شعار سال: در تمامی کشورهای جهان تولید محصولات استراتژیک، مانند گندم مورد حمایت دولت قرار دارد و دولتمردان از کشاورزان برای تأمین و حفظ امنیت غذایی کشورشان حمایت میکنند. بههمین دلیل خرید تضمینی گندم را میتوان یکی از مهمترین اقدامات برای تداوم تولید این محصول در کشور بهحساب آورد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تأخیر در پرداخت مطالبات و اعلام نرخ خرید تضمینی باعث کاهش سطح زیرکشت گندم میشود که این امر دستیابی به خودکفایی پایدار را با مشکل مواجه خواهد کرد. با توجه به خروج آمریکا از برجام و آغاز دوباره تحریمها حفظ خودکفایی در محصولات استراتژیک مانند گندم برگی برنده برای تأمین امنیت غذایی به حساب میآید. در همین راستا با تنی چند از مسئولان به گفتوگو نشستیم تا نظر آنان را درباره وضعیت کنونی تولید گندم و بایدها و نبایدها در تولید این محصول را جوا شویم.
3 میلیون و 960 هزار تن گندم از کشاورزان 26 استان کشور خریداری شده است
اسماعیل اسفندیاریپور، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح گندم، اظهار داشت: تمامی کشورها با جهانبینی و گرایشهای اقتصادی و سیاسی مختلف به اهمیت تأمین امنیت غذایی خود واقف هستند تا در روزهای سخت با کمبود غذا مواجه نشوند، ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. وی افزود: در ایران قریب به 38 درصد پروتئین و حدود 42 درصد انرژی افراد جامعه از مصرف گندم تأمین میشود؛ بههمین دلیل این محصول استراتژیک نقش موثری در تأمین امنیت غذایی کشور دارد. تأمین اساسیترین محصول استراتژیک در داخل فرصتی را فراهم میکند که از وابستگی به دیگر کشورها بینیاز شویم. بهترین روش برای خنثی کردن تحریمها رسیدن به درجات بالای خودکفایی در تولید محصولات اساسی است، در این راستا لازم است تمام بخشهایی که در تداوم تولید نقش موثری دارند با همگرایی جهت رسیدن به این هدف حرکت کنند. مشاور وزیر و مجری طرح گندم اظهار داشت: برای پایداری تولید و تأمین گندم مورد نیاز در کشور از سال 1393 طرحی 10 ساله تدوین شده و بهمرحله اجرا در آمده است که این طرح همچنان تا سال 1405 ادامه خواهد داشت. بهینه کردن سطح زیرکشت، افزایش عملکرد در واحد سطح و ارتقای کیفیت از رویکردهای اصلی این طرح است. وی درباره مهمترین اقدامات فنی و پشتیبانی صورت گرفته در زمینه تولید گندم بیان کرد: تهیه و تدارک کودهای شیمیایی مورد نیاز گندم و سایر محصولات کشاورزی، تهیه و توسعه تولید بذر اصلاح شده از ارقام با عملکرد بالا از طریق موسسات تحقیقاتی دولتی و شرکتهای خصوصی و تعاونی تولیدکننده بذر در داخل و بهرهگیری از همکاریهای مشترک با موسسات تحقیقات بینالمللی که ایران نیز در آن موسسات عضو است؛ ازجمله موسسه تحقیقات گندم، ذرت سیمیت و موسسه تحقیقات بینالمللی ایکاردا برای اقلیم مناطق خشک و بعضی از شرکتهایی خارجی بخشی از این اقدامات بوده است. طبق این طرح سالانه موسسات تحقیقاتی میبایست ارقام باکیفیت و با عملکرد بالا را تولید کنند که خوشبختانه در این راستا تاکنون اقدامات نسبتاً مثبتی صورت گرفته است. وی افزود: تولید بذر باکیفیت و زیر پوشش درآوردن 65 درصد از مزارع گندم آبی و 45 درصد از مزارع دیم از بذور گواهی شده، یکی از فاکتورهای مهم افزایش تولید گندم در پنج سال اخیر است. وی اضافه کرد: توسعه مکانیزاسیون ازجمله استفاده از تعداد کافی کمباین نو، تراکتور، ردیفکار، دنبالهبندها، استفاده از روشهای نوین آبیاری و روش آبیاری تیپ در مزارع گندم، کنترل بهموقع و موثر آفات و بیماریهای گندم از دیگر اقدامات فنی و پشتیبانی در زمینه تولید گندم است. این مقام مسئول درباره اقدامات آموزشی صورت گرفته در این زمینه نیز عنوان کرد: اجرای برنامههای آموزشی مختلف برای کشاورزان و بهرهگیری از تجارب و توانمندسازی کشاورزان پیشرو جهت ارتقای دانش این صنعت از مهمترین اقدامات آموزشی انجام شده است. در این راستا با مشارکت کشاورزان بنیاد توانمندسازی گندمکاران که سازمانی مردمنهاد با عضویت بیش از 10 هزار و 500 نفر است و سایر کشاورزان بازدید از مزارع و بهرهگیری از تجارب دیگر زارعان محقق شد. وی با اشاره به اینکه افزایش عملکرد در واحد سطح از عوامل موثر در پایداری تولید محسوب میشود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تنها یکسوم سطح زیرکشت (دو میلیون هکتار) گندم بهصورت آبی است و مابقی (سهمیلیون و 800 هزار هکتار) بهصورت دیم کشت میشود. کشت مداوم گندم در اراضی زراعی سبب کاهش توان حاصلخیزی اراضی و افت قابل توجه میزان عملکرد گندم در واحد سطح میشود، برای جلوگیری از این نقص فنی باید محصول دیگری را در تناوب گندم برای کشت در نظر گرفت که بررسیهای علمی نشان میدهد دانه روغنی کلزا بهترین محصول برای کشت پاییزه کم آببر است. خوشبختانه با برنامهریزیهای انجام شده در سالهای اخیر میزان کشت و تولید محصول کلزا افزایش قابل توجهی داشته است. قطعاً با کشت کلزا و تولید دانههای روغنی تا حدودی از واردات روغن نیز کاسته میشود. مشاور وزیر و مجری طرح گندم در ادامه اظهار داشت: تاکنون اقدامات مثبتی در جهت کشاورزی حفاظتی و تولید ارقام باکیفیت بهصورت مشترک با موسسه تحقیقات بینالمللی ایکاردا در چهار استان لرستان، کردستان، کرمانشاه و آذربایجان شرقی انجام شده است. ارقام جدیدی در مزارع پلاتفرم و نمایشی با هدف پایداری تولید، افزایش درآمد کشاورزان، تنوع بخشی محصولات زراعی کشت شده است. نخود، عدس، جو، لگوم علوفهای مانند ماشک گلسفید، نخودفرنگی علوفهای، گیاه گلرنگ و سایر ارقام دیم مثل کلزا از دیگر محصولاتی است که کشت میشود و علاوهبر افزایش میزان تولید محصولات دانهای، در تولید علوفه مورد نیاز دام نیز موثر خواهند بود. اسفندیاریپور یکی از مباحث مهم در تولید گندم را روش برداشت آن عنوان کرد و گفت: روش برداشت گندم هر ساله از طریق مراکز توسعه مکانیزاسیون و ادارات فناوری استانها تحت نظارت قرار میگیرد تا ضایعات حاصل از برداشت گندم بهحداقل ممکن برسد، در اینخصوص مرکز توسعه مکانیزاسیون نیز در ستاد مکانیزاسیون وزارتخانه تشکیل شده است و در پنجسال گذشته با همکاری بسیار خوب بانک کشاورزی بیش از 70 هزار دستگاه تراکتور و بیش از دوهزار و 400 دستگاه کمباین، انواع دنبالهبند و سمپاش در اختیار کشاورزان قرار گرفته که این امر نقش موثری در ارتقای مکانیزاسیون و کاهش ضایعات ناشی از برداشت گندم داشت. وی تصریح کرد: با توجه به ظرفیت این بخش لازم است تسهیلات بیشتر و با سود کمتری برای کشاورزان در نظر گرفته شود تا با بهبود وضعیت مکانیزاسیون، میزان ضایعات حاصل از برداشت گندم به حداقل ممکن کاهش یابد. وی با بیان اینکه در تولید بذر تبادلات مواد بین موسسات تحقیقات داخلی با موسسات تحقیقاتی بینالمللی از گذشته برقرار بوده است که در چهار سال اخیر توسعه خوبی پیدا کرده، اظهار داشت: در چهار سال اخیر تولید بذر گندم روند رو به رشدی داشته؛ بهطوری که از 290 هزار تن سال 1392 به 445 هزار تن در سال 1396 افزایش پیداکرده است و این روند رو به رشد مطابق برنامه از طریق شرکتهای بخش خصوصی و تعاونی در دستورکار قرار دارد و در حال حاضر 100 درصد بذر مصرفی گندم مورد نیاز کشور در داخل تولید میشود. مشاور وزیر و مجری طرح گندم، درباره عملکرد محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، در رسیدن به خودکفایی گندم تصریح کرد: در سال 1391 نزدیک 6/2 میلیارد دلار برای واردات 