شعار سال: استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر مبتنی بر دیدگاه مشارکت کامل همه افراد در جامعه به‌صورت برابر و بدون تبعیض است (سازمان ملل متحد، 1993)

طی مطالعات جهانی انجام‌گرفته، کودکان و بزرگ‌سالانِ دارای ناتوانی معلولیت یا نیاز خاص، گاهی اوقات به دلیل نامناسب بودن امکانات و شرایط و عدم توجه به آن‌ها در جامعه دچار گرفتاری‌های بسیاری شده و از همراهی با جامعه بازمی‌مانند که نتیجه آن اُفت کارکرد این افراد و درنهایت ناامیدی و افسردگی بوده که این عوامل برای دستیابی به یک جامعه سالم که در آن افراد باید از تمام توان نیروی انسانی خود بهره‌مند گردد خطرآفرین است؛ بنابراین هدف اصلی از طراحی پارک‌های هوشمند گامی در جهت یکپارچه‌سازی و مشارکت برای افراد عادی و افراد دارای ناتوانی‌های گوناگون در تمام زمینه‌های عمومی است.

در طراحی پارک‌های مدنظر ما، همه استانداردها و شرایط لازم برای بهره‌مندی افراد عادی جامعه در نظر گرفته‌شده، با این تفاوت که افراد دارای ناتوانی معلولیت (با ناتوانایی‌های متفاوت) شامل معلولیت جسمی، بینایی، حرکتی، شنوایی، تکلم و... مجبور نیستند دچار سختی‌های متعدد گردند و با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و هوشمند تعبیه‌شده در پارک، همه تجهیزات لازم برای آسایش آن‌ها را نیز فراهم می‌آوریم و همانند سایر شهروندان از حضور در مکان عمومی بهره‌مند می‌گردند.

این‌گونه پارک‌ها که تجهیزات هوشمند برای استفاده اکثر افراد با ناتوانی‌های گوناگون را مهیا کند نادر است؛ لذا در طراحی‌ها سعی کرده‌ایم حتی‌الامکان هر نوع ناتوانی را در نظر بگیریم. به‌طور مثال در این پارک بخش مهم هوشمندی را پیش‌بینی کرده‌ایم که در آن علاوه بر همه مردم عادی، با تدابیر ویژه‌ای که اندیشیده شده است افراد نابینا می‌توانند بدون داشتن دغدغه و هیچ‌گونه آسیب در آن شروع به آهسته دویدن و ورزش کنند، یا مثلاً ایجاد محل‌هایی ویژه کودکان و نوجوانان با توانایی خاص که به آن‌ها شورونشاط دهد و برای ورود به جامعه سالم اعتمادبه‌نفس آن‌ها را بالا ببرد یا به‌عنوان بخشی دیگر از این پارک زمین والیبالی را در نظر گرفته‌ایم که یک‌طرف آن افراد دارای ناتوانی و طرف دیگر آن افراد عادی بتوانند با یکدیگر مسابقه دهند. لازم به ذکر است که در طراحی هر یک از این موارد از پزشکان، روان‌شناسان، متخصصان و افراد ناتوان و خانواده‌هایشان مشورت گرفته‌ایم تا به نحو احسن مشکلاتشان را حل نماییم. چون اعتقاد داریم گاهی یک بررسی نادرست می‌تواند علاوه بر تحت شعاع قرار دادن اهداف، روحیات این افراد و شیوه زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و در نهایت به پیکره جامعه آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد نماید.

موضوع مهم دیگر در طراحی و ساخت چنین مجموعه‌هایی و موفقیت آن، آماده‌سازی نگرش‌ها نسبت به این برابری در جامعه و فراهم کردن فرصت برای مشارکت افراد ناتوان با افراد عادی در جامعه است.

یکپارچه‌سازی در جامعه باید به‌گونه‌ای باشد که تمام افراد صرف‌نظر از توانمندی‌ها و ناتوانایی‌هایشان بتوانند با حقوق یکسان در جامعه زندگی کنند و در جهت رشد و شکوفایی خود و جامعه تلاش نمایند.

