هم باید توجه داشت که هر اعتبار نیازمند پشتوانه است! پشتوانه‌ای که در کشور وجود ندارد و زنگ خطر واردات و ضربه اقتصادی جدیدی را به صدا درمی‌آورد.

نصف شدن قیمت بنزین

«محاسبات ما این بود که باید بنزین را تک‌نرخی کنیم، تمام معادلات‌مان هم با ۱۵۰۰ تومان بسته شده است. دولت ممکن است چیزی بالغ بر ۲۰ تا ۳۰ همت ضررکند، ایرادی ندارد.» این بخشی از اظهارات نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری، در نشست انتخاباتی او بود. او در حالی از نصف شدن قیمت بنزین در کشور می‌گوید که در حال حاضر با توجه به سرانه مصرف، کشور در مواردی مجبور به واردات بنزین شده، در سمت دیگر نیز زمزمه‌هایی از لزوم گرانی بنزین برای کنترل مصرف و تولید آن از جانب برخی کارشناسان مطرح می‌شود، در چنین شرایطی مشخص است که ارزان کردن قیمت بنزین می‌تواند کمر دولت را بشکند و هزینه‌های زیادی روی دوش او بیندازد که اقدامات او در موارد دیگر را تحت شعاع قرار می‌دهد.

به نظر می‌رسد زاکانی توجه چندانی به متحمل شدن این هزینه‌ها درمورد اجرایی شدن آن ندارد و صرفا بر این امر تکیه می‌کند که رضایت مردم شرط است. جدای از اینکه اساسا اجرای این وعده قابل اجرا نیست و خلف وعده‌ای به خلف وعده‌های دیگر اضافه می‌کند، اما برای کنترل مصرف و قیمت بنزین راه‌حل‌های کارشناسی‌شده زیادی وجود دارد که برای کنترل این بحران می‌توان از آن استفاده کرد.

وعده ساخت ده پالایشگاه

یکی دیگر از وعده‌های نامزد‌ها ساخت ۱۰ پالایشگاه است. اما آیا وعده‌های گذشته نیز در این زمینه محقق شده است؟ بعد از سه سال بهتر است نگاهی هم به این موارد داشته باشیم. قرار بوده عملیات اجرایی پالایشگاه شهید سلیمانی در سال ۱۴۰۱ شروع شود، اما بعد از ۲ سال، هنوز مشخص نیست آغاز ساخت چه تاریخی است؟ کلنگ پالایشگاه ستاره سال ۸۵ بر زمین خورد و قرار بود تا سال ۸۹ تکمیل شود؛ یعنی ظرف مدت ۴ سال؛ اما درنهایت در سال ۹۸ تکمیل شد؛ یعنی پس از ۱۳ سال.

مطابق صورت مالی سال ۹۲، برنامه زمانی بهره‌برداری سال ۹۴ تعیین شده بود؛ یعنی حتی اگر روند پیشرفت، مطابق سرعت و تخمین دولت احمدی‌نژاد بود، این پالایشگاه بجای ۴ سال باید طی ۹ سال به بهره‌برداری می‌رسید. خلاصه آنکه حتی در سناریو خوش‌بینانه برای ساخت یک پالایشگاه ساده، با افزایش زمان ۲ برابری روبرو هستیم.

خانه دار شدن ۷ ساله

یکی دیگر از وعده‌های همیشگی نامزد‌ها درباره مسکن است. به گفته یکی از نامزد‌ها «باید به سمت این برویم که یک کارگر و کارمند بتواند با تمام درآمد ۷.۵ سالش یک خانه بخرد. برای این کار باید با بهره‌وری از زمین‌ها استفادۀ درست کنیم و ساخت مسکن را ارزان‌تر کنیم.»، اما ایا این وعده با توجه به وضعیت اقتصادی ایران واقعی است؟

گرچه وضعیت مسکن برای بیشتر اقشار جامعه بحرانی و بغرنج است، اما در این میان، قشر کارگران بیشترین ضربه را از گرانی افسار گسیخته‌ی مسکن متحمل می‌شوند. به نحوی که با توجه به قیمت هر متر مربع مسکن در تهران، یک کارگر باید یک سوم درآمد خود را به مدت ۱۳۵ سال پس انداز کند تا قادر به خرید خانه باشد.

یکی از معضلات اصلی جامعه‌ی ایران، بحث مسکن است که البته در سال‌های اخیر برای برخی از خانواده‌های ایرانی تبدیل به بحران بزرگی به نام بی خانمانی شده است. در واقع اگر همین روند ادامه پیدا کند، خیلی از افراد در خانه‌ی اجاره‌ای به دنیا آمده و در یک خانه‌ی اجاره‌ای از دنیا می‌روند. وضعیت مسکن به قدری بحرانی است که خرید خانه برای بیشتر اقشار جامعه و به خصوص کارگران تبدیل به یک رویا شده است. رویایی که برای تحقق آن نیاز به مدت زمانی ۱۰۰ ساله و بیشتر است.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از آرمان امروز، تاریخ انتشار: 2تیر1403، کدخبر: 49560، www.armandaily.ir