7/6 میلیون تن گندم صرف شد که در حال حاضر با دستیابی به خودکفایی این میزان به صفر کاهش پیدا کرده و این یک افتخار ملی است و نشاندهنده برنامهریزی عالمانه وزارت جهاد کشاورزی، زحمت کشاورزان و لطف خداوند است که با مدیریت، هدایت و پشتیبانی وزیر جهاد کشاورزی محقق شده است. وی با گلایه از قیمت مصوب خرید تضمینی گندم در سال جاری بیان داشت: در سال 85 و 86 دولت در دو سال متوالی گندم را با قیمت تضمینی ثابت دوهزارو 50 ریال از گندمکاران خریداری کرد که نتیجه آن دلسردی و نارضایتی زارعان، کاهش تولید و افزایش واردات شد. در اینخصوص دولت وقت برای حل این معضل و ایجاد انگیزه برای افزایش کشت گندم مجبور شد در سال 92 قیمت خرید را سهبار تغییر دهد؛ یعنی چهارهزار و 200 ریال سال 1391، یکبار به پنجهزارو 500 ریال، بار دوم به هفتهزارو 200 و برای بار سوم در خرداد 92 به هشتهزار ریال یعنی 90 درصد رشد افزایش یافت و حتی با این افزایش و رشد نجومی قیمت (نزدیک به دو برابر) برای جبران اشتباه تنها توانست 8/4 میلیون تن گندم خریداری کند، این مقاومت در برابر رشد منطقی گندم نتیجهاش منجر به واردات 7/6 میلیون تن گندم و خروج 6/2 میلیارد دلار ارز از کشور و تأمین منافع کشاورزان خارجی و ضرر کشاورزان داخلی شد. وی در ادامه با گلایه شدید کشاورزان از شورای اقتصاد خاطرنشان کرد: با وجود پیگیریهای متعدد وزارت جهاد کشاورزی و دیگر مسئولان مبنیبر افزایش منطقی و موزون قیمت گندم مطابق با قانون و حداقل معادل نرخ تورم، متأسفانه شورای اقتصاد به این موضوع کمتوجهی کرده است. وی افزود: در صورتیکه این بیتوجهیها ادامه یابد، موجب دلسردی کشاورزان در سرمایهگذاری برای کشت گندم خواهد شد که تبعات آن نقصان و کاهش تولید است. وی افزود: این در حالی است که اگر کشاورز از قیمت خرید گندم رضایت داشته باشد و تسهیلات مناسبی برای خرید ماشینآلات دریافت کند، به ادامه کشت دلگرم خواهد شد و انگیزه اقتصادی بیشتری خواهد یافت. در همین زمینه یکی از دانشمندان اقتصاد میگوید «اگر انگیزههای موثر وجود داشته باشد کشاورزان خاک را تبدیل به طلا میکنند»، این جمله نشان میدهد که در صورت حمایت از کشاورزان آنها قادرند با افزایش تولید نیاز کشور را فراهم کنند، همانطور که در سالهای اخیر این موضوع را ثابت کردند. اسفندیاریپور درباره صادرات گندم اظهار داشت: اساساً بهدلایل فنی و اقتصادی در تولید گندم رویکرد صادراتی نداریم و برنامهریزی ما تنها تولید گندم مطابق با نیاز داخلی با احتساب چهار تا پنج درصد بیشتر از این است. وی با اشاره به نیاز کشور برای تولید دانههای روغنی افزود: برنامههایی جهت تخصیص منابع مازاد برای تولید دانهای روغنی داریم؛ زیرا در این زمینه واردکننده هستیم و باید با افزایش تولید روغن از میزان وابستگی ما به واردات این محصول کاسته شود. مشاور وزیر جهاد کشاورزی درباره میزان گندم خریداری شده تا این لحظه در کشور اظهار داشت: میزان بارندگی در سال زراعی جاری بیش از 22 درصد بوده که در مقایسه با سال قبل کاهش چشمگیری داشته است، با وجود اینکه تاکنون بیش از سهمیلیون و 960 هزار تن گندم به ارزش پنجهزار و 167 میلیارد تومان از کشاورزان 26 استان کشور خریداری و تحویل سیلوها شده است و همچنان برداشت و تحویل گندم تا اواسط شهریور ادامه خواهد داشت. وی گفت: از شورای اقتصاد انتظار داریم برای جبران عدم افزایش قیمت گندم در سال زراعی آینده افزایش قیمت منطقی مطابق قانون، برای این محصول در نظر بگیرند و نرخ خرید تضمینی محصول گندم را پیش از آغاز سال زراعی اعلام کنند، همچنین انتظار میرود مطالبات گندمکاران در زمان تحویل گندم به سیلوها با روند مورد انتظار انطباق داشته باشد تا کشاورزان به تولید گندم پاییزه ترغیب شوند.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران:
میزان ذخایر گندم کشور در بالاترین سطح است
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: ۲۳ هزار میلیارد ریال از پول گندمکاران پرداخت شده و معادل همین مبلغ باقی مانده است که حداکثر تا دوماه آینده پرداخت میشود. یزدان سیف با اشاره به اینکه از ابتدای فصل برداشت تاکنون سهمیلیون و 900 هزار تن گندم بهصورت تضمینی خریداری شده است، افزود: گندمکارانی که تا 28 خرداد محصول خود را به مراکز خرید تحویل دادند و اطلاعات آنها در سامانه خرید ثبت شده است 50 درصد پول خود را دریافت کردند و کشاورزانی که گندم خود را تا 15 اردیبهشت به سیلوهای تحویل دادند 100 در صد پول را دریافت کردند. وی گفت: میزان خرید تضمینی گندم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بهعلت خشکسالی، شرایط آب و هوایی و نوسانات دمایی کاهش یافته است. مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران افزود: میزان خرید تضمینی گندم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 20 درصد معادل 700 هزار تن کاهش یافته است که این میزان با توجه به شرایط مطلوب محصول گندم در استانهای سردسیر آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، همدان و کرمانشاه جبران میشود. سیف گفت: پیشبینی شده است 13 میلیون تن گندم تولید و 10 تا 10 میلیون و 500 هزار تن نیز بهصورت تضمینی خریداری میشود. وی افزود: میزان ذخایر گندم کشور در بالاترین میزان است و یکسال ذخیره گندم کشور علاوهبر ذخایر راهبردی موجود است و نگرانی در حوزه تأمین گندم وجود ندارد. مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران تأکید کرد: امسال به واردات گندم نیازی نیست و به اندازه کافی تولید و خریداری شده است. سیف میزان صادرات آرد و مشتقات گندم را در دو ماه اول امسال حدود 43 هزار تن اعلام کرد و گفت: ارزش صادرات آرد و مشتقات گندم 17 میلیون دلار است که به کشورهای منطقه و همسایه صادر شده است. وی افزود: سال گذشته 300 هزار تن آرد و مشتقات به کشورهای منطقه و اروپا صادر شد.
حبیب نیکزادیپناه:
افزایش تولید و صادرات گندم نقش موثری در ارزآوری خواهد داشت
حبیب نیکزادیپناه، نماینده مردم بم، ریگان و فهرج، درباره لزوم رسیدن به خودکفایی گندم اظهار داشت: با توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب(مدظلهالعالی) باید از تولید داخلی حمایت کنیم و در تولید محصولات کشاورزی خودکفا شویم. گندم یکی از محصولات استراتژیک و نان خوراک اصلی مردم جامعه است، بههمین دلیل باید درجهت حفظ این خودکفایی کوشید. نماینده مردم بم با بیان اینکه با درایت وزارت جهادکشاورزی و دولت تدبیر و امید در تولید گندم خودکفا شدیم، ادامه داد: افزایش آموزشهای ترویجی جهت افزایش عملکرد در واحد سطح، ارتقای سطح مکانیزاسیون، پرداخت بهموقع مطالبات گندمکاران و قیمتگذاری خرید تضمینی گندم مطابق با تورم با هدف افزایش انگیزه کشاورزان از عوامل موثر در حفظ خودکفایی گندم است. نیکزادیپناه درباره تولید بیشتر برای صادرات گندم نیز گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه قیمت تمام شده محصول گندم از قیمت جهانی آن بالاتر است صادرات آن مقرون بهصرفه نیست، در صورتیکه تمهیداتی جهت رقابت با بازار جهانی اندیشیده شود، افزایش تولید و صادرات نقش موثری در ارزآوری خواهد داشت. وی مهمترین هدف راهاندازی سامانه خرید تضمینی را شناسایی کشاورزان و میزان تولید گندم عنوان کرد و گفت: قطعاً با راهاندازی این سامانه بازار خرید و فروش گندم سروسامان پیدا میکند و موجب حذف دلالان در این چرخه خواهد شد.