ایجاد پارک‌های هوشمند و قابل‌ انعطاف برای استفاده عموم مردم لازم و ضروری است، چون با هزینه‌هایی که انجام می‌شود باید بتوانیم فضاهای مفید برای شورونشاط و تلاش و پیشرفت افراد ناتوان را فراهم کنیم. در غیر این صورت ساختن پارکی که صرفاً تفاوتش با بقیه پارک‌ها این باشد که افراد با ناتوانایی جسمی -حرکتی به‌طور مثال افراد با ویلچر بتوانند به آن وارد شوند کار خاصی نیست و نمی‌توان عنوان پارک ویژه برای آن گذاشت. چون این پیش‌پاافتاده‌ترین مفهوم کمک به معلولان و جزء ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی آن‌هاست. مدیریت مسؤولان شهری در جامعه نباید به سمتی برود که از افراد دارای ناتوانی معلولیت غافل شده و آن‌ها را خانه‌نشین و منزوی کنند، بلکه باید ضمن توجه عملی همراه با مشارکت‌های مردمی و نهادهای مختلف اجتماعی، بستر لازم را برای حضور هرچه بیشتر این قشر در جامعه فراهم کنند.

اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین کشور ایران و دیگر کشورها انجام دهیم درمی‌یابیم به دلیل جنگ تحمیلی و تصادفات جاده‌ای که در سال‌های اخیر داشته‌ایم متأسفانه آمار معلولان حرکتی‌مان بیشتر شده است و لذا در جهت خدمات‌دهی به این اقشار از جامعه باید پیشرو باشیم تا بتوانیم علاوه بر بهبود کیفیت زندگی این افراد، از توانایی‌های آن‌ها نیز در جهت پیشرفت استفاده نماییم؛ به‌طور مثال در یک جامعه اروپایی ممکن است در یک شهر صدهزارنفری آمار معلولان جسمی کمتر از هزار نفر باشد درصورتی‌که متأسفانه در شهرهای ما این آمار بسیار بیشتر است و با توجه به اینکه در مناسب‌سازی معابر و مکان‌های عمومی ازجمله فضاهای ورزشی عمومی به‌خصوص برای افراد دارای ناتوانی در دنیا دارای رتبه خوبی نیستیم، لذا درمی‌یابیم این موضوع نیازمند بررسی و توجه بیشتر در کشور است.

ساخت پارک‌های ویژه و هوشمند که مورداستفاده همه اقشار جامعه (افراد سالم و افراد ناتوان) باشد در شهرهای پرجمعیت ایران به دلیل تعداد زیاد معلولان توصیه می‌گردد، به‌عنوان‌مثال طبق آمار بهمن‌ماه سال 95 سازمان بهزیستی، 10 درصد جمعیت استان فارس و شهر شیراز را معلولان تشکیل داده‌اند و در این میان آمار معلول جسمی حرکتی 150 هزار نفر بوده است که جهت رسیدن به جامعه‌ای یکدست و پیشرفته، لزوم توجه هرچه بیشتر به این قشر را درمی‌یابیم.

همان‌گونه که پیش‌تر نیز مطرح کردیم پارک‌های هوشمندی که طراحی می‌گردد قرار است طوری طراحی و ساخته شوند که عموم مردم نیز بتوانند از آن استفاده کنند، لذا مغایرتی وجود نخواهد داشت. درواقع نگاه مسؤولان در جامعه شهری باید به آن سطحی رشد نماید که هدف اصلی و همیشگی از ایجاد امکانات و فضاهای عمومی شامل تمام افراد با انواع ویژگی‌ها باشد، زیرا هرچقدر ما بتوانیم روحیه امید و نشاط را در این قشر جامعه افزایش دهیم جامعه‌ سالم‌تر، بانشاط‌تر و پیشرفته‌تری خواهیم داشت.

ایمان‌ دارم در کشور عزیزمان امروزه باید توان این را داشته باشیم که بتوانیم نوآوری و فناوری‌های به‌روز را در اختیار بگیریم و با استفاده از توان نخبگان مشکلات مردم خود را حل نماییم. ازاین‌رو باید شرایط استفاده از وسایل جدید و فناوری کمکی مرتبط با افراد دارای ناتوانی را برای فعالیت‌های روزمره آن‌ها فراهم کنیم. توجه به این نکته ضروری است که استفاده از این ابزارها به استفاده یک شخص محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند استفاده از فنّاوری در سطح عمومی و ایجاد شرایط برای فعالیت‌های گروهی است.

اگر اهمیت حضور و فعالیت تمام اقشار جامعه اعم از افراد عادی و دارای ناتوانی معلولیت برای مسؤولان و مردم تبیین گردد و در این راستا مسؤولان جدی بوده و درخواست کمک داشته باشند، باعث افتخارم است و خوشحال خواهم شد بتوانم حتی‌الامکان به کشورم کمک نمایم تا پارک‌های هوشمند و قابل‌انعطاف بیشتری برای استفاده عموم طراحی و ایجاد کنیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ 23 مرداد 97، کد مطلب: 13970503001061:www.fars.farsnews.com