گفتگو با علی سرزعیم:
کتابهای زیادی درمورد دیدگاههای لیبرتارین و چپ چاپ میشود. طبیعی است که جامعه دانشگاهی و فکری ایران بهسمت یکی از این مکاتب میروند. در این میان جای خالی افرادی احساس میشد که آستین بالا بزنند و بگویند مساله اصلا ایدئولوژیک نیست و بخش زیاد آن فنی است.یکی از علل برداشت عمومی نادرست از مبانی علم اقتصاد، به ویژه سازوکار اقتصاد بازار و نقش دولت در آن، کم کاری اهل دانش اقتصاد است. اقتصاددانان تاکنون نتوانسته اند آن چنان که باید مبانی و یافته های علم اقتصاد را به زبانی ساده به جامعه معرفی کنند؛ و به همین دلیل، کژفهمی در خصوص مبانی علم اقتصاد و سازوکار بازار امری شایع است. نظریۀ اقتصادی دولت، نوشتۀ نیکولاس بار، استاد برجستۀ اقتصاد در مدرسۀ اقتصاد لندن، کتابی است درسی و جامع که به موضوعات مطرح در حوزۀ رفاه اجتماعی و نگرانی های روشنفکران دربارۀ آنها می پردازد. نویسنده در جدالی فکری با چپ گرایان از یکسو و طرفداران افراطی بازار از سویی دیگر، با اتکا به دانش اقتصاد، از چهارچوبی متقن برای نظرات خود بهره می گیرد. همان گونه که او در جای جای کتاب عنوان می کند، نقش دولت در اقتصاد بیش از آنکه موضوعی ایدئولوژیک باشد، مسئله ای فنی است و تلاش عده ای برای ایدئولوژیک کردن آن از عدم تفتن آنان به موضوعات فنی ناشی می شود. نویسنده تلاش می کند با بهره گیری حداقلی از روابط ریاضی، ایده های اصلی خود را مطرح کند و با فراست کامل به نقدهای رایج برحسب مبانی ترسیم شده پاسخ گوید
کد خبر: ۳۹۵۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۹
گفتگو با امیر خراسانی:
رسالت نقد ایجابی بودن نیست. اساسا رسالت نقد بحرانی کردن امر بدیهی است. باید امری را که بدیهی پنداشته میشود بحرانی و مسالهدار کند. رسالت نقد مسالهدار کردن بداهتهای روز است. ما فکر میکنیم بازار آزاد و این مدل حکمرانی یا رفتارهای فرهنگی ما بدیهی است. نقادی به این معناست که نشان بدهد اینها بدیهی نیست و اتفاقا میتواند بحرانی باشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵
گفتگو با حبیب رحیمپور و مصطفی زالی در خصوص امکان «دانشگاه ملی»:
بررسی تاریخی نهاد دانشگاه در ایران نشان دهنده طی روند غیر ارگانیک و زایش دفعی بوده است. نهادهای متشابه در قبل و ادوار تاریخی ، ماموریت محوری برای تولید علم نداشته، بلکه علم بعنوان کارکرد جانبی این نهادها بود. بعد از ورود دانشگاه در معنای جدید به ایران، متاسفانه به دلایلی چند شاهد هستیم که این نهاد نتوانست استقلال عمل خود را در برابر نهاد سیاست حفظ کند. گروهی از منتقدین این عدم استقلال را در قبل از انقلاب در حوزه توسعه نظام بروکراتیک و نیازمندی ان به استفاده از کارشناسان صاحب مدرک و در بعد از انقلاب، همگرایی پائین این نهاد با جریان سیاسی و ایدئولوژیک حاکم بر کشور ، جستجو می کنند. نکته جالب توجه اینجاست که در دنیای حاضر، بدلیل جایگاه خاص علم در توسعه اقتصادی و فناوری پایه کشور، ضرورت حاکمیت نوعی انضباط علمی در دانشگاه ها کاملا احساس می شود. بر این قاعده، نیازمندی به واگشت دانشگاه ها به کارکرد اصلی خود یعنی بهانه ای جهت تفکر و زمینه ای برای تخصص ، تبدیل به یک الزام شده است. در همین راستا باید اضافه نمود که جریانات دانشجویی نیز باید پذیرای نوعی انضباط کارکردی شده و حداکثر، دارای مطالبات عدالت طلبانه باشند(در مقابل مداخلات سیاسی). نهاد دانشگاه باید دارای نوعی استقلال رای شده و از هدایت های بیرونی باید بشدت پرهیز شود.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۵
نسبت سیاست و جامعه از نگاه علیرضا بلیغ و محمد باقری:
