شعار سال: آرزویی که البته بهسادگی و یکباره به دست نمیآید؛ چراکه تغییر و تحول در طبیعت و جوامع انسانی امری بطئی و تدریجی است و از پس دورههای زمانی طولانی حادث میشود؛ اما این به معنای سکون نیست و در پس آرامش ظاهری، جنبوجوشی وسیع و عمیق در جان جهان جاری است و هرازچندگاهی «نقاط عطفی» در روند حرکتی طبیعت و جامعه رخ میدهد. به گمان نگارنده ما بهعنوان نوع انسان و همچنین بهعنوان شهروند جهانی و نیز در مقام انسانی ایرانی، اکنون در آستانه نقاط عطف مهمی قرار گرفتهایم که لازم است این موقعیتها را بشناسیم و در آستانه سال جدید همه توان و امکانات فکری و مادی و معنوی خود را برای مواجهه خلاقانه با این وضعیت مهیا کنیم. نقطه عطف اول، تحول در طبیعت است و پدیده گرمایش زمین که آثار خود را در بالاآمدن آب اقیانوسها و دریاها و آبشدن یخهای قطبی و خطر به زیر آب رفتن مناطق وسیعی از خشکیها و آتشسوزی جنگلها و... نشان داده و جهانیان را در قالب پیمانهای جهانی و مهمترین آنها «کنفرانس تغییر اقلیم پاریس» به چارهجویی واداشته است.
نقطه عطف دوم و بهعنوان شهروند جهانی، تحول عمیق و سرسامآوری است که در عرصه تکنولوژی در حال وقوع است و دهکده جهانی امروز را بیشازپیش به هم نزدیکتر (در قضیه سرعت عجیب شیوع بیماری کرونا وجه بد این نزدیکی و ارتباط خود را به طور کامل نشان داد) و همسانتر کرده است. از انقلاب چهارم صنعتی و هوش مصنوعی تا تحولات علم ژنتیک و... به قول «یووال نوح هراری»: «بشر با انقلابهایی بیسابقه روبهروست؛ همه داستانهای قدیمی ما در حال فروپاشی هستند و هیچ داستان جدیدی تاکنون برای جایگزینیشان پدید نیامده است». اما نقطه عطف سوم که بیش از آن دو دیگر به امروز روز ما و در موقعیت یک انسان ایرانی مرتبط است، تحولات نسلی و جمعیتی و در کنار آن تغییرات وسیع و عمیق الگوهای زندگی و نیازها و ضرورتهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است که بخشی از آن ناشی از تغییرات جهانی و انقلابهای تکنولوژیک و بازارهای گرهخوره جهانی و سهم مهم دیگری از آن، برآمده از تحولات درونی جامعه ایرانی در چهار دهه اخیر و خواستها و مطالبات کمتر مورد توجه واقعشده در این سالهاست. در این موضوع خاص و موقعیت ویژه، انسان ایرانی با چالشهای بزرگی مواجه است؛ از چالشهای کمبود منابع آبی و فرسایشهای محیطزیستی تا تکافونکردن درآمدهای نفتی بهعنوان منبع اصلی تأمینکننده هزینههای جمعیت هشتادو چند میلیونی و چالش ارتباط و تعامل مؤثر با جهان و حقوق شهروندی و نارسایی دستگاه بوروکراتیک و.... اما آنچه میتوان در این واپسین روزهای سال ۹۸ و آغاز سال نو و به تأسی از نظام طبیعت و موفقیتهای جوامع توسعهیافته و گذشته پرافتخار این مرزوبوم بیان کرد، آن است که انسان بر تمام این مشکلات و چالشها، هرچند بزرگ و عظیم پیروز خواهد شد و تداوم خواهد یافت؛ مشروط بر آنکه «خود» را باور داشته باشد و به جای ناامیدی و یأس و سرخوردگی و انفعال، آستین همت بالا زده و دست به زانوی خود گیرد و برخیزد. برخیزد و با اتکا به نیروی عشق و خرد، جهانی زیباتر و انسانیتر و در همزیستی با طبیعت بسازد؛ چراکه سخت معتقدم آنچه انسان را به پیش میبرد و اعتلا میبخشد، «عشق» و «خرد» است و نه «ستیز» و «تعصب». برای ما ایرانیان، اما تلاشی مضاعف لازم است تا بر مشکلات و چالشهای پیشرویمان غلبه کنیم و مانند همیشه تاریخ این سرزمین، نشدنیها را به «شدن» تبدیل کنیم که این مهم محقق نمیشود، جز بر مبنای عشق به آزادی و خیر عمومی و از طریق تأمین منافع فردی در پرتو منافع ملی و از مسیر تلاش آگاهانه و خرد جمعی.
ز دلها همه کینه بیرون کنید/ به مهر اندر این کشور افسون کنید.
نوروزتان مبارک، سعادتتان پاینده و مهرتان پایدار.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 28 اسفند 98، کد خبر: 261377، www.sharghdaily.com