شمسالله شریعتنژاد:
در شرایط حفظ خودکفایی در گندم ضرورت دارد
شمسالله شریعتنژاد، نماینده مردم تنکابن در مجلس، با اشاره به اینکه خودکفایی در محصولات کشاورزی بسیار ارزشمند است، گفت: خودکفایی در محصولات استراتژیک از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به وضعیت کنونی کشور و احتمال اعمال مجدد تحریمها باید شرایطی را فراهم کنیم که کشورهایی، مانند آمریکا امنیت غذایی ما را تهدید نکنند. بههمین دلیل حفظ خودکفایی گندم و افزایش تولید محصولات کشاورزی در شرایط کنونی کشور ضرورت دارد. نماینده مردم مازندران افزود: اصلاح نژاد، بهزراعی کشاورزی، افزایش تولید در واحد سطح و افزایش بهرهوری در مصرف آب اقداماتی هستند که برای افزایش بهرهوری میتوان بهکار برد. البته بهتر است که تنوع تولید در محصولات کشاورزی را حفظ کنیم و علاوهبر گندم، میزان تولید محصولات دیگر را نیز ارتقاء دهیم. وی مخالفت خود را در رابطه با واردات گندم اعلام کرد و گفت: با توجه به اینکه قیمت تمام شده گندم تولید داخل بیشتر از قیمت تمام شده گندم وارداتی است، عدهای از فرصتطلبان سعی دارند از این قضیه سوءاستفاده کنند. آنها گندم وارداتی را با قیمتی پایین خریداری کرده، سپس آن را به چند برابر قیمت خریداری شده به سیلوها تحویل میدهند. شریعتنژاد با اشاره به اینکه در صورت تنگ شدن حلقه تحریمها واردات بهصورت عادی امکانپذیر نیست، افزود: در آن زمان روشهایی مانند قاچاق محصولات برای دور زدن تحریمها دوباره رواج پیدا خواهد کرد، در این بین فرصتطلبان از شرایط پیشآمده سوءاستفاده کرده و جیب خود را پر میکنند؛ در صورتیکه میزان تولید ما افزایش یابد و در محصولات کشاورزی به خودکفایی برسیم، به واردات نیازی نخواهد بود. در حال حاضر مسئولان باید منافع ملی را در نظر گیرند و فریب صحبتهای نامعقول منفعتطلبان را نخورند. نماینده مردم تنکابن در مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت کنونی خودکفایی گندم بیان کرد: وزارت جهاد کشاورزی بهتر است علاوهبر تنظیم قیمت خرید تضمینی گندم اقداماتی را جهت بهزراعی محصولات و افزایش تولید در واحد سطح انجام دهد. سطح زیرکشت محصولات باید کاهش یابد و بهجای آن بهرهوری در تولید تقویت شود. در صورتی که اصلاحات لازم انجام نگیرد، خودکفایی گندم تداوم نخواهد داشت. وی افزود: خوشبختانه امسال شاهد بارش نسبتاً خوبی بودیم و کشاورزان باید از این فرصت استفاده کنند و با استفاده بهینه در مصرف آب تولید خود را افزایش دهند. این مقام مسئول در رابطه با صادرات گندم اظهار داشت: در زمینه صادرات گندم با مشکلاتی ازقبیل هزینه بالای تولید و قیمت بالای تأمین نهادهها مواجهیم که به افزایش قیمت تمام شده گندم منجر میشود؛ لذا بهتر است ابتدا هزینههای تولید کاهش یابد تا قیمت تمام شده گندم داخلی برابر با قیمت تمام شده گندم بینالمللی شود، در غیر این صورت قادر به صادرات این محصول نخواهیم بود. وی با تأکید بر اینکه بهتر است علاوهبر گندم در تولید محصولات دیگر نیز به رشد قابل قبولی برسیم و بتوانیم نیاز داخلی کشور را تا حد معقولی برآورده کنیم، افزود: با توجه به شرایط کنونی، ابتدا باید نیاز داخلی کشور برطرف شود، در حال حاضر صادرات از اولویتهای ما محسوب نمیشود. نماینده مردم مازندران با اشاره به اینکه ارتقای ابزارآلات مکانیکی سالیان متمادی است که در پیش گرفته شده و محدود به سالیان اخیر نیست، گفت: مسلماً ارتقای ضریب مکانیزاسیون در افزایش تولید و بهزراعی محصولات موثر است. امیدواریم که این روند ادامه یابد و ابتکارات جدید به طرح اضافه شود. شریعتنژاد درباره ثابت ماندن نرخ خرید تضمینی گندم اعلام کرد: بهتر است که وظیفه خرید تضمینی گندم برعهده دولت باشد. در صورتیکه بخش خصوصی این مسئولیت را برعهده گیرند امکان افت شدید قیمت خرید تضمینی وجود دارد و ضرر زیادی به کشاورزان وارد خواهد شد. این مقام مسئول آینده خودکفایی گندم را وابسته به شرایط اقلیمی دانست و گفت: در صورتیکه شرایط اقلیمی برای کاشت گندم نامساعد شود، میزان تولید کاهش خواهد یافت. همچنین کشاورزان برای حفظ خودکفایی باید مورد حمایت قرار گیرند. وی با بیان اینکه خودکفایی گندم موضوعی که نیاز به بررسی و کارشناسی بیشتر دارد، گفت: با توجه به بحران آب، کشت گندم در هر منطقه باید متناسب با شرایط اقلیمی آن منطقه باشد، اگر کشت گندم منجر به حذف سایر محصولات از گردونه تولید شود این امر به سود کشاورزان و مردم آن منطقه نخواهد بود. شریعتنژاد درباره سامانه خرید تضمینی گندم گفت: امسال گندمکاران محصولات خود را از طریق سامانه خرید تضمینی گندم به فروش میگذارند. قبل از راهاندازی این سامانه، عدهای از فرصتطلبان گندم را از خارج خریداری میکردند و سپس آن را با قیمتی بالاتر در داخل میفروختند. با راهاندازی این سامانه خرید و فروش گندم بهصورت شفافتری انجام شد. این سامانه بهصورت مستقیم با کشاورزان در ارتباط است و گندم را از آنها خریداری میکند. در نتیجه این طرح باعث سرعت بخشیدن به روند خرید میشود و دست واسطهگران و دلالان را از بازار فروش گندم کوتاه میکند. نماینده مردم تنکابن در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طرح سامانه خرید تضمینی گندم بهتازگی راهاندازی شده است، عنوان کرد: درباره اشکالات و ایرادات این طرح نمیتوان نظر داد. اساس این سامانه بهنفع کشاورزان است و برای حمایت از آنها پایهریزی شده است. بهتر است که کشاورزان در این رابطه آموزش ببینند تا اجرای این طرح با موفقیت بیشتری صورت گیرد. شریعتنژاد با بیان اینکه اگر دورریز مصرف نان کاهش یابد گندم کمتری نیز صرف پخت نان میشود، افزود: سرانه مصرف نان در کشور بسیار بالاست. در صورتیکه نان بهصورت صحیح مصرف شود و دورریز آن را به حداقل برسانند. علاوهبر اینکه در مصرف این نعمت الهی اسراف نمیشود، گندم کمتری نیز صرف پخت نان میشود.