سیاست ورزی را می توان یکی از اصول پایه ای ارتقاع اجتماعی محسوب کرد به شرطی که این حوزه آلوده به سیاست بازی و سیاسی کاری نشود. آلودگی حوزه سیاست به انواع انحرافات ، مسلما باعث سیاست زدایی و سیاست گریزی شده که بنوعی خودش سیاست ورزی جدید است . سوال اینجاست که آیا این برداشت که جامعه ما در وضعیت سیاستزدایی قرار دارد، برداشتی درست است و آیا میتوان درباره فرمی جدید از سیاست در ایران بحث کرد؟ سال گذشته که اعتراضات در جریان بود، قصد داشتیم بهصورت بنیادی به این مساله بپردازیم که جامعه با چه بحرانهایی مواجه است که شکلی از اعتراض را در ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱نشان میدهد. مجموعهای از گفتوگو را شکل داده و وقتی که آنها را کنار هم قرار دادیم، به این نتیجه رسیدیم ظاهرا هم جامعه ما و هم دولتها یکی پس از دیگری در فهم وضعیتی که دچارش هستند، مشکل دارند. شرایطی که می تواند به تئوری سیاست زدگی، سیاست گریزی و سیاست زدایی شدگی جامعه ایرانی ، قوت بخشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۱
حامد قدیری، عضو هیاتعلمی دانشگاه ادیان و مذاهب:
زندگی چیست و چگونه باید درباره آن تامل شود؟ این دو پرسش ظاهرا سرآمد پرسشهایی است که حالا به صورت جدی در صحنه اجتماعی خود را نمایان کرده است. دیگر نمیتوان به سادگی از این پرسشها عبور کرد، چراکه پرسشهای فعلی دورنمایه سیاسی و اجتماعی دارند، هرچند که علیالظاهر خیلی به آنها توجه نشود.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۳
مهاجران ایرانی ، توده های پراکنده یا جوامع دور از وطن:
در نظم جدید جهانی که مهاجرت نوعی سبک زندگی است و در جهانسازیای که در قرن اخیر توسط آمریکاییها دنبال شده، بسیاری از انسانها در سرتاسر دنیا برای رسیدن به یک سبک زندگی مطلوب دست به مهاجرت میزنند، اما بهلحاظ فرهنگی سعی میکنند خود را بهطور کامل از میهن اصلی جدا نکنند. با مهاجرت همه گیر، چند مقصدی و عمومی ایرانیان به خارج از کشور، شاهد ایجاد نوعی دیاسپورا یا جوامع دور از میهن یا وطن اصلی می باشیم. جوامعی که امکان اتحاد برون مرزی تا سر حد اتحاد جهانی و ایجاد نوعی حساسیت بین المللی نسبت به مسائل داخل کشور را دارند. سوال اینجاست که آیا نظام های امنیتی بیگانه قادر به جهت دهی به این پتانسیل جمعیتی نیستند؟ آیا قابلیت مسخ این توده جمعیتی یا جوامع پراکنده دور از وطن وجود ندارد؟ آیا می شود جوامع دور از وطن را همانند گذشته بعنوان توده اجتماعی پراکنده و شهروندان درجه دوم و سوم در مقصد دید؟ بنظر می رسد که کشور در اتمسفری از پناهجو فرستی و هزینه های تحمیل شده از خروج ها بر کشور، دیاسپورا یا تشکیل جوامع دور از وطن و ارتباط جهانی آنها با یکدیگر و در نهایت بحث مهاجر پذیری گسترده از افغان ها و تغییر بافت جمعیتی داخلی، روبرو است.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۶
سیدجواد نقوی:
تقریبا واضح است سیاست جدایی دین از سیاست، اگر یک فرم مطلوب تلقی می گردید ، در حوزه اخلاقی اینگونه تفسیر می شده است که انسانها با عدم مداخله دین در ساحت سیاست، احتمالا انسانهای اخلاق مدارتری خواهند بود و در پس این اخلاقمداری جامعه موفقتری هم شکل میگیرد. نویسنده با مقایسه وضعیت سکولار بودن ترکیه و وضعیت تعدد شرکای جنسی آنهم در یک کشور اسلامی و ابر بحران خانوادگی در یک نهاد پایه ای توسعه اجتماعی یعنی نهاد خانواده(پنج نهاد اصلی توسعه جوامه شامل سیاست، دین، اقتصاد،آموزش ، خانواده)، به این نتیجه رسیده که الزاما جدایی دین از سیاست باعث توسعه اخلاقی نمی شود. پایگاه تحلیلی خبری شعار سال ، سه گانه اثرگذاری غرایز بر توسعه اجتماعی شامل غریزه در معنای نیروی حیات، غریزه و پارادوکس آزادی-گناه ، کنترل غریزه و توان ارتقا اراده مبتی بر خواست را بر متن اضافه نموده و احتمال داده است که رویکرد مورد نظر اسلام، وجه نظر سوم به بحث غرایز و اثرگذاری های حوزه های روانی بر توسعه باشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۷
قطع اینترنت در آبان ۹۸ :
۲۵ آبان ۱۳۹۸ پس از شدت گرفتن اعتراضات خیابانی نسبت به افزایش قیمت بنزین، اینترنت به طور سراسری قطع شد. این نخستین تجربه ایرانیها نسبت به قطع کلی اینترنت در درازمدت بود. چهرههای مختلفی به مرور زمان متهم به داشتن مسئولیت در این اقدام شدند. اگرچه هنوز مشخص نیست چه کسی دستور مستقیم قطع اینترنت را صادر کرد.