سیدراضی نوری:
لازمه حفظ خودکفایی در گندم تأمین مایحتاج کشاورزان است
سیدراضی نوری، نماینده مردم شوش، در مصاحبه با خبرنگار «سبزینه» درباره طرح خودکفایی گندم گفت: گندم یکی از محصولات استراتژیک در حوزه غذا محسوب میشود، خوشبختانه در سالهای اخیر میزان تولید گندم افزایش یافته است؛ بهگونهای که در سال 1395 موفق شدیم در تولید گندم به درجه خودکفایی برسیم. نماینده مردم شوش با اظهار امیدواری نسبت به تداوم خودکفایی گندم ادامه داد: لازمه حفظ خودکفایی گندم، تأمین مایحتاج کشاورزان و رسیدگی به نیازهای آنهاست. دولت باید مشکلات کشاورزان را شناسایی و در صدد رفع آنها تلاش کند تا آنها بتوانند تولید را در همه محصولات کشاورزی افزایش دهند و کشور را به موفقیتهای بیشتری در عرصه خودکفایی برسانند. متأسفانه از سالهای گذشته کشور ما در مناطق مختلفی دچار خشکسالی و کمآبی شده که این امر موجب کاهش تولید محصولات کشاورزی مانند گندم شده است. نماینده مردم شوش در ادامه بارندگیهای اخیر را موهبت الهی دانست و گفت: خوشبختانه پس از یک دوره خشکسالی طولانی، در چند هفته اخیر شاهد بارندگیهای فراوانی بودهایم. امیدواریم که اینبارندگی با تدابیر مدیریتی و برنامهریزی صحیح، رونق تازهای به زمینهای کشاورزی بخشد و تولید محصول را در زمینهای کشت دیم افزایش دهد تا بتوانیم در سال آتی شاهد رشد بیشتر تولید باشیم. نوری ایجاد انگیزه برای تولید را لازمه حفظ خودکفایی گندم در تولید دانست و عنوان کرد: پایداری این طرح وابسته به عملکرد و انگیزه کشاورزان است؛ زمانیکه از سوی دولت طرح خرید تضمینی تعریف و اجرا شد، انگیزه زیادی در کشاورزان بهوجود آمد؛ اما متأسفانه در دو سال اخیر طرح خرید تضمینی گندم دچار مشکلاتی شد، طبق قانون نرخ قیمت خرید تضمینی گندم باید همراستا با نرخ تورم افزایش یابد؛ اما در سال جاری قیمت خرید تضمینی گندم همانند سال گذشته اعلام شد و افزایش قیمت برای آن لحاظ نشد. وی ادامه داد: از دیگر مشکلاتی که کشاورزان با آن مواجهند بیمه محصولات کشاورزی است. بهتر است که دولت بودجه بیشتری را در اختیار این بیمه قرار دهد. در صورتیکه ساختار بیمه محصولات کشاورزی تقویت شود، میتواند تسهیلات بیشتری در اختیار کشاورزان قرار داده و سود کمتری را دریافت کند؛ اگر این موارد انجام شود کشاورزان میتواند با انگیزه بیشتری به فعالیتهای خود ادامه دهند و تولید خود را در تمامی محصولات کشاورزی افزایش دهند. نماینده مردم شوش خودکفایی در محصولات را بسیار ارزشمند دانست و گفت: باید تمام تلاش خود را برای دستیابی به خودکفایی محصولات انجام دهیم، با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی فعلی، خودکفایی در محصولات کشاورزی بسیار با اهمیت است. نوری در ادامه افزود: صادرات محصولات کشاورزی مهم است و مسئولان باید به آن توجه کنند؛ اما تأمین نیاز کشور بر صادرات ارجحیت دارد. در صورتی ایده صادرات به واقعیت خواهد پیوست که تولید آن محصول در داخل به حد نصاب رسیده باشد و نیاز مردم کشور تأمین شده باشد، پس از آن میتوانیم در جهت صادرات گندم و محصولات دیگر گام برداریم. وی با انتقاد از واردات گندم گفت: اکنون کشور در شرایط سیاسی و اقتصادی حساسی قرار گرفته است و واردات در این شرایط موجب وابستگی بیشتر میشود و سرمایههای ملی و ارز را از کشور خارج میکند؛ در حال حاضر در تولید گندم به خودکفایی رسیدهایم و به وارد کردن این محصول نیازی نداریم، بنابراین بهتر است مسئولان فکر واردات را از خود دور سازند و راهکارهایی را جهت افزایش تولید داخلی تبیین کنند. نماینده مردم شوش در رابطه با عملکرد وزارت جهاد کشاورزی درباره خودکفایی گندم ابراز رضایت کرد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی با جا انداختن خرید تضمینی محصولات کشاورزی، کمک بسیاری به کشاورزان کرد و این طرح موجب افزایش تولید در تمامی محصولات، بهویژه گندم شد. در صورتیکه رویه پرداخت خرید تضمینی گندم همانند سابق شود، مشکلات ایجاد شده در تولید این محصول برطرف خواهد شد. همچنین بهتر است که این وزارتخانه توجه بیشتری به افزایش تولید سایر محصولات کشاوری داشته باشد. نماینده مردم شوش با ارائه پیشنهادهایی درباره صادرات محصولات اظهار داشت: در صورتیکه طرح کشت فراسرزمینی با موفقیت انجام شود، مقدار تولید در محصولات کشاورزی افزایش مییابد، در آن صورت شاید بتوانیم در رابطه با صادرات گندم و محصولات دیگر بیندیشیم و برنامهریزی کنیم. نوری همچنین درباره ارتقای ضریب مکانیزاسیون در تولید محصولات کشاورزی عنوان کرد: در سالهای اخیر مکانیزاسیون و بهنژادی گندم پیشرفت قابل توجهای در کشور داشته است. مسلماً استفاده از ابزارآلات و مکانیزاسیون کشاورزی موجب افزایش در تولید محصولات خواهد شد که گندم نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ بهعنوان مثال بهروز رسانی سیستم آبیاری در زمینهای کشاورزی زیرکشت گندم موجب شده است که با وجود کمآبی در چند سال اخیر، میزان تولید در این محصول افزایش یابد. نوری با اشاره به اینکه خرید تضمینی گندم یکی از طرحهایی است که به کشاورزان برای فروش محصولاتشان اطمینان خاطر میدهد، افزود: خرید تضمینی گندم امنیت شغلی کشاورزان را تضمین میکند و تا زمانیکه گندم و سایر محصولات به بازار بورس کالا با قیمت تضمینی راه نیافتهاند، خرید تضمینی محصولات کشاورزی باید حفظ و هر ساله انجام شود. لازمه تداوم خودکفایی گندم برنامهریزی صحیح و رفع مشکلات و موانع موجود در تولید است. این مقام مسئول راهاندازی سامانه خرید تضمینی گندم را عملی هوشمندانه اعلام کرد و گفت: یکی از مزایای راهاندازی سامانه خرید تضمینی گندم، شفاف شدن نحوه فروش این محصول است. مزیت دیگر این طرح را میتوان سرعت در فروش محصول دانست؛ زیرا با کمک این سامانه کشاورز میتواند بهراحتی و بدون اتلاف وقت از طریق سایت محصول خود را به فروش گذارد. همچنین این سامانه توانسته است روند کار را بهخوبی برای کشاورزان مشخص کند، در نتیجه کشاورز از جزئیات فروش محصول خود آگاهی کامل مییابد و با اطمینان آن را در اختیار مراکز خرید گندم میگذارد. نوری با بیان اینکه برای بهبود در روند فعالیت این سامانه اقدامات بسیاری را میتوان انجام داد، عنوان کرد: ازجمله این اقدامات ایجاد زیرساختهای لازم جهت راهاندازی بازار بورس کالاست؛ بهعنوان مثال ابتدا باید سیلوهای لازم جهت جمعآوری گندم و سایر محصولات تهیه و ساخته شود، شعبات ادارات جهاد کشاورزی در مناطق مختلف افزایش یابد و همچنین آموزشهای لازم به کشاورزان جهت شرکت در بازار بورس داده شود و اعتمادسازی در این رابطه صورت گیرد، مجموعه این اقدامات موجب رقابتی شدن فروش محصول در بازار میشود و در نهایت به تولید محصولات باکیفیتتری منجر خواهد شد.
علیمحمد شاعری:
خودکفایی نماد استقلال و خوداتکایی کشور در بخش کشاورزی است
علیمحمد شاعری، نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه، در مصاحبه با خبرنگار «سبزینه» خودکفایی را نماد استقلال و خوداتکایی کشور در بخش کشاورزی دانست و عنوان کرد: خودکفایی در نزد همه کشورها از اهمیت ویژهای برخوردار است و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. گندم یکی از محصولات استراتژیک و مهم است. وی با اشاره اینکه با خودکفایی گندم طی سالهای اخیر امنیت غذایی کشور را تا حدود زیادی تأمین شد، گفت: این موفقیت بزرگ با تلاش کشاورزان و مسئولان بهدست آمد و در صورتیکه بتوانیم خودکفایی گندم را حفظ کنیم و تولید آن را افزایش دهیم خواهیم توانست در صحنه بینالملل نیز نقشآفرین باشیم و در بازارهای جهانی شرکت کنیم. نماینده مردم بهشهر با بیان اینکه امسال نزولات آسمانی از سالهای گذشته بیشتر بوده است، اظهار امیدواری کرد که این بارشها موجب افزایش تولید در محصولات شود و خودکفایی گندم ادامه یابد. این مقام مسئول با بیان اینکه دولت باید قدردان زحمت کشاورزان باشد، ادامه داد: قیمت خرید تضمینی گندم باید بهگونهای باشد که برای کشاورزان سودآور باشد تا درآمد حاصل شده انگیزهای برای تداوم کار کشاورز شود. شاعری با ارائه پیشنهادهایی برای ادامه طرح خودکفایی گندم گفت: نخستین اقدامی که مسئولان برای تداوم خودکفایی گندم باید انجام دهند، افزایش قیمت خرید تضمینی گندم همراستا با نرخ تورم است. قیمت خرید تضمینی گندم در سال گذشته تنها دو درصد افزایش داشته و در سال جاری نیز قیمت خرید تضمینی پس از ماهها تأخیر بدون تغییر و افزایش اعلام شد. این روال در سالهای اخیر بهدرستی انجام نگرفته است، امیدواریم دولت در این بخش اصلاحاتی را انجام دهد و نقوص ایجاد شده را جبران کند. دومین اقدامی که میتوان برای تداوم خودکفایی گندم انجام داد، پرداخت بهموقع نرخ تعیین شده خرید تضمینی به گندمکاران است؛ زیرا کشاورزان زمانیکه گندم خود را به مراکز سیلو تحویل میدهند، مبلغ خود را در زمان موعد دریافت نمیکنند و حداقل سه تا چهار ماه طول میکشد تا مبلغ گندمهای تحویل داده شده را بگیرند، این قضیه برخلاف قوانین تصویب شده است. طبق قانون خریدار موظف است مبلغ را در همان روز تحویل بار پرداخت کند و در صورت تأخیر در پرداخت، دولت باید مابهالتفاوت چند ماه عقب افتاده را جبران کند. از دیگر اقداماتی که باید در این زمینه صورت گیرد، تأمین نهادههایی همچون کود در زمان موعد و مشخص است. متأسفانه کشاورزان در سال جاری با کمبود کود و سم مواجه شدند دولت باید نهادههای مورد نیاز کشاورزان را بهموقع و در حد نیازشان تأمین کند تا آنها با مشکلاتی از این قبیل مواجه نشوند. چهارمین اقدام توسعه تحقیقات کشاورزی در زمینههای مختلف است که باعث بهبود کیفیت تولید گندم میشود. ما باید سرمایهگذاری در زمینه پژوهش را افزایش دهیم و پیگیر مبارزه با آفات شویم. از این طریق بهرهوری و تولید در واحد سطح افزایش خواهد یافت. نماینده مردم بهشهر با اشاره به اینکه آموزش مستمر کشاورزان ازجمله اقداماتی است که میتوان درجهت حفظ خودکفایی انجام داد، عنوان کرد: در صورتیکه کشاورزان پیوسته تحت آموزش قرار گیرند، سطح دانش آنها در کشت محصولات و نحوه افزایش تولید در واحد سطح بالا خواهد رفت و توانایی آن را خواهند یافت که در حوزه بهزراعی گندم، کاهش هزینهها و ضایعات اقداماتی انجام دهند و با رعایت اصول کاشت، داشت و برداشت گندم با کیفیتتری تولید کنند. همچنین درصورتیکه کشاورزان اطلاعات بیشتری در زمینه نحوه کار با ماشینآلات و ابزارآلات پیشرفته کسب کنند، کشاورزی ما از کشت سنتی به کشت مدرن تغییر خواهد کرد و انقلاب بزرگی در جامعه کشاورزی کشور پدید خواهد آمد. امیدواریم که بتوانیم اقدامات لازم را انجام دهیم و باعث تداوم خودکفایی در این عرصه شویم. شاعری اضافه کرد: جلوگیری از واردات مهمترین اقداماتی است که باید برای کمک به تولید گندم و سایر محصولات داخلی انجام داد. ورود کالای قاچاق به اقتصاد داخلی لطمه وارد میکند و همچنین باعث ورود کالای بیکیفیت به بازار میشود که این عمل در نهایت به ضرر تولیدکننده و خریدار است.
یوسف داوودی:
خودکفایی در گندم مانع از خروج ارز و سرمایه داخلی از کشور میشود
یوسف داوودی، نماینده مردم سراب، با اشاره به اهمیت طرح خودکفایی گندم گفت: خودکفایی گندم موجب شد که واردات این محصول به میزان قابل ملاحظهای کاهش یابد و همچنین ارز و سرمایه داخلی از کشور خارج نشود. امسال بارندگی نسبتا خوبی داشتیم، با توجه به این شرایط امیدواریم تولید گندمهای دیمی بیشتر شود و امسال شاهد افزایش تولید این محصول باشیم. داوودی در ادامه درباره تداوم خودکفایی گندم گفت: مهمترین کاری که میتوان در رابطه با حفظ خودکفایی گندم انجام داد، اصلاح قیمت خرید تضمینی گندم براساس نرخ تورم است. طبق قانون قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی، مثل گندم باید با توجه به نرخ تورم افزایش یابد. همچنین مبلغ خرید تضمینی گندم باید بهموقع و در زمان موعد به کشاورز پرداخت شود. وی با تأکید بر اینکه برای افزایش کیفیت در تولید، باید بذرهای اصلاح شده در اختیار کشاورزان قرارگیرد، افزود: درصورتیکه کشاورزان از این بذور برای کاشت استفاده کنند، میزان تولید در واحد سطح افزایش چشمگیری خواهد یافت؛ همچنین معمولاً بذور اصلاح شده به آب کمتری برای رشد و نمو احتیاج دارند، در نتیجه با توجه به شرایط کمآبی در کشور و خشکسالیهای اخیر، استفاده از بذور اصلاح شده کمک بسیار بزرگی جهت حفظ و ذخیره منابع آبی است. داوودی در ادامه واردات گندم را عملی غیرضروری دانست و در این زمینه گفت: افرادی که با واردات گندم موافق هستند، بیش از مصالح و منافع کشور به فکر منافع شخصی خود هستند. نظارت و کنترل اقدامات این افراد بهعهده وزارت جهاد کشاورزی است که این وزراتخانه تاکنون در این زمینه چندان قوی عمل نکرده است. وی در ادامه گفت: مقدار تولید گندم ما در کشور باید بهگونهای باشد که علاوهبر تأمین نیاز مردم، مقداری از آن صرف ذخیره در سیلوها و انبارها شود. معمولاً قسمتی از گندم ذخیره شده برای کشت سال بعد مورد استفاده قرار میگیرد و بخش دیگری از آن برای مواقع بحرانی و زمانیکه کشور با کمبود منابع غذایی مواجه میشود، در سیلوها ذخیره میشوند. در نتیجه دولت همیشه مازاد مصرف گندم را بهصورت ذخیره نگاه میدارد. در حال حاضر کشور به درجهای از تولید گندم رسیده است که علاوهبر تأمین نیاز مردم، سیلوها و انبارها را نیز پر میکند و با توجه به این میزان تولید، واردات این محصول امری غیرضروری است. نماینده مردم سراب در رابطه با عملکرد وزارت جهاد کشاورزی گفت: وزارت جهاد کشاورزی تلاش زیادی در زمینه افزایش تولید داخلی کرده است؛ با وجود این وزارتخانه باید مشکلات و نقاط ضعف موجود در میزان تولید داخلی را برطرف کند؛ بهعنوان مثال جامعه جهانی از لحاظ سطح دانش در زمینه کشاورزی بسیار جلو است و متأسفانه سیستم کشاورزی ما تا حدی از این علم دور است. با توجه به بحران کمآبی، کمیسیون کشاورزی مجلس باید تلاش کند تا در زمینه آمایش زمین، صرفهجویی در مصرف آب و روشهای کشت بهتر ایدههای جدید ارائه دهد. وی در ادامه درباره صادرات گندم عنوان کرد: اگر صادرات گندم به نفع کشاورز و مردم باشد و لطمهای به ذخایر این محصول وارد نشود، هیچ مانعی برای آن وجود ندارد؛ حتی این عمل از لحاظ اقتصادی، بهنفع کشور و جامعه است و باعث ورود ارز به داخل میشود. نماینده مردم سراب، با تأکید بر اینکه تنها راه رسیدن به افزایش تولید حمایت از کشاورزان است، افزود: خرید تضمینی محصولات کشاورزی جزو طرحهایی است که تأثیر مثبتی بر روی افزایش تولید گذاشته است، در نتیجه ادامه روند آن امری ضروری است. باید برای تداوم طرح خودکفایی گندم تلاش کنیم و در صورت کمبود زمینهای کشاورزی از طرح کشت فراسرزمینی استفاده کنیم.
جلال محمودزاده:
دولت و شورای اقتصاد باید دیدگاه خود را نسبت به محصول گندم تغییر دهند
جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد، با اشاره به نقش مهم محصول گندم در سبد خانوار، افزود: خودکفایی گندم از برنامههای مهم دولت است که بینیازی از واردات گندم را ایجاد و از خروج ارز جلوگیری میکند و تأثیر مثبتی در اقتصاد دارد. متأسفانه امسال افزایش نرخ خرید تضمینی گندم را نداشتیم که این اقدام دولت در راستای حمایت از خودکفایی گندم نیست و به تداوم خودکفایی آسیب میرساند؛ زیرا کشاورزان با توجه به نرخ تورم انگیزهای برای ادامه کشت گندم نخواهد داشت و بهدنبال کشت سایر محصولات کشاورزی میرود. دولت و شورای اقتصاد باید دیدگاه خود را نسبت به محصولات کشاورزی، بهویژه گندم، تغییر دهند و در این زمینه اقدامی جدی انجام دهند. نماینده مردم مهاباد درباره اقداماتی که برای حفظ خودکفایی گندم میتوان انجام داد، گفت: ابتدا باید قیمت گندم با توجه به نرخ تورم افزایش یابد، سپس تسهیلات ارزان قیمت در اختیار کشاورزان قرار گیرد و در نهایت ماشینآلات با عمر بیش از 20 سال را از رده خارج و به فکر استفاده از ماشینآلات جدید باشد. محمودزاده با اشاره به اینکه با استفاده از ادوات و سیستم مکانیزاسیون بهروز در تمامی مراحل کاشت شاهد نتایج بسیار مثبتی در افزایش تولید خواهیم بود، افزود: واردات در اکثر محصولات کشاورزی، مثل شکر، برنج و... وجود دارد. در حال حاضر در زمینه تولید گندم به خودکفایی رسیدهایم و به واردات نیازی نداریم. حال باید دید با چه انگیزهای افرادی به واردات گندم اقدام میکنند. وی با بیان اینکه در زمینه واردات گندم دو رویکرد وجود دارد، ادامه داد: افرادی هستند که گندم وارداتی را به آرد تبدیل کرده و آرد تهیه شده را مجدد به خارج صادر میکنند، این دسته از افراد باعث ایجاد ارزش افزوده و اشتغال میشوند که به اقتصاد کشور کمک میکنند. حال دستهای دیگر گندم را وارد کرده و به آرد تبدیل میکنند و در داخل کشور به فروش میرسانند که مخالف این قضیه هستیم و این مورد باید توسط مسئولان پیگیری شود. نماینده مردم مهاباد در ادامه افزود: وزارت جهاد کشاورزی تاکنون تلاشهای بسیاری برای خودکفایی محصولات انجام داده، با این حال همچنان مشکلاتی وجود دارد؛ برای مثال نهادههای کشاورزی مثل کود و سم بهموقع تأمین نمیشود و قیمت خرید تضمینی محصولات از کشاورزان با توجه به نرخ تورم همچنان ثابت است. هرچند قیمت تضمینی توسط شورای اقتصاد تعیین میشود؛ ولی وزیر جهاد کشاورزی باید تلاش بیشتری برای افزایش نرخ خرید تضمینی انجام میداد. محمودزاده درباره صادرات گندم افزود: اگر قیمت خرید تضمینی گندم ثابت باشد و نهادههای کشاورزان تأمین نشود آنها بهدنبال تولید سایر محصولات کشاورزی میروند و کشور خودکفایی خود در گندم را از دست میدهد و نیازمند واردات گندم نیز میشود. وی با انتقاد از عدم پرداخت بهموقع نرخ خرید تضمینی به کشاورزان اظهار داشت: این اقدام در نهایت باعث میشود کشاورزان گندم خود را به دلالان بفروشند. سامانه خرید تضمینی محصولات نیز ایراداتی دارد، ازجمله اینکه در بعضی از مناطق کشور کشاورز دسترسی به اینترنت ندارند؛ لذا ابتدا باید زیرساختهای اینترنتی کشور اصلاح و از نقش سوداگری دلالان جلوگیری شود. نماینده مردم مهاباد، برای بهتر شدن این سامانه گفت: ابتدا باید بسترها و زیرساختهای مناسب برای این کار مهیا شود و آموزشهای لازم به کشاورزان داده شود و مراکز خرید تضمینی گندم افزایش یابد تا کشاورز هزینه حمل کیلومترها راه را ندهد. به گفته وی، سامانه خرید تضمینی در حال حاضر نیاز به کار کارشناسی مجدد دارد.