کد خبر: ۳۹۵۲۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۴
تصمیم مجمع تشخیص مصلحت نظام در راستای سیاستهای کلی جمعیت:
در نشست مجمع تشخیص مصلحت نظام که به ریاست آیت الله آملی لاریجانی و با حضور اکثریت اعضا، مدیر قوه مجریه، وزیر امور اقتصادی و دارایی، معاون حقوقی رئیس جمهور و رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و نیز رئیس کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم پیشرفت در مجلس شورای اسلامی، برای بررسی موارد اصراری مجلس در خصوص لایحه برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت، برگزار شد، اعضای مجمع، تبصره (۱) بند «ت» ماده (۱۰۲) درباره معافیت مشمولان بالای ۳۵ سال سن و دارای دو فرزند را با اصلاحاتی به مصلحت دانستند.
کد خبر: ۳۹۵۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۳
سوال متخصصان از نامزدها:
اقتصاد رابطۀ مستقیمی با کیفیت زندگی انسانها دارد و بحث حول آن همیشه داغ است. بهخصوص در بزنگاههای انتخاباتی که جریانهای سیاسی و نامزدها در پی جذب رأی مردماند. اما گاهی سیاسیون به این نکته توجه ندارند که اگر اقتصاد به رفاه مردم گره خورده است، محیطزیست با بقاء انسان پیوند دارد. شاهد آنکه در پنج مناظرۀ تلویزیونی طراحیشده در این دوره از انتخابات ریاستجمهوری، سهتای آن به اقتصاد، یکی به سیاست و امور بینالملل و یکی به فرهنگ اختصاص یافته و سهم محیطزیست از این خوان، هیچ است. بهجبران این غفلت از زیست و بقای مردم ایران در رسانۀ ملی، تصمیم گرفتیم، با برشمردن چندی از ابرچالشهای محیط زیستی ایران، متخصصان هر حوزه را پای کار آوریم تا یک پرسش اصلی دربارۀ هریک از ابرچالشها مطرح کنند.
کد خبر: ۳۹۵۱۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۳
پشت پرده فکری برخی عبارات:
پشت پرده برخی از عبارات، رفتار و ژستهای برخی از سیاسیون، حکایت از داستانها و سناریوهای قابل تفسیر دارد. اینکه به خودمان اجازه دهیم با نگاهی بالا به پائین، قلدرمابانه، سلیقه گرا، محفل گرا و ... با مسائل برخورد کنیم، میتواند مطرح کننده دو سوال مهم باشد. ایا با رفتاری قلدرمابانه توسط یک شخص دارای آمد و شد در فضای سیاسی مواجه هستیم یا کشور و نظام، متاثر از اقدامات یک قوه چهارم ناپیدا شده اند؟ اینکه ورای تاکیدات شرعی، عقلی، علمی، عرفی، سیاسی- امنیتی و غیره، اصول حکمرانی یا تعامل سه گانه دولت، بخش خصوصی و حقوق عامه را کنار نهاده و با نگاهی مثلا دولت گرایی حداکثری یا سلیقه گرایی کهکشانی، اعمال نظر فردی میکنیم، هزاران داستان برای گفتن میتواند داشته باشد. واکنش پدرام سلطانی به سخنان شب گذشته زاکانی به پزشکیان که گفته بود اجازه نمیدهم رئیس جمهور شوی، به نوبه خود جالب توجه است.