محمدصادق حسنیجوریابی:
خودکفایی در گندم تا زمانی تداوم دارد که کشاورز انگیزه کشت را دست ندهد
محمدصادق حسنیجوریابی، نماینده مردم رشت، با بیان اینکه در شرایط تحریم محصولات کشاورزی بهراحتی در اختیار ما قرار نمیگیرد، افزود: باید از خودکفایی محصولات فاصله نگیریم. در شرایط بحرانی فشاری که به کشور وارد میشود بسیار زیاد است. اگر تولید برنج و گندم کم شود تأثیرات منفی در کشور بهجا میگذارد. نماینده مردم رشت با اشاره به اقداماتی که میتوان برای حفظ خودکفایی انجام داد، گفت: مهمترین عامل دادن انگیزه به کشاورزان است، اگر قیمت مناسب خرید بهموقع به کشاورز اعلام و پرداخت شود، باعث افزایش انگیزه در کشاورزان شده و نتیجه آن بالا رفتن سطح تولید خواهد شد. حسنی در ادامه گفت: بسیاری در صدد پایین آوردن سطح تولید هستند تا بتوانند بهراحتی واردات انجام دهند؛ مثلاً سال گذشته یکمیلیون تن واردات برنج داشتیم که این رقم بسیار بیشتر از نیاز مردم بود و برخی با فروش آن برنجها در بازار داخل سودهای میلیاردی عایدشان شد که به این واردات اختلاص مدرن میگویند. این دسته افراد معدود و انگشت شمارند و فقط بهدنبال منافع خود هستند و منافع کشور را در نظر نمیگیرند. نماینده مردم رشت، در ادامه افزود: خودکفایی گندم زمانی میتواند ادامهدار باشد که کشاورز انگیزه خود را برای کاشت گندم از دست ندهد، در این صورت صادرات امکانپذیر خواهد بود. ارتقای ضریب مکانیزاسیون و بهنژادی در هر محصول کشاورزی، سطح تولید را افزایش میدهد و به نفع کشاورز است. حسنی با بیان اینکه دولت باید به اندازه میزان رشد تورم، نرخ خرید تضمینی را افزایش قیمت میداد، گفت: نمیتوانم برای افزایش قیمت ندادن دولت توجیهی پیدا کنم، شورای اقتصاد در این زمینه کمکاری کرده است. وی خاطرنشان کرد: اگر رویه ثابت ماندن قیمت خرید تضمینی تغییر پیدا نکند و انگیزه کشاورزان برای کاشت گندم افزایش نیابد، طرح خودکفایی به بنبست میخورد و تداومی نخواهد داشت. این مقام مسئول در ادامه درباره سامانه خرید تضمینی گندم نیز گفت: این طرح سبب میشود که کشاورزان بدون واسطه و مشکلی محصول خود را به فروش برسانند. همچنین از نیازهای اساسی این سامانه نظارت دقیق بر روی آن برای کارکرد صحیح است؛ اگر این سامانه دست واسطهها را کوتاه کند تأثیر مثبتی در روند تولید دارد.
عباس پاپیزاده:
ارزش خودکفایی در گندم در زمان تحریم و کمبود مواد غذایی آشکار میشود
عباس پاپیزاده، نماینده مردم دزفول، درباره طرح خودکفایی گندم گفت: گندم یک کالای استراتژیک هم برای کشورهای در حال توسعه و هم برای توسعهیافته مثل کشورهای اروپایی، کانادا و آمریکا محسوب میشود. متأسفانه در حال حاضر صنعت کشاورزی در کشور ما نقش چندانی در توسعه اقتصادی ندارد. نماینده مردم دزفول، با بیان اینکه ارزش خودکفایی گندم در زمان تحریم و کمبود مواد غذایی آشکار میشود، ادامه داد: باید خودکفایی گندم حفظ شود تا امنیت غذایی کشور تأمین شود. دولت هر ساله چندین میلیارد هزینه واردات محصولات کشاورزی را میدهد که باعث خروج سالانه ارز از کشور میشود. حال خودکفایی در تولید گندم یکی از عواملی است که میتوان به واسطه آن خروج ارز را از کشور کم و بازار ارز را بهتر مدیریت کرد. پاپیزاده در ادامه با اشاره به اقداماتی که میتوان برای حفظ خودکفایی گندم انجام داد، گفت: دولت به برنامهریزی درست و مدونی برای حفظ خودکفایی گندم نیاز دارد که ناشی از چند عامل است؛ عامل اول اقتصادی کردن بخش کشاورزی است. خودکفایی در گندم نیازمند بهبود وضع کشاورزان برای کاشت گندم است که برای این امر میتوان با بالابردن قیمت خرید تضمینی به کشاورزان انگیزه داد. عامل دوم پرداخت بهموقع پول خرید تضمینی است؛ زیرا کشاورزان از بانکها وامهای بالای 20 درصد میگیرند و باید بدهی آنها بهموقع پرداخت شود تا بتوانند سر موعد مقرر با بانک تسویه کنند. اگر بدهی آنها بهموقع پرداخت نشود مجبورند محصولات خود را زیر قیمت خرید به دلالان بفروشند. عامل سوم که میتواند تأثیرگذار باشد دادن تسهیلات به کشاورزان است؛ یعنی در بحث تأمین نهادهها، کود، بذر و تأمین آب کشاورزی با هیچ مشکلی روبهرو نشوند. دولت بحث کاشت، داشت و برداشت را باید توسعه دهد. با این اقدام دولت از تولیدکننده داخلی حمایت میکند و با حمایت از تولیدکننده و کالای ایرانی باعث عدم خروج ارز از کشور میشود. پاپیزاده درباره واردات گندم نیز گفت: واردات برای عدهای خاص ممر درآمد است. در بحث محصولات کشاورزی مثل گندم، دانههای روغنی و کنجاله سویا عدهای با ایجاد لابیها یکشبه و با دریافت مجوز اقدام به واردات میکنند و دهها میلیون تومان سود عایدشان میشود که آنان منافع ملی را در نظر نمیگیرند. در حال حاضر ما در تولید محصولات کشاورزی نهایتاً پنجدرصد به خودکفایی رسیدهایم و بیشتر واردکننده هستیم. در بحث دانههای روغنی نیز دستهای پشت پرده را میبینیم که بیشتر کارشکنی میکنند. به اعتقاد وی کشور ما به لحاظ توسعه مکانیزاسیون توسسعه چندانی نیافته است و این عدم استفاده از مکانیزاسیون بهروز سبب شده است تا از افزایش تولید بیبهره باشیم. نماینده مردم دزفول خرید تضمینی گندم از کشاورزان را بسیار مثبت ارزیابی کرد و ادامه داد: این اقدام در صورتی مفید خواهد بود که قیمت خرید تضمینی با توجه به نرخ تورم افزایش یابد. دولت موظف است در پایان شهریور هر سال قیمت خرید تضمینی را با توجه به نرخ تورم اعلام کند. این در حالی است که هزینههای تولید گندم نسبت به خرید تضمینی آن بیشتر است و ادامه این روند در بخش کشاورزی زیان محسوب میشود. پاپیزاده در ادامه گفت: زمانیکه هزینههای تولید بیشتر از درآمدهای حاصل از فروش محصولات کشاورزی باشد، کشاورز زیان میبیند و مجبور به فروش داراییهای خود میشود. وی در ادامه افزود: اگر در سامانه خرید تضمینی که تازه راهاندازی شده است، قیمت خرید تضمینی با افزایش تورم افزایش یابد و طلب کشاورزان بهموقع داده شود، سامانه خرید تضمینی خوب و بهنفع کشاورزان است. در غیر اینصورت کارآیی خود را از دست میدهد. نماینده مردم دزفول، مجدد تأکید کرد: این سامانه زمانی مفید است که کشاورز قیمت شفافی دریافت کند و طلب آنها بهموقع پرداخت شود تا کشاورزان مجبور نباشد برای جبران هزینههای خود محصولات خود را به دلالان و سوداگران بفروشند.
نماینده مردم شیراز:
وزارت جهاد کشاورزی دانش کار و بستر خودکفایی را فراهم کرده است
علی اکبری، نماینده مردم شیراز، نیز مانند دیگر مسئولان و کارشناسان، خودکفایی در کالاها و محصولات استراتژیک مانند گندم را ضروری دانست. وی در این رابطه اظهار داشت: خوشبختانه وزارت جهاد کشاورزی با توجهی که به تولید داخلی محصولات کشاورزی داشت، دانش کار و بستر خودکفایی را فراهم کرد؛ بهگونهای که در سال 1395 کشور توانست با وجود مشکلاتی ازقبیل خشکسالی و کاهش 600 هزار هکتار از اراضی کشاورزی در تولید گندم به خودکفایی برسد. در سال جاری تاکنون بیش از سهمیلیون تن خرید تضمینی گندم توسط شبکه تعاون روستایی و سازمان غله کشور انجام شده است. نماینده مردم شیراز با ارائه پیشنهادهایی در رابطه با تداوم خودکفایی گندم گفت: برای استمرار خودکفایی گندم بهتر است مناطقی که ظرفیت بالاتری برای کشت این محصول دارند، شناسایی و مورد استفاده قرار گیرند. همچنین با نگاه آمایشی مشکلاتی ازقبیل کمآبی و خشکسالی ارزیابی و برطرف شود. وی افزود: در تولید گندم و دیگر محصولات راهبردی، بهتر است بهجای آن که به فکر توسعه سطحی و گسترش عرضی سطح کشتها باشیم، درجهت افزایش بهرهوری و راندمان کار تلاش کنیم. در صورتیکه تشکلها و سازمانهای وابسته به محصولات کشاورزی در این رابطه توجه نشان دهند، انشاءالله علاوهبر حفظ خودکفایی گندم، توانایی این را خواهیم داشت که در محصولات استراتژیک دیگر نیز به خودکفایی برسیم. اکبری تعامل با مجامع بینالملل را مهم قلمداد کرد و گفت: ما در بسیاری از محصولات امکان رقابت در بازارهای بینالمللی را داریم؛ در صورتیکه توجه بیشتری روی کیفیت، قیمت و نوع بستهبندی محصولات داشته باشیم شرکت در این بازار برای ما آسانتر میشود. همچنین با پیوستن به مجامع بینالملل و عضویت در اتحادیهها میتوانیم این امر را تسهیل کنیم؛ در غیر اینصورت امکان رقابت را از دست خواهیم داد. اکبری در رابطه با واردات گندم در سالهای اخیر گفت: مقدار وارداتی که در سال گذشته انجام گرفته است، بسیار کم و حدود یکمیلیون تن است که این واردات برای برخی مصارف صنعتی بوده و به تولید داخلی لطمهای وارد نخواهد کرد. وی از عملکرد وزیر جهاد کشاورزی تقدیر کرد و در این رابطه گفت: باوجود بسیاری از تنگناها و مشکلاتی که در مقابل وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت. این سازمان توانست با کمترین پشتیبانی، نان را بر سر سفره مردم بیاورد و همچنین امنیت شغلی کشاورزان را حفظ کند. نماینده مردم شیراز، یکی از دلایل افزایش تولید در گندم را ارتقای مکانیزاسیون عنوان کرد و گفت: بخشی از زمینهای کشاورزی ما که در گذشته بهصورت سنتی زیرکشت میرفت امروزه جای خود را به کشت صنعتی داده است، استفاده از ماشینها و ابزارآلات کشاورزی پیشرفته در افزایش تولید تأثیر بهسزایی دارد. همچنین مرکز تحقیقاتی اصلاح بذر نیز خدمات زیادی در این رابطه انجام داده است و بذر گندم با کیفیت را در اختیار کشاورزان قرار داده است. وی افزود: خوشبختانه سالهای اخیر در زمینه تولید گندم بسیار پیشرفت خوبی داشتهایم؛ درحالی که در دهه گذشته مقدار تولید ما بسیار کاهش یافته بود و ناچار به واردات هفت میلیون تن گندم شدیم. این مقام مسئول در رابطه با صادرات گندم نیز گفت: در حال حاضر تأکید ما بر حفظ و استمرار خودکفایی گندم و تأمین نیاز داخلی است و باید در این امر به ثبات برسیم تا بتوانیم در رابطه با صادرات گندم اظهارنظر کنیم. نماینده مردم شیراز در پاسخ به گلایه برخی کارشناسان در رابطه با مصرف بیش از حد آب برای کشت گندم گفت: سخن کارشناسان در رابطه با کمآبی و خشکسالی در کشور کاملاً بهجا است؛ اما با توجه به شرایط فعلی کشور، خودکفایی در محصولات استراتژیک یکی از موثرترین کارها و مهمترین وظایفی است که باید انجام گیرد. اکبری در رابطه با سامانه خرید تضمینی گندم گفت: این سامانه برای کمک به گندمکاران راهاندازی شده تا کشاورزان بتوانند محصول خود را بهراحتی و بدون واسطهگران به فروش بگذارند. البته برای بهبود در سیستم این سامانه باید خطا و آزمونهایی صورت گیرد تا با گذشت زمان ایرادات آن برطرف شود.
سیدحسن کاظمی مطرح کرد
عملکرد مثبت وزارت جهاد کشاورزی در راستای خودکفایی در تولید گندم
سیدحسن کاظمی، رئیس مرکز پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی، خودکفایی در گندم را با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور امری مهم و ضروری دانست و گفت: تولید داخلی محصولات استراتژیک مانند گندم بهطور قطع امری واجب و ضروری برای کشور محسوب میشود، در صورتیکه وابستگی به محصولات وارداتی کم شود، مقاومت در مقابل تحریمها افزایش مییابد و کشور وابسته واردات نخواهد شد. رئیس مرکز پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی با اشاره به اینکه با توجه به شرایط اقلیمی کشور امکان کشت هر محصولی وجود ندارد، افزود: بهعنوان مثال ذرت در لیست تغذیهای مرغ جایگاه بهویژهای دارد؛ اما ایران به لحاظ شرایط اقلیمی امکان کشت این محصول را در داخل ندارد. ذرت باید در تابستان کشت شود که نیازمند آب فراوان است؛ اما آب و هوای خشک و نیمهخشک و منابع آب زیرزمینی و آب سبز کشور برای کاشت ذرت کافی نیست. بهتر است برای تأمین نهادههای مورد نیاز با شرکتهای تجاری بینالملل طبق معاهدههای یکجانبه و دوجانبه قرارداد بسته شود. وی با بیان اینکه بخش عمدهای از ماشینآلات و ابزارآلات کشاورزی در داخل تولید میشود، تصریح کرد: ایران در زمینه توسعه مکانیزاسیون پیشرفت زیادی داشته و بسیاری از ماشینها و ابزارآلات کشاورزی مورد نیاز این صنعت در داخل کشور تولید میشود و تنها مدل خاصی از تراکتورها از خارج وارد میشود که در صورت تحریم، نبود این نوع تراکتورها مشکل خاصی برای صنعت کشاورزی ایجاد نخواهند کرد. کاظمی عملکرد وزارت جهاد کشاورزی را در سالهای اخیر مثبت قلمداد و خاطرنشان کرد: وزارت جهاد کشاورزی در سالهای اخیر گامهای مثبتی جهت خودکفا شدن برداشته است. با وجود افزایش خشکسالی و کمآبی در مناطق مختلف کشور کشاورزان با تلاش فراوان موفق شدند که تولید محصولات خود را افزایش دهند و در محصولاتی مانند گندم و شکر به درجهای از خودکفایی دست یابند. وی خاطرنشان کرد: پایداری در تولید محصولات کشاورزی مستلزم انجام اقدامات زیرساختی و تأمین نهادههایی مانند کود و بذر مناسب است. همچنین استفاده از ابزارآلات مناسب کشاورزی ازقبیل سیستم آبیاری پیشرفته موجب کاهش مصرف آب و هزینههای تولیدی میشود. وی تأثیر افزایش قیمت دلار بر نهادههای کشاورزی را ناچیز خواند و افزود: بیشتر نهادههای کشاورزی کشور در داخل تأمین میشود و تنها در تأمین نهادههایی ازقبیل کود شیمیایی و بذور اصلاح شده دچار مشکل هستیم که بهزودی این مشکلات مرتفع خواهند شد. این مقام مسئول با اشاره به اینکه در چند سال اخیر، تولید گندم رشد قابل توجهی داشته است، عنوان کرد: در حال حاضر کشور توانایی تولید و صادرات گندم و فرآوردههای وابسته به آن را دارد و برای رسیدن به پایداری در تولید باید میزان تقاضا مشخص شود. گندم تنها یکبار در سال کشت میشود؛ اما مردم در همه ایام به این محصول نیازمند هستند. در نتیجه دولت باید برنامهریزیهای لازم را در این زمینه انجام دهد. رئیس مرکز پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی، برنامهریزی بر روی سیاستهای حمایتی را بسیار پراهمیت دانست و گفت: خرید تضمینی گندم یکی از مواردی است که انگیزه را در کشاورز ایجاد میکند و موجب افزایش تولید میشود. وزارت جهاد کشاورزی علاوهبر تمرکز بر تنظیم قیمت خرید تضمینی، بهتر است سیاست حمایتی را در پیش گیرد و با ارائه خدمات آموزشی و ترویجی، اصلاح بذور و مبارزه با آفات به کاهش هزینه تولید و پایداری در تولید منجر شود. در صورتیکه این وزارتخانه بهصورت سازمان یافتهتر عمل کند، افزایش تولید تنها وابسته به نرخ خرید تضمینی نخواهد بود. وی با بیان اینکه سامانه خرید تضمینی گندم، طرحی کاملاً تازه و نوپاست، ادامه داد: این طرح برای پیشرفت ابتدا باید آزمون و خطا انجام دهد. مسئولان بهتر است، بهطور پیوسته اطلاعات خود را افزایش دهند و ایرادات آن را برطرف سازند.