کد خبر: ۳۹۵۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۳
مناظره در میدان فرهنگی-اجتماعی:
سومین مناظره نامزدهای ریاستجمهوری نیز برگزار شد،این مناظره به موضوعات فرهنگی- اجتماعی اختصاص داشت و ۶ نامزد ریاستجمهوری در مدت حدود ۴ ساعت به بیان نظرات خود در این باره پرداختند. مناظرهای که با بیش از ۱۵ دقیقه تاخیر شروع شد و البته شاید تغییر بارزی در روند رقابت ایجاد نکرد اما پر از بگومگو و کنایههای سیاسی بود. بررسی ها نشان می دهد که نامزدها بشدت تمایل دارند که از مگوها حرف زنند ، از رنج و اجحافی که بر مردم رفته است ،گلایه کنند . اقدام به نقد برخی از پیچ هایی کنند که بنوعی خودشان هم در ایجاد ان دخیل بودند. سوال اینجاست که آنها درباره برداشت های خود حرف می زنند یا اولویت های ملی ؟ آنها برای انتخاب شدن حرف می زنند یا توسعه ملی؟
کد خبر: ۳۹۵۱۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۲
کارشناس بازار سرمایه:
هومن عمیدی کارشناس بازار سرمایه با ارزیابی وعدههای بورسی کاندیداهای ریاست جمهوری، بر عدم شناخت نامزدهای انتخابات از بازار سرمایه تاکید و عنوان کرد که پوشالی بودن وعدههای آنها برای تحلیلگران و فعالان بازار واضح و روشن شده است و ... . حال باید پرسید که شورای نگهبانی که قرار است از انتخابات و سلامت آن صیانت کند، چرا اجازه چنین گنده گویی ها و صحبت های انحرافی را می دهد؟
کد خبر: ۳۹۵۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۲
نامزدهای ریاست جمهوری و وعده شناسی نفتی :
ناترازی بنزین و مشکلات موجود در این حوزه موجب شد تا بنزین بهعنوان یکی از برنامههای نامزدهای ریاست جمهوری، مطرح شود. همچنین شاهد هستیم که نامزدها درباره حاملهای انرژی و شرکتهای عهده دار آن صحبتهایی کرده اند که بنوعی حق بوده، اما در واقع نوعی شعار گل درشت محسوب میشود. قاضی زاده از واگذاری شرکتهای گاز و نفت به مردم میگوید. باید از آقای قاضی زاده پرسید، اگر مرد راهی، شرکت پخش و پالایش فراوردههای نفتی را واگذار کن ببینیم چند مرده حلاجی؟ اخوی عزیز، تو گویا از مافیای پیش پرده برخی از این شرکتها بی خبری. ویترین و دکور مدیریتی را نگاه نکن. بخشی از این شرکتها داستان دارند که ان شاالله به موقع در کمین گاه و مرصاد قانونی آنها نشسته ایم. دیگر به تغییر مدیر اکتفا نخواهیم کرد. ریشه برخی از این شرکتها را خواهیم زد. ما وعده دادیم و شما هم وعده دادید، آیندگان هم قضاوت کنند که چه کسی حقگو بود.