سیدمومن نیافر:
با راهاندازی سامانه پهنهبندی، خرید گندم از دلال و واسطه منتفی شده است
سیدمومن نیافر گفت: یکی از ویژگیهای خرید تضمینی امسال این است که خرید دقیقاً مطابق اطلاعات کشاورزان در سامانه پهنهبندی دادههای کشاورزی که اطلاعات گندمکاران در آن لحاظ شده، صورت میگیرد. با این تمهیدات میتوان گفت خرید گندم از واسطه و دلال منتفی شده و ما گندم را مستقیماً از کشاورز خریداری میکنیم و نیز وجه گندم را دقیقاً به شماره حسابی که کشاورز در بانک کشاورزی اعلام کرده، از طریق سامانهای که طراحی شده واریز میکنیم. مدیرکل هماهنگیهای خریدهای داخلی شرکت بازرگانی دولتی بیان کرد: شرکت بازرگانی دولتی ایران در راستای تکالیف قانونی خود در اصلاح قانون خریدهای تضمینی، از شروع سال زراعی جاری یعنی از اوایل مهرماه سال گذشته، تمهیدات لازم را به جهت خرید گندم فراهم کرد و در اختیار کشاورزان قرار داد. بههمین منظور از همان زمان موضوع مکانهای واجد شرایط و عوامل اجرایی مورد نیاز را در سطح کشور برآورد کردیم که طبق برآوردهای ما حدود یکهزار مرکز خرید در سطح کشور باید مستقر میشد؛ لذا شرکت بازرگانی دولتی این مسأله را در دستورکار قرار داد، شاخصها و شرایط خود را نیز اعلام کرد و به همه دستگاههای دولتی و غیردولتی بخش خصوصی اعلام نیاز کرد تا بتواند در امر خرید از همه ظرفیتهای واجد شرایط ملکی و غیرملکی در بخش خصوصی استفاده کند. در همین راستا ما تا قبل از پایان سال 96 همه راهکارهای لازم را تقریباً به سطح کشور ابلاغ کردیم و سازکارهای اجرایی ازجمله دستورالعمل قیمت، شرایط مراکز خرید، شرایط عوامل مورد نیاز، ظرفیتهای لازم و مکانهایی را که لازم داشتیم، در سراسر کشور به نمایندگیهای شرکت بازرگانی دولتی ایران ابلاغ کردیم و خوشبختانه از اول امسال که خرید تضمینی گندم و کلزا آغاز شد، با آمادگی لازم وارد چرخه خرید شدیم و خوشبختانه کارها به خوبی پیش میرود.
خرید گندم امسال مطابق سامانه پهنهبندی صورت میگیرد
نیافر ادامه داد: یکی از ویژگیهای خرید تضمینی امسال این است که دقیقاً مطابق اطلاعات کشاورزان در سامانه پهنهبندی دادههای کشاورزی که اطلاعات گندمکاران در آن لحاظ شده، صورت میگیرد. کشاورزان قبل از اینکه گندم را به مراکز خرید تحویل دهند، اطلاعاتشان در سامانه پهنهبندی مراکز خدمات کشاورزی ثبت خواهد شد و متناسب با سطح زیرکشت و برآوردی که از سوی متولی زراعت و تولید صورت میگیرد، ما گندم را از کشاورز خریداری خواهیم کرد. بنابراین با این تمهیدات میتوان گفت خرید گندم از واسطه و دلال منتفی شده و ما گندم را مستقیماً از کشاورز خریداری میکنیم و وجه گندم را هم دقیقاً به شماره حسابی که کشاورز در بانک کشاورزی اعلام کرده، از طریق سامانهای که طراحی شده واریز میکنیم؛ بنابراین ما در خرید امسال از سه سامانه آنلاین استفاده میکنیم. نخست، سامانه پهنهبندی دادههای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، دوم سامانه بازرگانی شرکت بازرگانی دولتی و سوم سامانه پرداخت نقدی بانک کشاورزی که چند سالی است با همکاری شرکت بازرگانی دولتی و بانک کشاورزی طراحی شده است. ما از همه دستاوردهای فناوری اطلاعات استفاده خواهیم کرد بهجهت اینکه گردش نقدینگی و گردش مقداری گندم بهشکل آنلاین در این سه سامانه جریان یاید و نیز برای دستگاههای نظارتی و فروشندگان گندم که کشاورزان هستند، شفاف و قابل دسترسی باشد.
استفاده 70 درصدی از مراکز بخش خصوصی در فصل خرید 97
مدیرکل هماهنگیهای خریدهای داخلی شرکت بازرگانی دولتی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: در 70 تا 80 درصد از پروسه خرید تضمینی، از ظرفیتهای بخش خصوصی استفاده شده است. چندین سال است که دولت دیگر مراکز ملکی خود را توسعه نمیدهد و حتی در تعدادی موارد، مراکز دولتی را به بخش خصوصی واگذار کرده است. بنابراین در راستای سیاستهای کلان کشور از ظرفیتهای بخش خصوصی که عمدتاً کارخانههای آردسازی، سیلوداران بخش خصوصی و شبکه اتحادیه تعاون روستایی هستند، بهعنوان مراکز غیرملکی استفاده میشود. وی در ادامه اظهار کرد: مراکز تعاون روستایی، مراکز کوچک و موقت هستند که عمدتاً با هدف ارائه تسهیلات به کشاورزان در فواصل مسافتی نزدیک به مراکز تولید احداث شدهاند. طبق برآوردهایی که انجام دادهایم، ظرف سالهای گذشته حدوداً بیش از 60 درصد از گندمی که از سوی مراکز تعاون روستایی خریداری میشود، ظرف مدت همان ماه به مراکز بلندمدت انتقال داده خواهد شد. در بسیاری از مراکز نیز همزمان با خرید، گندمها بارگیری و به مراکز بلندمدت منتقل میشوند. نیافر در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه برای خرید تضمینی امسال ما منتظر اعلام نرخ نشدیم، تصریح کرد: از آنجا که دولت ما را بهعنوان مباشر خرید تضمینی اعلام کرده بود، از شروع سال زراعی 97 تمهیدات لازم را فراهم کردیم و حتی اگر دولت نرخ را در حین خرید اعلام میکرد، میتوانستیم مطالبات کشاورزان را بهصورت علیالحساب مانند سال گذشته پرداخت کنیم و بهمحض اعلام نرخ جدید از سوی دولت مابهالتفاوت آن را به حساب کشاورزان واریز کنیم؛ بنابراین منتظر اعلام نرخ نماندیم؛ زیرا در صورتیکه منتظر اعلام نرخ میشدیم، قطعاً از سازکارهای اجرایی عقب میماندیم و خرید گندم دچار وقفه و رکود میشد که البته خوشبختانه قبل از شروع خرید، نرخ اعلام شد. وی در ادامه گفت: طبیعی است که کشاورزان هم بهدنبال منافع اقتصادی خود هستند. اگر کالاهای رقیب و جانشین قیمت در بازار بیشتر باشد، قطعاً کشاورز هم ترجیح میدهد کالایی را تولید کند که منافع اقتصادی بیشتری برایش داشته باشد. قطعاً نرخ خرید روی تولید و میزان کشت کشاورز تأثیر مستقیم خواهد داشت. شیوه تعیین قیمت در قانون خریدهای تضمینی صراحتاً اعلام شده است بر این مبنا که با مدنظر قرار دادن هزینههای تولید در واحدهای تولیدی، باید نرخ خرید گندم تعیین شود. اینها باید در وزارت جهاد کشاورزی سنجیده شود به این معنا که هزینههای تولیدی واحدها در حد متعارف بررسی شده و نرخ تورم سالانه هم در قیمتگذاری لحاظ شود. به عقیده من اگر این قاعده رعایت شود، حق کشاورز ادا خواهد شد.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه ، تاریخ انتشار 9 تیر 97، کدمطلب: 46595، www.sabzineh.org