کد خبر: ۳۹۵۱۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۲
حاشیه های مجدد مریم قالیباف:
صحبت های اخیر مریم قالیباف درخصوص دفاع از پدر و خودش در پرونده موسوم به سیسمونی گیت مجددا حاشیه ساز شد. مریم قالیباف اصل داستان را نه حاشیه ، بلکه دروغ می داند و مقصود اصلی را زدن پدر با تمرکز روی افعال و رفتار اطرافین و خانواده قلمداد می کند. انکار بحث سیسمونی و نوع دفاع مریم قالیباف، حواشی و موضع گیری ها و حتی افشاگری های جدیدی را سبب شده است. برخی از منتقدین می پرسند که مشاوره به قالیباف آنهم در چنین موقعیت حساسی توسط چه گروهی انجام می شود که ادراک یا حساسیت کافی نسبت به حداقل های قابل طرح در مناظرات و موقعیت های سیاسی را ندارند. آیا مشاوران نمی دانند که زمان خاموش کردن آتش با آتش و پاک کردن و شفاف سازی برخی از موضوعات ، موقعیت های خاص دارای آمادگی زمینه ای برای پذیرش است؟ آیا در موقعیت التهابی انتخاباتی ، صلاح بر ورود به چنین موضوعاتی است؟
کد خبر: ۳۹۵۱۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۳۱
افزایش شهریه های مدارس غیردولتی:
۱۸ هزار مدرسه غیردولتی در کشور فعالیت میکنند و نسبت دانشآموزان مدارس غیردولتی به کل دانشآموزان به ۱۴ درصد رسیده که تعداد آنان ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است و با اعلام آموزش و پرورش امسال شهریه مدارس غیردولتی بین ۱۰ تا ۸۰ میلیون تومان متغیر است. این افزایش شهریه بعلاوه مبلغی که در حدود چهل درصد شهریه است بعنوان کمک و مشارکت از مدرسه( یا با عناوینی مثل فوق برنامه و غیره) در اواسط سال تحصیلی، فشار زیادی را بر خانواده ها وارد نموده و فاقد توجیهات لازم است. بنظر می رسد که وزارت آموزش و پرورش دچار تعارض منافع بوده و تعیین میزان شهریه از اختیارات این وزارتخانه باید خارج شود و در ساختاری مستقل بشکل سالیانه مورد بررسی و تصویب قرار گیرد.
کد خبر: ۳۹۵۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۵
پاسخگویی محمد علی نیکبخت به سوالات نمایندگان مجلس:
محمدعلی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی درباره سه سوال نحوه اجرای قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی و آخرین وضعیت خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۳ -۱۴۰۲ و اقدامات حمایتی در خصوص برنج کاران کشور برای روز سهشنبه به مجلس دعوت شد و اقدام به ارایه توضیحات نمود. توضیحاتی که بنوعی همراه با طفره روی و توجیه گری بود و متاسفانه مجلس شورای اسلامی هم پذیرای این نگاه سطحی و پاسخ های نه چندان قابل قبول بود. توضیحات رئیس مرکز پزوهش های مجلس، عمق فاجعه را بنوعی منعکس نموده است. توضیحاتی که متاسفانه چندان مورد توجه نمایندگان محترم قرار نگرفت.نیکبخت از هر چیزی صحبت کرد، مگر از سوالات سه گانه ای که از او پرسش شده بود.
کد خبر: ۳۹۵۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۵
رئیس صندوق توسعه ملی:
رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی تاکید کرد: قولهای اقتصادی بدون پشتوانه مالی و علمی پاشنه آشیل برنامه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری است؛ خلق ثروت باید برنامه محوری نامزدها باشد.
کد خبر: ۳۹۵۱۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
وحید شقاقی شهری:
چالش بعدی، تحریمهای اقتصادی است که از دهه ۹۰ معیشت و اقتصاد ایران را به شدت تحت الشعاع خود قرار داده، به طوریکه بواسطه تحریمهای اقتصادی و ضعف مدیریت و سیاستگذاریهای کلان اقتصادی، شاهد عقبگرد در جایگاه و رتبه ایران در اکثر شاخصهای اقتصادی هستیم .در نوامبر ۲۰۲۴ (آبانماه ۱۴۰۳) یعنی چند ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران، انتخابات آمریکا شروع خواهد شد و شواهد و قرائن نشان از پیروزی کاندیدای حزب جمهوریخواهان – ترامپ- است. تجربه تلخ تحریمهای دوره ترامپ با اتخاذ راهبرد فشار حداکثری هنوز از اذهان ایرانیان پاک نشده و طی سخنرانیهای اخیر، وی همچنان بر تشدید تحریمهای نفتی بر ایران و فشار بر چین برای کاهش واردات نفت از ایران تاکید دارد.
کد خبر: ۳۹۵۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
سیدمهدی تروهید،پژوهشگر اقتصادی:
چرا بعضی افراد در همه انتخابات کاندیدا میشوند؟ علت این تعدد حضور چیست؟ آیا نامزدهای انتخاباتی الزاما به پیروزی فکر میکنند؟ کاندیداتوری در انتخابات چه نقشی در افزایش قدرت/ثروت/منزلت و جایگاه اجتماعی/سیاسی آن فرد/حزب در آینده ایفا میکند؟ از نگاه علم اقتصاد –بهعنوان یکی از علوم توضیحدهنده رفتار بشر- کاندیداتوری در انتخابات چه معناهایی دارد؟
کد خبر: ۳۹۵۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